تاریخ انتشار : دوشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۱۶:۲۳

شهروندان:
اجرای طرح فاضلاب از شاخصه‌های پیشرفت صنعتی و یک پدیده زیست محیطی محسوب می‌شود. زیرا این امر نقش بسزایی در جلوگیری از آلودگی زیست محیطی دارد. اما جمع‌آوری فاضلاب در شهرها به‌ویژه مناطق پرجمعیت، همواره با مشکل مواجه بوده و به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مسئولان تبدیل شده است.

کمبود اعتبار لازم نیز باعث شد در سال‌های اخیر اجرای طرح‌های جمع‌آوری فاضلاب با مشکلات جدی مواجه شود. به طوری‌که در برخی مناطق از بودجه حوزه‌های مختلف گرفته شد تا به این بخش تزریق شود، اما همچنان شاهد ناتمام ماندن این طرح‌ها در شهرهای مختلف هستیم. مهم‌ترین معضل زیست محیطی شهرستان پیشوا نیز که تمام مسئولان منطقه نسبت به آن واقف بوده و پیگر رفع آن هستند، جمع‌آوری فاضلاب شهری است که سلامت شهروندان را به صورت جدی به خطر انداخته است.

قانون چه می‌گوید؟

طبق ماده یک قانون تشکیل شرکت‌های آب‌وفاضلاب، ایجاد و بهره‌‌برداری از تأسیسات مربوط به توزیع آب شهری و همچنین جمع‌آوری، انتقال و تصفیه فاضلاب شهرها در داخل محدوده قانونی شهرها، بر عهده شرکت مستقلی به نام شرکت آب و فاضلاب استان است. این شرکت از سوی وزارت نیرو تشکیل خواهد شد. در این میان، پروژه فاضلاب شهرک‌های جدیدالتأسیس پیشوا، اولویت این منطقه است که در حال انجام است و نیازمند تخصیص اعتبارات لازم در اسرع وقت است. زیرا اکنون شهرک‌های تازه‌تأسیس این شهرستان از جمله شهرک طاق سپهر، نقش جهان و‌هاماکاران با مشکل جمع‌آوری فاضلاب شهری روبه‌رو شده اند.

این مسئله به یک معضل بحرانی برای پیشوا تبدیل شده ‌است، به طوری که این فاضلاب در کوچه‌ها و خیابان‌ها رها شده‌ و سلامت شهروندان را به مخاطره انداخته است. زمانی که این شهرک‌ها ساخته می‌شدند، برای واحدهای مسکونی آن چاهی حفر نشد، به این دلیل که سنگ بستر داخل زمین در فاصله یکی دو متری زمین قرار دارد. این موضوع باعث شد حوضچه‌ای برای جمع‌آوری فاضلاب در این شهرک‌ها ساخته شود که اکنون بعد از گذشت چند سال این حوضچه‌ها پر شده‌اند و دیگر نه امکان تخلیه آن وجود دارد، و نه از نو ساختن آن‌ها.

رهاسازی فاضلاب در زمین کشاورزی

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان پیشوا درباره پیامدهای این معضل می‌گوید: در روستای قاسم‌آباد از توابع شهرستان پیشوا، ۴۰ خانوار مشکل جمع‌آوری فاضلاب داشتند که این فاضلاب در زمین‌های کشاورزی رها می‌شد، پس از بارها اخطار و پیگیری‌، سرانجام در این روستا ۴۰ چاه حفر و مشکل مرتفع شد. محمد فریدی می‌افزاید: اما اکنون در شهرک‌های نقش جهان،‌هاماکار و طاق سپهر، سنگ بستر زمین حالت طاق دیسی دارد و حتی در برخی از آن‌ها سنگ بستر زمین تا فاصله یکی دو متری زمین بالا آمده است و بعضی جاها بیرون زدگی هم دارد، همین مشکل باعث شد هنگام ساخت این خانه‌ها، چاهی برای جمع‌آوری فاضلاب حفر نشود که البته اگر چاه هم حفر می‌شد، نفوذپذیری لازم را نداشت.

این مسئول ادامه می‌دهد: به همین منظور حوضچه‌ای برای این شهرک‌ها حفر شد که مملو از فاضلاب است و این فاضلاب از درون حوضچه و سطح زمین خارج شده است، به طوری که در کوچه و خیابان‌های این شهرک‌ها رهاست. وی در پاسخ به این که چرا وقتی این شهرک‌ها با مشکل بیرون‌زدگی سنگ بستر زمین مواجه بوده‌اند، واحدها ساخته شد و به بحرانی که ممکن بود در سال‌های آینده اتفاق بیفتد و حالا افتاده است، دقت نشده است، بیان می‌کند: در دوره‌ای تقاضا برای مسکن آنقدر زیاد بود که دولت فقط به این فکر بود که مسکن ارزان قیمت بسازد و در اختیار مردم قرار بدهد، مانند مسکن مهر ۲۷۰۰ واحدی پیشوا. آن زمان بیشتر هدف تأمین مسکن بوده است. ضمن اینکه همیشه در زندگی انسان‌ها مسائل اولویت‌بندی می‌شوند، اول امنیت بعد غذا، پوشاک، مسکن و بعد مسائل زیست محیطی. فریدی ادامه می‌دهد: اکنون شبکه جمع‌آوری فاضلاب در پیشوا ۳۰ درصد اجرا شده و یک قطعه زمین چند هکتاری نیز برای آن خریداری شده است، اما نیازمند توجه بیشتر مسئولان است، زیرا هر لحظه جان شهروندان تهدید می‌شود.

دردسری برای واحدهای مسکن مهر

این مسئول با اشاره به اینکه مسلما با این شرایط واحدهای مسکونی مهر نیز دچار مشکل خواهند شد، اما تاکنون خانواری در آنجا سکنی نگزیده است، یادآور می‌شود: در آخرین نشستی که با فرمانداری، شبکه بهداشت، محیط زیست، آب و فاضلاب و شورای شهر برگزار شد، مقرر شد یک گروه کارشناسی در شهرستان راه‌اندازی شود تا در این راستا و برای جلوگیری از حادترشدن معضل مربوطه، راهکار لازم را ارائه دهد. وی می‌افزاید: مسئله‌ای که مهم است و باید مورد توجه مسئولان استانی برای تخصیص اعتبار لازم قرار بگیرد، این است که اکنون فاضلاب در کوچه و خیابان شهرک‌های مذکور رها شده است، شهرک طاق سپهر بیش از همه دچار این معضل است و پس از آن‌هاماکار و بعد هم سایر شهرک‌ها. امسال نیز با دستور فرماندار قرار است بودجه بخش‌های دیگر به این سمت سوق داده شود. رئیس محیط زیست پیشوا در پاسخ به این سوال که آیا به جز شهرک‌های مذکور و پروژه مسکن مهر، این مشکل در روستای دیگر یا مناطق مختلف این شهرستان نیز وجود دارد؟ می‌گوید: خیر. خوشبختانه در مناطق مختلف این شهرستان و روستاهای دیگر این مشکل وجود ندارد.

محیط زیست فقط اخطار می‌دهد

وی با بیان اینکه محیط زیست یک سازمان نظارتی و حاکمیتی است و هر جا نقض محیط زیست را مشاهده کند، به عامل آلودگی، چه دولتی و چه خصوصی اخطار می‌دهد، می‌افزاید: از مسئولان درخواست داریم این مشکل حاد شهرستان پیشوا و حتی استان را در اولویت قرار بدهند. این مسئله حتی از مترو و دیگر پروژه‌های شهرستان نیز ‌مهم‌تر است، زیرا با جان مردم سروکار دارد. همه می‌دانیم هیچ نوع فاضلابی از فاضلاب انسانی آلوده‌تر نیست و انواع میکروب، باکتری و انگل در آن وجود دارد.

فریدی در پاسخ به این سوال که آیا اگر زودتر نسبت به حل این معضل اقدامی صورت می‌گرفت، ممکن بود مسئله تا این حد بحرانی نشود، می‌گوید: حوضچه این شهرک‌ها یکی، دو سال فاضلاب را جذب کرد، اما به دلیل اینکه در این شهرک‌ها هیات امنا تشکیل نشده بود، رسیدگی لازم به مسئله نیز صورت نگرفت، اگر حداقل شارژ ماهانه از سمت اهالی این شهرک‌ها تأمین می‌شد، شاید حالا به این وضع دچار نمی‌شدند. اکنون حوضچه پر شده و بخش املاح و قسمت نیمه جامد رسوبات سفت شده و قابل تخلیه نیست و اگر تخلیه هم شود، هزینه‌اش برابر ساخت یک حوضچه است. این مسئول عنوان می‌کند: اگر شهروندان هر از گاهی و در زمان‌های کوتاه نسبت به تخلیه آن اقدام می‌کردند، شاید به این وضعیت دچار نمی‌شدند و در اینجا باید گفت شهروندان نیز کوتاهی کرده اند.

در انتظار

چندی پیش عباس ملکوتی خواه، فرماندار شهرستان پیشوا در دیدار با مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب جنوب شرق استان تهران تأکید کرده بود که پروژه فاضلاب شهرک‌های جدیدالتأسیس باید در اولویت قرار گیرد. وی در این دیدار با توجه به مناسب‌نبودن وضعیت موجود با اولویت قراردادن موضوع فاضلاب، آمادگی خود را برای هرگونه همکاری برای رفع مشکلات بیان کرد. اکنون باید منتظر ماند و دید مسئولان استان تا چه حد این موضوع مهم را در اولویت قرار داده و به مسئله‌ای که ممکن است به سلامت شهروندان و محیط زیست آسیب جدی برساند، رسیدگی می‌کنند.

 مینا شمسی

قانون