حرکتی خودجوش برای زنده نگهداشتن میراث هرمزگان
شهروندان:
جمعی از راهنمایان گردشگری و دوستداران طبیعت هرمزگان در حرکتی خودجوش بمناسبت هفته‌ی گردشگری طی سه روز برنامه‌هایی ترتیب دادند تا از این طریق علاقه‌مندان را با الفبای گردشگری آشنا کنند و در جهت زنده نگهداشتن میراث هرمزگان، از جهله و دُختُلوک تا جزیره و دریا و گونه‌های حیات وحش هرمزگان، گامی بردارند.
به گزارش ایسنا، موزه‌ی مردم‌شناسی خلیج‌فارس عصر روز یکشنبه(۶ مهرماه)، میزبان گروهی از راهنمایان گردشگری و دوستداران طبیعت هرمزگان بود. دوستدارانی که با موزه در میزبانی همراه شدند، مهمان دعوت کرده و برنامه‌هایی ترتیب داده بودند. این بار خبری از مراسم قیچی‌زنی و روبان نبود، کسی هم در جایگاه قرار نگرفت که سخنرانی کند، فضایی دوستانه و البته دوست داشتنی فراهم بود که مدیریت اجرایی آن را «رابعه انصاری‌نسب» بر عهده داشت.
چند نفر از پیشکسوتان فرهنگ هرمزگان آنجا بودند و حاضرین می‌توانستند با آنها گپ و گفتی داشته باشند، «محمد خطیبی‌زاده» پژوهشگر فرهنگ هرمزگان چند دقیقه‌ای درباره‌ی میراث کهن استان صحبت کرد. نگهبان و راهنمای موزه برای بازدیدکنندگان، بخش‌های مختلف موزه را شرح می‌داد و جاذبه‌های گردشگری فرهنگی و تاریخی از جمله آداب و رسوم را معرفی می‌کرد. «فرزانه زاهدی» کارشناس گردشگری از سازمان میراث فرهنگی هم آمده بود تا در کنار راهنمایان باشد. یک نفر چند دقیقه‌ای به اجرای موسیقی محلی پرداخت.
بخشی از موزه به صنایع‌دستی، پوشش محلی و عروسک‌های مناطق مختلف استان هرمزگان اختصاص یافته و در هر بخش راهنمایانی بودند که پرسش‌های حاضران را بی‌پاسخ نگذارند.
جهله، کوزه‌ای پر از موسیقی
«موسی کمالی» پس از اینکه چند دقیقه‌ای روی حصیری نشست و دست‌هایش را روی کوزه‌ای سفالین به نام جهله نواخت، به خبرنگار ایسنا(منطقه خلیج فارس)، گفت: از ۱۲ سالگی موسیقی محلی را شروع و با سازهای کوبه‌ای کار کرده‌ام. جهله یا همان کوزه‌ی آبخوری با قاعده‌ی کروی و غیرایستا، که از آن به عنوان ساز ضربی استفاده می‌شود، سه نمونه است و هر یک صدای متفاوتی دارد که به صورت گروهی هم نواخته می‌شوند و به آن سفال‌نوازی گفته می‌شود.
میراث مادربزرگ‌ها، خلاقیت کودکان
«گلشاه نیکنام» که عروسک‌های مناطق مختلف استان هرمزگان را جمع‌آوری کرده و خودش نیز آنها را می‌سازد در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا (منطقه‌ی خلیج‌فارس)، خاطرنشان کرد: هم‌زمان با افتتاح پَرپَروک، بخش کودک موزه‌ی مردم‌شناسی خلیج‌فارس، به جمع‌آوری عروسک‌های مناطق مختلف هرمزگان و بیرون کشاندن آنها از ذهن مادربزرگ‌ها پرداختم تا از روند فراموشی و زوال آنها جلوگیری شود.
وی که انگیزه‌ی ساختن این عروسک‌ها را با تولد دخترش به دست آورده، گفت: تصمیم گرفتم عروسک‌های کودکی‌ام را برای دخترم درست کنم اما مردّد بودم که آیا با وجود این همه عروسک‌های مختلف که اتاقش را در برگرفته‌اند، او از این عروسک‌های ساده‌ی پارچه‌ای استقبال می‌کند؟ و دریافتم که دخترم به طور ناخودآگاه همان‌گونه با عروسک‌های محلی بازی می‌کند که خودم در کودکی می‌کردم. همان داستان‌سرایی‌های ذهن کودکی من و برقراری رابطه با عروسک‌ها.
نیک نام با بیان اینکه به جز دختر خودش، بچه‌های دیگری را هم در برقراری رابطه با عروسک‌های پارچه‌ای و محلی آزموده و استقبال بی‌نظیر آنها را دیده است، خاطرنشان کرد: نداشتن صورت و پارچه‌ی سفید به جای صورت عروسک‌ها، نه تنها نقص نیست که امتیاز است، چون کودک خودش به عروسک‌ها شخصیت می‌دهد و امروز یکی را در ذهنش می‌سازد و فردا یکی دیگر را و این مسأله ذهن کودک را خلاق‌تر می‌کند.
این دوستدار میراث هرمزگان گفت: موسسه‌ی ساحل خلیج‌فارس که حامی کودکان مبتلا به سرطان است نهم تا سیزدهم مهرماه نمایشگاه برگزار می‌کند و قرار است «دُختُلوک» عروسک بندرعباسی را نماد خودش کند و نماد شدن این عروسک، اتفاق برجسته‌ی دیگری است که از زوال و فراموشی عروسک‌های محلی جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود مردم آنها را به یاد آورند و میراث حفظ شود.
لذّت تماشای غروب در سفر دوساعته‌ی دریایی
برنامه‌ی دوم عصر روز هفتم مهرماه با عنوان گردشگری دریایی در یک شناور مسافربری روی دریا برگزار شد که «محمد احمدی‌زاده» و «مهدی ده‌دار» مدیریت اجرایی آن را عهده‌دار بودند. در ابتدای برنامه «سالم شهیدی» مدیر بندر شهید حقانی ضمن خوشآمد گویی به مهمانان، یادآور شد: دریا نعمت بزرگی است که خداوند آن را به ما بخشیده اما متأسفانه آنگونه که باید و شاید از آن بهره نمی‌بریم و با داشتن این همه امکانات، در جهان گردشگری هیچ جای خاصی نداریم.
وی از حرکت خودجوش راهنمایان گردشگری استقبال و اظهار امیدواری کرد این حرکت آغازی باشد برای رونق هرچه بیشتر صنعت حمل و نقل و گردشگری.
ایمنی، از واجبات سفر دریایی
هم‌چنان که شناور در آب‌های نیلگون خلیج‌فارس پیش می‌رفت، «احمدی‌زاده» معاون بندر شهید حقانی که ایمنی و چگونگی استفاده از تجهیزات آن را مهم‌ترین نکته‌ی یک سفر دریایی می‌داند، تصریح کرد: اصلی‌ترین عامل بی‌احتیاطی‌ها، وقوع حوادث و خطرها، نداشتن آگاهی از ایمنی سفر و عامل اصلی تقصیرها در حوادث دریایی، رعایت نکردن ایمنی گردشگری دریایی است.
وی که جلیقه‌ی نجات استاندارد را مهم‌ترین وسیله‌ی نجات شخصی می‌داند، ضمن تعریف آن، طرز استفاده‌اش را با استفاده از جلیقه‌های موجود در شناور برای حاضرین شرح می‌دهد.
احمدی‌زاده هم‌چنین ضمن ارائه‌ی اطلاعاتی درباره‌ی مناطق مختلف دریایی و بحث مدیریت بحران، توجه میهمانان را به مانور عملیات نجات که توسط همکارانش در دریا، جلوی شناور انجام شد، جلب کرد.
پس از آن، شناور چند دقیقه‌ای روی دریا ایستاد تا میهمانان این سفر دوساعته به طبقه‌ی دوم شناور بروند و از تماشای غروب آفتاب لذّت ببرند.
در این سفر کوتاه که از کارشناسان و متخصصان زمینه‌ی گردشگری دریایی نیز دعوت شده بود، یک مدرس دانشگاه، درباره‌ی «ژئوپارک قشم»، بزرگ‌ترین ژئوپارک خاورمیانه، توضیحات کوتاهی داد و آن را نه تنها دارای ارزش‌های زمین‌شناسانه می‌داند بلکه صاحب ویژگی‌ها و خواص باستان‌شناسانه، اکولوژیکی و ارزش‌های فرهنگی ارزشمند می‌داند.
کارشناس دیگری نیز شرح کوتاهی درباره‌ی شناورها داد و آنها را در انواع مختلف گردشگری، تحقیقاتی، جنگی، مسافربری و باربری تقسیم‌بندی کرد.
در پایان این گشت دریایی، دکتر «بهزاد الصفی» پژوهشگر دریا، پرسش‌هایی مطرح کرد و به شش نفر از پاسخ‌دهندگان کتاب‌های خودش در زمینه‌ی دانستنی‌های دریایی، اهدا کرد.
طبیعت‌گردی و بوم‌گردی، تماشای پرندگان در ساحل
عصر دیروز(سه‌شنبه هشتم مهرماه)، آخرین برنامه‌ی راهنمایان گردشگری به مدیریت «کسری انصاری‌نسب» و «جواد مرادی» با تماشای پرندگان در ساحل پارک ولایت آغاز شد. حاضرین می‌توانستند گونه‌های مختلف پرندگان و مرغ‌های دریایی را با دوربین‌های تک چشمی مخصوص گونه‌شناسی که اداره‌ی محیط‌زیست بندرعباس در اختیارشان قرار داده بود، تماشا کنند و از چشمی این دوربین‌ها، از زیبایی هرچه بیشتر آنها لذّت ببرند.
«میثم قاسمی»، معاونت فنی محیط زیست نیز به همراه همکارانش پرنده‌هایی که در ساحل دیده شدند را با ارائه‌ی توضیحاتی برای حاضرین نام بردند که از آنها می‌توان به فلامینگو، حواصیل، دانلین یا تلیله‌ی شکم سیاه، اگرت ساحلی، تلیله‌ی بلوطی، سلیم کوچک، صدف‌خوار، آب چیلیک پاسرخ، آب چیلیک نوک سربالا، کاکایی و آب چیلیک تالابی، اشاره کرد.
پس از مراسم زیبای پرنده‌نگری، حاضرین به موزه‌ی تنوع زیستی استان هرمزگان رفتند و در آنجا «محدثه همتی»، کارشناس مسئول زیستگاه‌ها و امور مناطق، میهمانان را در بازدید از موزه همراهی و مناطق حفاظت شده‌ی استان هرمزگان را به آنها معرفی کرد که از جمله این مناطق می‌توان به منطقه حفاظت شده حرّا، جنگل مانگرو، سواحل مرجانی، اکوسیستم تالابی، زیستگاه خرس، منطقه حفاظت شده فارور، پناهگاه حیات وحش شیدور و دشت طارم و طاشکوئیه، اشاره کرد.
سفرهای دوساعته طی سه روز بمناسبت هفته‌ی گردشگری با حرکت خودجوش جمعی از راهنمایان گردشگری و دوستداران طبیعت در بندرعباس با هماهنگی سازمان میراث فرهنگی هرمزگان و اداره‌کل محیط زیست، به هدف معرفی جاذبه‌های زیست محیطی، زمین‌شناسی و مناطق شگفت‌انگیز طبیعت استان و آشنایی با جاذبه‌های گردشگری فرهنگی و تاریخی، جزایر خلیج‌فارس و الفبای دریانوردی برگزار شد.
