^[1]بیماران مبتلا به سرطان در کشور نیازمند روش‌های درمانی و تشخیصی هستند که این تعداد بیمار، هزینه و بار مالی بسیار زیادی را بر اقتصاد خانواده‌های خود و همچنین کشور تحمیل می‌کنند. بر اساس آخرین بررسی‌های انجام‌شده در کشور، سرطان پس از بیماری‌های قلبی‌-عروقی و حوادث جاده‌ای سومین عامل مرگ‌ومیر ایرانی‌ها به شمار می‌رود.

۲- عوامل متعددی زمینه‌ساز بروز سرطان هستند، اما افزایش سن در جهان و همچنین جامعه ایرانی یکی از عواملی است که ممکن است در آینده به شیوع و افزایش سرطان منجر شود. هرچه سن بالاتر می‌رود، تغییرات و جهش‌های ژنتیکی بیشتری ایجاد و همین موضوع زمینه را برای ابتلا به سرطان آماده می‌کند.

۳- طبق بررسی اداره سرطان وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی سرطان پوست از شایع‌ترین سرطان‌ها در کشور محسوب می‌شود، اما از آنجا که سرطان پوست قابل‌رویت است، بنابراین سریع‌تر از سایر انواع سرطان‌‌ها در مراحل اولیه قابل‌تشخیص است و در نتیجه نمی‌تواند مشکل خاصی را برای بیمار ایجاد کند. شایع‌ترین نوع سرطان در زنان سرطان پستان و در مردان هم سرطان معده است اما کشنده‌ترین سرطان در ایران سرطان معده است. این سرطان در میان زنان و مردان ایرانی به وفور دیده می‌شود. سرطان معده با چند عامل ارتباط دارد که واضح‌ترین آنها استفاده از غذاهای دودی و شور به‌خصوص در مناطق شمالی کشور است. استان اردبیل به‌ویژه مشگین‌شهر کانون اصلی این بیماری در کشور بوده و از ۱۰سال پیش، مطالعات در این زمینه در این استان آغاز شده است.

۴- بسیاری از سرطان‌ها تنها با معاینه پزشکی و آزمایش‌های تکمیلی تشخیص داده می‌شوند. غربالگری، روشی است که برای تشخیص زودرس بیماری در افراد بدون نشانه با هدف کاهش میزان گسترش بیماری و مرگ‌ومیر ناشی از آن انجام می‌شود. از جمله سرطان‌هایی که با معاینه و آزمایش غربالگری در مرحله اولیه قابل‌تشخیص هستند، می‌توان به سرطان‌های پستان، دهانه رحم، روده بزرگ و پروستات اشاره کرد. در حال حاضر غربالگری سرطان‌ها در جهان انجام می‌شود، اما در ایران هنوز غربالگری و معاینه‌های دوره‌ای سرطان‌ها به‌طور جدی انجام نمی‌شود.

برای پیشگیری از سرطان‌ها ضرورت انجام غربالگری از مهم‌ترین اقداماتی است که باید در کشور موردتوجه جدی مسوولان نظام سلامت واقع شود و در این زمینه برنامه‌های جامع کنترل سرطان در کشور به‌طور دقیق و جدی پیگیری شود. در حال حاضر غربالگری برخی از سرطان‌ها از جمله سرطان پستان، سرطان‌های زنان و روده قابل‌انجام است، اما هزینه مالی غربالگری برای همه قشرهای جامعه امکان‌پذیر نیست. بنابراین اگر برنامه‌ها را به‌سمت غربالگری و سرمایه‌ها را صرف غربالگری بیماران کنیم، قطعا هزینه‌های درمان سرطان در کشور کاهش خواهد یافت.

۵- یکی از مهم‌ترین روش‌های کنترل و پیشگیری از سرطان افزایش سطح آگاهی و اطلاعات مردم درباره سرطان و عوامل و زمینه‌های ابتلا به آن است. برای پیشگیری در سطوح مختلف فردی، اجتماعی و کشوری نیاز به سرمایه‌گذاری، حمایت‌ها و همکاری بخش‌های مختلف حوزه سلامت در کشور هستیم. ۳۰درصد سرطان‌ها در کشور را می‌توان پیشگیری کرد و با اصلاح برخی رفتارها و دوری از عوامل خطر و تغییر سبک زندگی می‌توانیم عوامل زمینه‌ساز و ابتلا به سرطان را کنترل کنیم. به‌طور کلی سه اصل اساسی در پیشگیری از سرطان را می‌توان جلوگیری از چاقی، عدم استعمال دخانیات و تغدیه سالم نام برد.

  *نایب‌رییس انجمن سرطان ایران

شرق