روستاییان صندوق بیمه اجتماعی را نمی‌شناسند
شهروندان:
حدود هشت سال از احداث صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر می‌گذرد و به گفته سید حمید کلانتری ،مدیر عامل صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان ، روستائیان و عشایر کشور تاکنون فقط حدود 10 درصد از روستاییان و عشایر به عضویت این صندوق درآمده‌اند.
البته این میزان استقبال نیز در استان‌های مختلف متفاوت بوده، به طوری که در برخی استان‌ها همچون آذربایجان شرقی، خراسان رضوی و اراک زیاد و در استان‌هایی همچون هرمزگان، بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد کم و ضعیف بوده است.
کارشناسان و مسئولان مربوط اختیاری بودن این بیمه را با وجود مزایای متعدد و آگاهی نداشتن از این مزایا از جمله دلایل استقبال ضـــعیف جامعه روستایی کشور از آن عنوان کرده و بر ضرورت اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی در این زمینه تاکید می‌کنند.طرح احداث صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر کشور سال ۸۳ در هیات دولت وقت به تصویب رسید و اصلاحیه آن نیز سال ۸۴ مصوب شد.
این صندوق از اول شهریور ۸۴ با هدف رفع تبعیض و محرومیت از نقاط روستایی و همچنین جلوگیری از مهاجرت روستاییان به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد و در طول دوره هشت ساله فعالیت خود تاکنون توانسته است حدود یک میلیون و صد هزار نفر از جمعیت ۱۴ میلیون نفری واجد شرایط بیمه شدن را به عضویت خود درآورد.
به گفته معاون فنی صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر، این صندوق خدمات بیمه‌های اجتماعی شامل مستمری ازکارافتادگی، مستمری پیری یا بازنشستگی و مستمری بازماندگان را در اختیار اعضای خود قرار می‌دهد.
اکبر محمدزاده با بیان این که عضویت در این صندوق اختیاری است و صندوق براساس ظرفیت‌های بومی و محلی هر استان، کارگزاران خود را در آن مناطق مستقر و به عضوگیری اقدام می‌کند، می‌افزاید: ۳۵۲۸ کارگزار این صندوق در قالب دهیاری‌ها، شرکت‌های تولید تعاونی روستایی و عشایری در مراکز ۲۹۶۴ دهستان و مناطق عشایری کشور مستقر و مشغول اطلاع‌رسانی و عضوگیری هستند.
پرداخت ۵ درصد حق بیمه
وی با بیان این که حق عضویت این بیمه ۱۵ درصد سطح درآمدی انتخابی است که ۱۰ درصد آن را دولت متقبل شده و فقط ۵ درصد آن را متقاضی پرداخت می‌کند، تصریح می‌کند: هشت سطح درآمدی در این بیمه‌نامه تعیین شده است که متقاضی واجد شرایط می‌تواند یکی از آنها را انتخاب کرده و با پرداخت ۵ درصد آن به صورت سالانه، به عضویت صندوق درآید و از خدمات آن بهره‌مند شود.
به گفته محمدزاده، پایین‌ترین حق‌بیمه قابل پرداخت براساس سطوح درآمدی مندرج در این فهرست، ۹۰ هزار تومان در سال است که ماهانه معادل ۷۵۰۰ تومان می‌شود و بالاترین حق بیمه نیز ۲۳۴ هزار تومان است که ماهانه حدود ۱۹ هزار و ۵۰۰ تومان تومان خواهد شد.معاون فنی این صندوق شرایط عضویت در این صندوق را سکونت در روستا یا منطقه عشایری و همچنین انعقاد قراردادی مبنی بر اعلام آمادگی برای پرداخت حق بیمه ۵ درصدی عنوان و تاکید می‌کند: محدودیت شرط سنی در این نوع بیمه برداشته شده و افراد فقط با دارا بودن ۱۸ سال تمام می‌توانند خود را بیمه کنند.
محمدزاده با بیان این که استقبال از این بیمه در استان‌هایی نظیر آذربایجان شرقی به نسبت سایر استان‌ها چشمگیرتر بوده است، می‌گوید: به دلیل اختیاری بودن این بیمه، نمی‌توان زمان مشخصی را برای تحت پوشش قرار دادن تمام واجدین شرایط تعیین یا پیش‌بینی کرد، اما این صندوق با همکاری و حمایت دولت و فعال کردن کارگزاران خود در سراسر کشور، تمام توان خود را به کار گرفته تا از طریق اطلاع‌رسانی در این حوزه، زمینه استقبال و به عضویت درآمدن روستاییان را شتاب بخشد.به گفته این کارشناس مسئول، توسعه روستاها، ارتقای سطح درآمد روستاییان، کشاورزان و عشایر، هویت‌بخشی به سیمای روستا، گسترش عدالت اجتماعی و رفع محرومیت در این مناطق و در نهایت جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها از اهداف اصلی احداث این صندوق و بیمه اجتماعی روستاییان است.
مدیرعامل صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر آذربایجان شرقی نیز بـــــا اشاره به استقبال خوب و ۶۳ درصدی در این استان از بیمه اجتماعی روستاییان در گفت‌وگو با جام‌جم یادآور می‌شود: طبق سرشماری سال ۸۵ حدود ۲۷۵هزار خانوار جمعیت روستایی در استان وجود داشت که طبق مصوبه دولت، ظرفیت پذیرش و بیمه ۱۷۷ هزار و ۴۹۷ خانوار تحت این بیمه وجود داشت که از این میزان، ۱۱۲ هزار خانوار تحت پوشش بیمه اجتماعی روستایی قرار گرفتند.
نظری همکاری و حمایت تمام سازمان‌های دولتی اعم از استانداری، فرمانداری و بخشداری و دهیاری‌ها و تعامل خوب آنها در کنار فعالیت موثر کارگزاران این صندوق در زمینه فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی درباره مزایای این بیمه را از جمله عوامل تاثیرگذار در جلب اعتماد روستاییان برای استقبال از این طرح عنوان می‌کند.
رحیمی، مدیرصندوق بیمه اجتماعی روستاییان استان مرکزی نیز عواملی همچون صنعتی بودن استان و آشنایی و اطلاعات خوب اکثر مردم استان به‌طور مستقیم و غیرمستقیم درباره مزایای بیمه، نزدیکی روستاها به شهرها و متمرکز بودن آنها، آگاهی زیاد شوراها و دهیارها از نحوه اطلاع‌رسانی درباره این بیمه و ارتباط خوب و تنگاتنگ آنها با مردم را از دلایل آگاهی مردم از این بیمه و استقبال آنها از آن عنوان می‌کند.
باید فرهنگ‌سازی شود
در این میان برخی استان‌ها همچون هرمزگان و بوشهر در جلب روستاییان برای عضویت در این صندوق چندان موفق نبوده‌اند که مدیر صندوق بیمه اجتماعی روستاییان هرمزگان دلیل آن را دور از مرکز بودن این استان‌ها و نداشتن آگاهی لازم از خدمات و مزایای بیمه عنوان می‌کند و به جام‌جم می‌گوید: به دلیل پراکنده بودن روستاها و صعب‌العبور بودن آنها، اطلاع‌رسانی در این زمینه کمتر بوده، به طوری که بستر مناسبی از لحاظ حصول آگاهی برای استقبال روستاییان فراهم نشده و فرهنگ‌سازی مناسبی در این زمینه صورت نگرفته است.
محمدعلی دشوارگر با بیان این‌که تاکنون فقط ۱۰ درصد واجدین شرایط در استان تحت بیمه این صندوق قرار گرفته‌اند، می‌افزاید: وجود یک سری موانع و محدودیت‌های قانونی نظیر شرایط سنی نیز در این امر بی‌تاثیر نبوده است که البته این شرط اکنون برداشته شده و از این پس با استقبال بیشتر روستاییان از این بیمه مواجه خواهیم بود.کازرونی، مدیرصندوق بیمه اجتماعی بوشهر نیز به اختیاری بودن این بیمه به عنوان یک عامل مهم در کاهش استقبال از آن از سوی روستاییان اشاره می‌کند و تاکید می‌کند: ملزم کردن روستاییان به بیمه اجتماعی در کنار بیمه اجباری سلامت و حمایت جدی سازمان‌های استان همچون استانداری و فرمانداری‌ها تاثیر بسزایی در افزایش استقبال مردم از این بیمه خواهد داشت.
فاطمه مراد زاده
جام‌جم
