وظایف ازیادرفته
شهروندان – ضیاء مصباح:
با آغاز مهر و شروع سال تحصیلی و حضور دانشجویان جدید در مقاطع مختلف به نظر می‌رسد کار اصلی و وظیفه سازمان سنجش آموزش کشور به پایان رسیده است… تا زمانی که اطلاعیه‌های مربوط به چگونگی ثبت‌نام برای پذیرش دانشجو برای سال بعد منتشر شود، که معمولا از 16آذر همزمان با روز دانشجو آغاز می‌شود.
معنی و مفهوم سنجش که بر این سازمان نهاده شده در لغتنامه‌های دهخدا و معین به این شرح آمده است: آزمودن- مقیاس‌کردن- برآوردکردن- امتحان‌کردن- تجزیه‌کردن- رسیدگی‌کردن- موازی‌کردن- به حساب‌گرفتن، اندازه‌‌گرفتن و…
به‌عنوان مقدمه: باید گفت بر اساس دستور کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی که هرساله در تابستان در رامسر قبل از انقلاب برگزار می‌شد، در سال ۱۳۴۷ مقرر شد که وزارت علوم باید مطالعات لازم را برای ایجاد سازمانی جهت رسیدگی و حل مسایل کنکور انجام دهد تا مقررات ورود به دانشگاه‌ها طبق موازین ساده و عملی و برپایه اصولی که بتواند حداکثر تضمین را از حیث انتخاب دانشجو تامین کند تعیین و سامان یابد. وزارت علوم برای اظهارنظر در جنبه‌های مختلف این موضوع، گروهی از کارشناسان و استادان دانشگاه را دعوت کرد و بر اساس نظرات این گروه، مرکز آزمون‌شناسی در بهمن‌ماه همان سال تشکیل و برای اولین‌بار آزمون ورودی دانشگاه‌ها در سال۴۸ برگزار شد.
اما بعد: این مرکز ابعاد متنوعی را در امور پژوهشی و اجرایی ملاک کار خود قرار داد و در آغاز، آمار و اطلاعات لازم در مورد دانش‌آموزان و فارغ‌التحصیلان دبیرستانی سراسر کشور را جمع‌آوری کرد و گنجایش پذیرش دانشجو در رشته‌های آموزش‌عالی را با کمک دانشگاه‌ها و موسسات آموزش‌عالی برای آن سال تحصیلی تنظیم و مقدمات کار تهیه آزمون‌های معتبر و منظمی را فراهم کرد. از سال۱۳۵۱ مرکز آزمون‌شناسی بر امتحانات ورودی موسسات آموزش‌عالی که خود برگزار می‌کردند نیز نظارت کرد، به‌عنوان نمونه: در آن سال امتحانات ۲۰ مرکز آموزش‌عالی را با حدود ۲۶هزارنفر داوطلب مورد نظارت قرار داد. این مرکز با استفاده از همکاری صاحبنظران برای اعمال روش‌های علمی در جهت ارزشیابی و سنجش معلومات داوطلبان ورود به آموزش‌عالی، مقدمات تحقیق درباره آزمون‌های منظم‌شده، تشخیص روانی و دشواری آزمون‌ها در حدی که درخور امکانات و مقدورات آن زمان بود را فراهم آورد و شورای فنی را به‌منظور دستیابی به شیوه‌های علمی در حل مسایل و رفع مشکلات مربوط به مسابقات ورودی تشکیل داد.
ضمنا در سال۵۲ مرکز خدمات ماشینی را به‌منظور انجام بهتر برنامه‌های مسابقات، مجهز به ماشین‌های مدرن کامپیوتر و دستگاه‌های تصحیح پاسخنامه و چاپ تست‌ها سامان داد. ایجاد و تنظیم مخزن سوال با روش طبقه‌بندی موضوعی و جلب همکاری صاحبنظران و متخصصان دانشگاهی به‌منظور ایجاد هماهنگی در فعالیت‌های آموزشی، اجرایی و تاسیس کتابخانه برای طراحان سوال از دیگر اقدامات آن زمان به‌شمار می‌رود. در اجرای مصوبات هفتمین کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی آن زمان، طرح تاسیس سازمان سنجش آموزش کشور در یکصدویکمین نشست شورای گسترش آموزش‌عالی در تاریخ ۲۸خرداد۵۴ به تصویب رسید. نظارت بر فعالیت‌های دانشگاه‌ها به‌منظور ارزشیابی آنها در جهت اعتلای کیفیت آموزشی و استقرار نظام کارآمد در زمینه ارزشیابی توان علمی و استعداد تحصیلی داوطلبان ورود به آموزش‌عالی، کمک به دانشگاه‌ها در زمینه بهبود برنامه‌ها و تحول مطلوب فعالیت‌ها در جهت تامین هدف‌های ملی و میهنی و بالاخره اشاعه شیوه‌های اندازه‌گیری، ارزشیابی آموزشی و مدیریت دانشگاهی در سطوح مختلف آموزشی کشور و… از دیگر فعالیت‌های این سازمان در آن زمان تعریف شده بود.
ضمنا تنظیم و تصویب آیین‌نامه‌های تعیین صلاحیت مدرسان و اعضای هیات علمی موسسات آموزش‌عالی که فاقد شوراهای تشخیص و تصمیم‌گیری می‌بودند، تهیه و تنظیم برنامه تشکیل دوره فوق لیسانس در سازمان سنجش و همچنین تشکیل «کمیته بررسی سیاست توسعه آموزش‌عالی» به‌منظور مطالعه و بررسی نیازهای برنامه‌ای و جاری کشور به نیروی پرورش یافته و ماهر، انطباق ظرفیت پذیرش دانشجو در برنامه‌های توسعه رشته‌های آموزش‌عالی، جزو اهداف تاسیس این سازمان در آن زمان به شمار می‌رفت. روابط‌عمومی قوی و آشنا به کلیه وظایفی که بخشی از آن فهرست‌وار اشاره شد جامعه داوطلبان را راهنمایی می‌کرد. امروز که این سازمان با پنج‌دهه تجربه غنی، با نیروی انسانی قوی و انبوه، بودجه‌های مناسب و مکفی که بخشی از آن از خود داوطلبان دریافت می‌شود، تشکیلات و ساختمان‌های بسیار عریض و طویل و… ادامه خدمت می‌دهد آیا وظایف اولیه و وجه تسمیه و تاسیس خود را در برنامه‌های آن سازمان فراتر از رفع تکلیف می‌بیند؟
