«مهر گیتی»؛ آنجا که بذر نیکی نهال می‌شود
داستان «مهرگیتی» از سیستان و بلوچستان آغاز می‌شود. از سرزمین پهناور شن‌های داغ، کوهستان‌های زیبا، جنگل‌ها و باتلاق‌ها. از سرزمین بلوچ‌ها و سیستانی‌ها، با زبان‌ها، لهجه‌ها و لباس‌های زیبا و فرهنگ چند هزار ساله‌شان. استانی که به خاطر داشتن موقعیت مناسب ترانزیتی، جاذبه‌های فراوان تاریخی و طبیعی و همینطور صنعت در حال رشد، از توانایی و ظرفیت بالایی برای توسعه برخوردار است اما هنوز بسیاری از کودکانش از محیط مناسب برای تحصیل برخوردار نیستند. سرزمینی دور و محروم که گویی سال‌هاست از خاطرها محو شده است. قهرمانان این داستان یک آموزگار و همه شاگردانش هستند. آموزگاری که به شاگردانش درسی فراتر از کتاب‌هایشان آموخت و شاگردانی که در این درس بهترین نمره‌ها را دریافت کردند.
«زهرا گیتی نژاد» آموزگار یک مدرسه غیرانتفاعی در تهران و یکی از اعضای گروه آموزشی «آموزش جهانی» بود. او طی چند ماموریت برای آموزش به معلمان مناطق محروم به سیستان و بلوچستان سفر می‌کند و از برخی از مدارس این مناطق دیدار می‌کند. در همین سفرها کلاس درسی را می‌بیند که بدون کمترین امکاناتی در یک طویله سابق برگزار شده است و مگس‌ها امان کودکان را بریده‌اند. همینطور کپرهایی را می‌بیند که نقش مدرسه را بازی می‌کنند اما چون پنجره‌هایشان شیشه ندارد با هر باد چشم دانش‌آموزان پر از شن می‌شود. و آموزگارانی از جنس فرشته، که هر روز مسیرهای ۱۵۰ تا ۳۵۰ کیلومتری بین محل سکونت و محل کارشان را می‌پیمایند تا به محروم‌ترین کودکان ایران درس بدهند.
دیده‌ها و شنیده‌های زهرا گیتی نژاد از این سفرها می‌شوند سوغات شاگردانش در مدرسه. او وضعیت دردناک دانش‌آموزان در نقاط مرزی را برای شاگردانش تشریح می‌کند و عکس‌های سفرش را نیز برایشان به نمایش می‌گذارد. از کپری که در میرجاوه مدرسه می‌گفتندش تعریف می‌کند و از آنها می‌خواهد که قدر زندگی و شرایطی که دارند را بیشتر بدانند چرا که حداقل داشته‌هایشان حداکثر آرزوهای کودکان مناطق محروم است. اما شاگردان زهرا گیتی‌نژاد کم از آموزگار خود ندارند و راضی نمی‌شوند به قدردانی و شکرگذاری برای نعمت‌هایشان. آنها تصمیم می‌گیرند داشته‌هایشان را با کودکان هم میهنشان تقسیم کنند و از درد و رنجشان بکاهند. حاصل مدتی تلاش شاگردان این مدرسه می‌شود تعداد زیادی کتاب و لوازم کمک درسی و کیف و کتاب که در سفر بعدی به دست صاحبانشان برسند. در سفر بعدی هم خانم گیتی نژاد تنها نیست و تعدادی از شاگردانش و یک خانم خَیِر دیگر نیز هم او را همراهی می‌کنند.
این گروه کوچک با هدایایی گرانقدر به سرزمین سیستان پا می‌گذارند. هدایایی از جنس کتاب، وسایل کمک آموزشی و مدرسه. حاصل این سفر دو مدرسه خیر ساز در روستاهای تگور و روستای پشت ریگی می‌شود. باز هم دیده‌ها و شنیده‌ها نقل می‌شوند و دانش‌آموزان بیشتری به کمک کردن به دوستان دوردست‌شان تشویق می‌شوند. سفر سوم در اردیبهشت ماه سال ۸۴ انجام می‌شود و این بار تعدادی از والدین هم دانش‌آموزان را در سفر همراهی می‌کنند و هدایای بسیاری برای تجهیز مدارس روستاها به همراه خود می‌برند. و به این ترتیب زهرا گیتی‌نژاد بنیانگذار موسسه خیریه‌ای می‌شود که پنج سال قبل با نام «مهر گیتی» فعالیت رسمی خود را آغاز و به طور گسترده‌ای مدرسه‌سازی در مناطق محروم ایران را پی گرفت.
درباره فعالیت‌های خیرخواهانه «مهر گیتی» با آقای اسماعیلی مدیر روابط عمومی این موسسه به گفت‌و گو نشستیم. ایشان بیش از ۵ سال است که به موسسه پیوسته‌اند و به گفته ایشان فعالیت‌های موسسه به چند گروه کلی احداث مدرسه، جمع‌آوری کتاب و تجیهزات برای مدرسه، اتاق پرنده و حمایت تحصیلی تقسیم می‌شوند.
مدرسه‌سازی
موسسه مهرگیتی تاکنون صد و نه مدرسه در نقاط مختلف ایران ساخته است که بیشتر آنها در روستاهای مرزی و بعضا صعب‌العبور بوده‌اند. ساخت این مدرسه‌ها به طور متوسط ۸۰ میلیون خرج دارد که نیمی از آن را خیر و نیم دیگر را دولت می‌پردازد. به گفته آقای اسماعیلی در هر سفری که اعضای موسسه برای افتتاح مدرسه‌ای رفته‌اند کلنگ حداقل یک مدرسه دیگر را هم زده‌اند: «یک بار در یکی از سفرهای افتتاحی‌مان عکسی از دوست خیرمان گرفتم و آن را با متن تشکری در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردم. همان شب از طرف دوستان آن خََیِر پول یک مدرسه دیگر جمع شد و کلنگ آن زده شد. یک بار هم در سفری دیگر متوجه شدیم که تعداد زیادی از دانش‌آموزان یکی از مدارس به خاطر دوری راه ترک تحصیل کرده‌اند. خیرانی که در آن سفر همراهمان بودند بلافاصله پیشنهاد ساخت مدرسه در آن روستا را دادند و ساخت آن آغاز شد.» بسیاری از مدرسه‌های موسسه مهر گیتی را هم والدینی ساخته‌اند که فرزندشان را از دست داده بودند و می‌خواستند با این نیکوکاری ضمن زنده نگه داشتن یاد از دست رفته‌شان روحش را نیز شاد کنند. حالا نام این فرزندان بر سر در مدرسه‌هایی که ساخته‌اند جاودانه شده است. در میان نام‌های خیران گاهی وقت‌ها هم به موردهای جالبی برمی‌خوریم: «فارغ التحصیلان سال ۷۹ مدرسه تیزهوشان دخترانه تهران» یا «دانش آموختگان دانشگاه صنعتی اصفهان». بعضی مدارس بزرگ‌تر هم گاهی نام بیش از ده خیر را در لیست خود دارد. به گفته آقای اسماعیلی، برای برخی از مناطق صعب العبور که دانش‌آموزان با خطرات بسیاری خود را به مدارس در روستاهای دیگر می‌رساندند نیز موسسه مهر گیتی چاره‌ای اندیشیده است: «در این مناطق از مدارس پیش‌ساخته‌ای استفاده شده است که با هلی‌کوپتر به محل رسانده و نصب می‌شوند. در این نوع ساخت و سازها نیمی از هزینه ساخت هزینه هلی‌برد آن می‌شود و تاکنون بسیار موفقیت‌آمیز انجام شده است.»
برخی از این مدرسه‌ها نیز با همکاری و هم دلی افراد معروف و مشهور ساخته می‌شوند. در آبانماه امسال مدرسه خیرساز سهیل محمودی واقع در استان کردستان به بهره‌برداری رسید. مدیر روابط عمومی مهر گیتی در این باره توضیح داد: «ایده ساخت این مدرسه را خود آقای سهیل محمودی داد. او تعدادی زیادی تابلوی خوشنویسی از شعرهای خودش به قلم استادان بزرگ خوشنویسی در منزل داشت که پیشنهاد داد آنها را در نمایشگاهی ارائه کند و درآمدش را به مدرسه‌سازی اختصاص دهد. این نمایشگاه «دست‌ها و سطرهای مهربان» نام گرفت و با فروش تعداد اندکی از تابلوها خرج ساخت مدرسه درآمد. این نمایشگاه در اردیبهشت ماه برگزار شد و مدرسه روستای قلی‌یان شهر سنندج ابتدای آبانماه با حضور جمعی از خیرین و هنرمندان افتتاح شد.» در حال حاضر ۱۸۰ دانش آموز در دو نوبت صبح و عصر و در سه سال اول دبیرستان در این مجموعه مشغول تحصیل هستند که نوبت صبح به دانش آموزان دختر و نوبت عصر به دانش آموزان پسر اختصاص دارد.
مدرسه‌های مهرگیتی از لحاظ ایمنی در بهترین سطح قرار دارند و همه آنها به تخته هوشمند و وسایل کمک آموزشی مجهز شده‌اند.
افتتاح مدرسه خیر ساز سهیل محمودی
روز نخست مدرسه مهر دانش
تجهیز مدارس
موسسه مهر گیتی تجهیز مدارس را در چهار گروه کلی پیگیری می‌کند: تجهیزات کمک آموزشی، کتابخانه، وسایل ورزشی و ایمن‌سازی. در بخش ایمن سازی این موسسه بسیاری از مدارسی را که با بخاری نفتی گرم می‌شدند را به شوفاژ و بخاری تابشی مجهز کرده است. این بسته‌های تجهیزاتی همچنین شامل کتاب، توپ و تور والیبال، میز پینگ پونگ و راکت بدمینتون و وسایل آموزشی علمی است. در بسیاری از مدارس مهرگیتی نیز یونیفرم مدرسه به همراه کیف و کتاب و لوازم‌التحریر به همه دانش‌آموزان اهدا می‌شود.
حمایت مالی تحصیلی
یکی دیگر از طرح‌های موسسه خیریه مهر گیتی، کمک مالی و جنسی به دانش‌آموزانی است که به دلیل فقر زیاد خانوادگی دست از تحصیل می‌کشند. به گفته آقای اسماعیلی این طرح را یکی از دانش‌آموزان خیر آغاز کرده است: «برای بازدید از یکی از مدارسی که چند سال قبل ساخته بودیم به روستایی سفر کردیم. آموزگار مدرسه به ما گفت که یکی از دانش‌آموزانش به دلیل فقر زیاد ترک تحصیل کرده است. دانش‌آموزی که همراه ما بود پیشنهاد کرد که ماهانه مبلغی را از پول توی جیبی‌اش برای این دانش‌آموز واریز کند تا او بتواند به تحصیل ادامه دهد. خوشبختانه این طرح با استقبال زیادی مواجه شد به طوری که در حال حاضر این موسسه بیش از ۷۵۰ دانش‌آموز را تحت حمایت خود دارد و ماهانه مبلغی بین ۳۰ تا ۵۰ هزار تومان برای آنها واریز می‌کند.» نکته جالب این طرح حمایتی، مشارکت بالای دانش‌آموزانی است که پول توی جیبی‌شان را صرف امور خیریه می‌کنند. به گفته آقای اسماعیلی ۳۰% حامیان این طرح دانش‌آموزان مدارس هستند. در این طرح وضعیت تحصیلی دانش‌آموز مورد حمایت به دقت بررسی شده و در مدت زمان‌های مشخص به حامی او اطلاع داده می‌شود.
رایانه برای همه
وقتی که در شهرهای بزرگی مثل تهران دیگر رایانه‌های خانگی کارایی چندانی ندارند و لپ‌تاپ‌ها جای آنها را گرفته‌اند چه بهتر از اینکه این رایانه‌ها به مدارسی منتقل شوند که هیچ‌وقت توانایی خرید آن را ندارند؟ به گفته آقای اسماعیلی موسسه مهر گیتی با انتشار آگهی در وب‌سایت خود و خبرگزاری‌ها از خیرین درخواست کرد که رایانه‌های قدیمی خود را برای موسسه بفرستند تا مهندسان شرکت کامپیوتری به‌اندیش از قطعات قابل استفاده‌شان رایانه‌هایی برای استفاده در شهرستان‌های محروم استخراج کنند: «بین دو تا سه هزار رایانه خانگی طی یک سال نیم ارسال شد که از آنها ۱۳۰۰ رایانه برای استفاده در مدارس تجهیز شد. هفتمین بسته ارسالی مهر گیتی در آذرماه برای شهرستان میرجاوه فرستاده شد که حامل بیست دستگاه رایانه بود.» جزئیات دقیق طرح «رایانه برای همه» و گزارش بسته‌های ارسالی آن در سایت این موسسه قابل مشاهده است.
طرح رایانه برای همه
کتاب برای همه
یکی از طرح‌های مهرگیتی که بسیار هم مورد استقبال قرار گرفت طرح «کتاب برای همه» بود که با هدف تجهیز کتابخانه‌های مدارس مناطق محروم انجام شد. در نمایشگاه کتاب امسال، چند صندوق بزرگ سفید کار گذاشته شد که نوشته «صندوق اهدای کتاب» روی آنها نقش بسته بود و مردم می‌توانستند کتاب‌های خود را درون آن بیندازند. آقای اسماعیلی با اعلام اینکه بسیاری از مشارکت کنندگان در این طرح کودکان بودند ادامه داد: «افرادی کتاب این صندوق‌ها می‌ایستادند و دیگران را هم به این کار تشویق می‌کردند. هر بار هم کتابی به داخل صندوق انداخته می‌شد همه دست می‌زدند.» این صندوق بعد از نمایشگاه کتاب به چند مدرسه هم رفت و فقط در سه روز از یک مدرسه دو هزار جلد کتاب در آن جمع‌آوری شد. «خیلی‌ها هم درخواست داشتند که این صندوق در مجتمع مسکونی‌شان مستقر شود تا بتوانند کتاب‌های خوانده شده خود را به آن اهدا کنند.»
طرح کتاب برای همه
طرح کتاب برای همه
کلاس پرنده
این پروژه نخستین بار در روز کتاب و کتابخوانی با همکاری موسسه مهر گیتی و «استودیو بهرامی» در روستای مرزی بارنجان انجام شد. در این پروژه یک تیم متخصص در سفری کوتاه به یک مدرسه، با کمک دانش آموزان و کمترین هزینه ممکن، آنجا را به مکانی لذت بخش برای درس خواندن تبدیل کردند. از برنامه‌های متنوع این پروژه می‌توان به اجرای نمایش، آموزش کاردستی، اوریگامی و عروسک‌سازی و نقاشی اشاره کرد. در این طرح همچنین کتابخانه مدرسه به کمک کتاب‌های اهدایی و دانش‌آموزان ساماندهی می‌شود و در نهایت به آموزگاران آموزش وبلاگ‌نویسی و منتشر کردن اخبار مدرسه کوچکشان را می‌دهند. به گفته آقای اسماعیلی این طرح یک بار دیگر نیز با همکاری این موسسه و گروهی به نام آب نبات در یکی از مدارس مهر گیتی در استان کردستان انجام شده است.
کلاس پرنده
کلاس پرنده
کلاس پرنده
کلاس پرنده
حمایت درسی
این طرح برای نخستین بار با همکاری دانشجویان دانشگاه شریف برگزار شد. طی طرح حمایت درسیریال دانشجویان به مدارس مناطق محروم سفر می‌کردند و برای دانش‌آموزان کلاس‌های تکمیلی برگزار می‌کردند. به گفته مدیر روابط عمومی موسسه مهر گیتی این طرح در مدرسه میرجاوه استان سیستان برگزار شد و در نتیجه آن تعداد قبولی‌های دانشگاه این دبیرستان چند برابر شد.
دنیا سهرابی – سایت شهروندان
