در مهدهای کودک استان مرکزی چه می‌گذرد؟
شهروندان:
چندی پیش خبر کودک‌آزاری در یکی از مهدهای کودک، خوانندگان را متأثر و پدران و مادران را نسبت به وضعیت نگهداری از فرزندانشان نگران و نسبت به مهدهای کودک بدبین کرد، آنها نگران تنش‌هایی هستند که در مهدهای کودک ممکن است به فرزندان وارد شده و نونهالان را در معرض عواقب بلندمدت قرار دهد.
معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان مرکزی معتقد است تنش‌های موجود در محیط رشد کودک را متأثر می‌کند.
آذردخت همتا در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: رشد کودک چندجانبه است و از زمانی که نطفه منعقد می‌شود، رشد جسمی، اجتماعی، عاطفی و ذهنی نیز شکل می‌گیرد و تمام تنش‌های محیط در رشد جنین و کودک مؤثر است.
وی با تأکید بر اینکه جامعه، اطرافیان و مربیان تأثیر بسزایی در جنبه‌های مختلف رشد کودک دارند، گفت: مسائل اجتماعی همه جوانب رشد کودک را متأثر می‌کنند. از لحظه‌ای که کودک وارد مهد و تحویل مربی خود می‌شود و تا زمانی‌که در پایان روز تحویل مادر می‌شود از کلیه رفتار مربی و مدیران تأثیر می‌پذیرد و حتی نوع و فضای مهدها، چیدمان و تزیین آن همه در روحیات امروز کودک و آینده او مؤثر است، به همین دلیل کلیه امور جاری در مهدها جنبه آموزشی دارد و باید همه جوانب سنجیده شود.
همتا اضافه کرد: در حدود دو سال است که لباس فرم برای مربیان و کارکنان مهدها در نظر گرفته شده است که علاوه بر رعایت مسائل عفاف و حجاب به صورت عملی برای کودکان در مهدها آموزش و فرهنگ‌سازی صورت گیرد و با عرف جامعه آشنا شوند. نوع رفتار مربیان، عملکرد آنها و حتی نوع بیان و واژگانی که انتخاب می‌کنند، بر کودکان تأثیر دارد به همین دلیل آموزش و نظارت بر عملکرد و رفتار مربیان بسیار حائز اهمیت است و باید تمام لحظات کودک در مهدکودک لحظات آموزشی باشد.
وی با بیان اینکه براساس ماده ۲۶ قانون تنظیم بخشی از تعزیرات مالی دولت، بهزیستی تنها سازمانی است که می‌تواند ۱۳ نوع فعالیت را به بخش خصوص واگذار کند، افزود: یکی از این موارد تأسیس مهدهای کودک است. در دهه گذشته بهزیستی به دنبال افزایش کمی مهدهای کودک بود اما، امروز علاوه بر توجه به کمیت به صورت کاملاً جدی بحث کیفیت مهدهای کودک را مدنظر قرار داده است و روند و قوانین تأسیس روز به روز پیچیده‌تر شده تا بتوان محیطی امن، تخصصی و کارامد را برای آینده‌سازان بوجود آورد.
معاون اجتماعی بهزیستی استان مرکزی تصربح کرد: در سال‌های گذشته افراد با مدرک تحصیلی دیپلم و سابقه کاری مجاز به تأسیس مهدکودک بودند اما، امروز این شرایط تخصصی‌تر شده و مدرک کارشناسی رشته‌های مرتبط همچون روانشناسی، مشاوره، علوم‌تربیتی و علوم‌اجتماعی مدنظر قرار دارد و تصمیمات براساس کیفی شدن مهدها و مربیان گرفته شده است.
وی با تأکید بر اینکه خوشبختانه به کیفیت مهدها و محتوای مطالب بیشتر توجه می‌شود و برنامه‌ریزی تخصصی آموزش برای مربی و مدیران مورد نظر است اضافه کرد: تأسیس مهدهای کودک از طریق نیازسنجی از شهرستان و محله‌ها صورت می‌گیرد. براساس جمعیت زیر سن دبستان اعلام نیاز می‌شود و چندین برابر نیازها متقاضیان مراجعه می‌کنند که لازم است لیسانس مرتبط داشته باشند. افرادی که فاقد مدارک تحصیلی مرتبط هستند نیز می‌توانند تنها به عنوان مؤسس مهد فعالیت داشته باشند و در کنار خود باید مسئول فنی مرتبط با رشته‌های مورد نظر را دارا باشند.
همتا افزود: علاوه بر این شرایط لازم است که مسئولان فنی شش ماه سابقه کار داشته باشند و در کنار آن دوره‌های آموزشی مقدماتی، تکمیلی و بازآموزی ضمن خدمت را نیز بگذرانند.
معاون اجتماعی بهزیستی استان مرکزی درخصوص مراتب تأسیس یک مهد کودک گفت: بعد از نیازسنجی و مراجعه متقاضیان، مصاحبه تخصصی با حضور اساتید دانشگاه، کارشناس مسئول کودکان، کارشناس علوم تربیتی و کارشناس شهرستان‌ها و معاون اجتماعی بهزیستی صورت می‌گیرد و هر فرد متناسب با تخصص خود سؤالاتی را طرح می‌کند.
وی با بیان اینکه در این مرحله ساختمان و فضای مورد نظر جهت تأسیس مهد بسیار مهم است، افزود: در جریان مصاحبه همچنین در خصوص محتوای آموزشی برنامه‌های مهد و کتب و برنامه‌هایی که در این خصوص مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز سؤالاتی طرح و متقاضیان براساس پاسخ‌ها ارزیابی می‌شوند و در صورت دریافت حدنصاب وارد مراحل بعد خواهند شد.
هر ۱۵ کودک یک مربی
نجم‌السادات موسوی کارشناس مسئول کودکان و نوجوانان بهزیستی استان مرکزی نیز در خصوص آموزش‌های ویژه مربیان مهد به خبرنگار ایسنا گفت: حداقل دو بار در سال آموزش‌های لازم برای مدیران و مربیان صورت می‌گیرد و ۱۸۰ ساعت آموزش طی دو دوره ارائه می‌شود؛ مباحثی در خصوص روانشناسی رشد، روانشناسی عمومی، آموزش مفاهیم ریاضی، علوم، شعر، قصه، بازی، آموزش مسائل فرهنگی و حتی عفاف و حجاب و آموزش قوانین مدیریتی و ویژه مربیان و … آموزش داده می‌شود.
وی سن مورد نظر جهت مربیگری در مهد را حداقل ۲۰ سال و مدرک تحصیلی را کاردانی مربی کودک، کودک‌یاری و یا مربی پیش‌دبستانی عنوان کرد و گفت: فرد بر حسب گروه سنی و فضای مهد و براساس تخصص به عنوان مربی و کمک مربی مشغول به کار می‌شود. هر چه سن کودک کمتر باشد تعداد مربی و کمک مربی در مهد بیشتر خواهد شد.
موسوی با اشاره به اینکه برای هر ۱۵ کودک و نوباوه و فضایی حدود ۱۵ مترمربع یک مربی به همراه یک کمک مربی کفایت می‌کند، افزود: در حال حاضر ۱۱۶ مهدکودک فعال در استان (شهری و روستایی) و ۵۳ مهد کودک در اراک وجود دارد و ممکن است برای مهر ماه تعداد این مهدها افزوده شود.
استقبال مردم استان مرکزی از مهدها مطلوب نیست
وی استقبال مردم استان مرکزی جهت استفاده از مهد را بسیار کم عنوان کرد و گفت: شرایط اقتصادی مردم چندان مناسب نیست و اولویت خانواده‌ها مسائل و امور اولیه کودک همچون خوراک و پوشاک است تا مسائل فرهنگی؛ به همین دلیل استقبال خوبی از مهدهای کودک وجود ندارد البته سازمان با پرداخت بخشی از شهریه خانواده‌های نیازمند سعی دارد به این اقشار نیز جهت استفاده از خدمات فرهنگی کمک کند.
وی افزود: در شرایط فعلی برای مناطق شهری ماهانه ۲۰ هزار تومان جهت کمک‌هزینه نگهداری ۱۰ نفر از کودکانی که از سوی بهزیستی معرفی شوند به مهدها پرداخت می‌کنیم، ولی برای مناطق روستایی محدودیتی در خصوص تعداد کودکان نداریم؛ البته در نهایت انجام این امور منوط به اعتبارات کشوری است.
کارشناس مسئول کودکان بهزیستی استان، به حمایت از تأسیس مهد در روستاها اشاره کرد و افزود: برای تأسیس مهدها در روستاها کمک‌های بلاعوض صورت می‌گیرد و مبالغی بین ۲۰۰ هزار تا یک میلیون تومان اعتبار در این بخش اختصاص می‌یابد. در نقاط آسیب‌خیز و محروم شهری نیز این کمک‌ها از سوی سازمان و دولت پرداخت می‌شود و بعضاً تخفیف‌هایی ویژه از سوی مدیران مهدها نیز در نظر گرفته می‌شود. این مهدها علیرغم امکانات مناسبی که ارائه می‌دهند اما، با توجه به ستاره‌دار شدن مهدها، حداقل شهریه از خانواده‌ها دریافت می‌شود.
وی تصریح کرد: برای اشتغال مربیان علاوه بر تحصیلات مرتبط و شرایط سنی سابقه کار نیز مد نظر گرفته می‌شود. مربی باید با شرایط و نوع برخورد با کودکان در شرایط متفاوت آشنا بوده، دارای ظاهری موقر باشد اما، افرادی هستند که به دلیل نداشتن شغل برای کار به عنوان مربی به مهدها مراجعه می‌کنند، این افراد تحصیلات مرتبط ندارند و متأسفانه بر این باورند که کار با کودکان ساده است اما، قاعدتاً با پاسخ منفی مواجه می‌شوند و اگر مربیانی این چنین که فاقد شرایط لازم هستند در مهد مشغول به کار شوند در ارزیابی‌ها از امتیاز پرسنل و ستاره‌های مهد کاسته می‌شود.
موسوی اضافه کرد: بازدیدها و نظارت‌ها به صورت مستمر انجام می‌شود و براساس تعریفی که سازمان تعیین کرده بازدیدها سالی دو بار صورت می‌گیرد، البته در استان این تعداد شکسته شده و بازدیدها به صورت مستمر و یا حتی ماهی دو بار انجام می‌شود تا نقایص احتمالی رفع شود.
وی افزود: گزارش بازدید کارشناسان شهرستان‌ها نیز هر ۱۵ روز یکبار دریافت و بررسی می‌شود تا در صورت وجود مشکلات، مورد هر چه سریع‌تر رفع و در نهایت ارزشیابی‌های مستمر صورت گیرد.
برخورد نامناسب مربیان در مهدهای استان، انگشت‌شمار بوده است
وی با تأکید بر اینکه برخورد نامناسب مربیان در مهدهای استان، شاید انگشت‌شمار بوده باشد ولی از سوی سازمان برخورد و اقدام لازم انجام شده است، به مشکلات مهدهای کودک اشاره کرد و گفت: نقص و مشکل عمده مهدهای استان که البته مشکل مبتلا به در کل کشور است، حقوق و بیمه مربیان و پرسنل مهدهاست که مناسب نیست.
وی افزود: پذیرش مهدها ماهیانه است و این امر تضمینی برای درآمد مربی مهدکودک نیست به همین دلیل از آنجاکه درآمد ثابتی وجود ندارد، از قانون کار در خصوص مربیان تبعیت نمی‌شود و این امر زمینه‌ساز تمایل مربیان به تغییر شغل در کوتاه‌مدت بوده و در نهایت مشکلاتی را برای مهدها ایجاد می‌کند.
این کارشناس مسائل کودکان عنوان کرد: در کنار عدم امنیت شغلی مربیان، فضای کاملا استاندارد برای مهدها در استان وجود ندارد. هر مهدکودک باید حیاط داشته و از فضای تهویه و نور کافی برهوردار باشد اما، چیزی که اغلب شاهدیم مهدها در منازل مسکونی ایجاد می‌شوند و با آپارتمانی شدن مهدها حیاطی برای بازی کودکان وجود ندارد که مشکلاتی ایجاد می‌کند اما، علیرغم این موارد خوشبختانه مشکل خاص و حادی در خصوص نوع رفتار مربیان با کودکان گزارش نشده، هرچند توجه به فضای مهدهای کودک طی سال‌های جاری در اولویت کاری سازمان قرار گرفته است.
وی اظهار کرد: اوایل سال جاری یک مورد سهل‌انگاری از سوی مسئول خدمات مهدی در اراک صورت گرفته بود که بلافاصله مورد بررسی قرار گرفت و با هوشیاری سریع بهزیستی استان و کشور، تعطیلی شش ماهه برای مهد در نظر گرفته شد؛ هر چند مشکل جدی در این رابطه رخ نداد اما، مراتب قانونی به شدت طی شد.
قانون چگونه با مربی خاطی برخورد می‌کند؟
موسوی در خصوص مراتب قانونی نوع برخورد با مهدهای خاطی گفت: مهدهای متخلف در ابتدای امر تذکری همراه با زمانبندی دریافت می‌کنند، اگر در زمان مشخص مشکل رفع شد که مهد به کار خود ادامه می‌دهد اما، در صورتی ادامه مشکلات اخطار دوم و سپس تعطیلی مهد را خواهیم داشت. در مواردی که مشکلات امنیتی، جسمی، روحی و فرهنگی ایجاد شود بلافاصله مسئولان کشوری در این رابطه تصمیم‌گیری می‌کنند و در صورتی که توضیحات مدیران قانع‌کننده نباشد، مهد تعطیل می‌شود، البته خوشبختانه جز مورد یاد شده که به تعطیلی مهد منجر شد تا به امروز چنین مشکلی در استان گزارش نشده است.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر دو مهد کودک دیگر نیز به دلیل عدم رعایت ایمنی در آستانه تعطیلی هستند، افزود: در امور مربوط به کوکان و کیفیت فضای مهدهای کودک هیچگونه اغماضی صورت نخواهد گرفت و حتی در مواردی که مشکلی بین مدیر و والدین کودکان ایجاد شده بهزیستی به صورت جدی پیگیر شده و پس از رفع مشکل نیز همچنان روند نظارتی ادامه یافته تا از تکرار مجدد مسائل کاملاً اجتناب شود.
موسوی تأکید کرد: مربی علاوه بر داشتن اطلاعات اولیه باید صبور بوده و به علوم روز مسلط باشد. حسن برخورد مربی با کودکان بیش‌فعال و علمی برخورد کردن با کودکان در روند رشد کودک و حضور مؤثر وی در جامعه اهمیت دارد.
مهدها برای نصب دوربین مدار بسته تسهیلات می‌گیرند
وی با بیان اینکه اغلب مهدهای کودک استان که از توان مالی لازم برخوردار بوده‌اند مجهز به دوربین مدار بسته شده‌اند گفت: سعی شده به مهدهایی که در حال حاضر به دلیل مشکلات مالی فاقد این تجهیزات هستند با معرفی به بانک‌ها و دریافت تسهیلات و تأمین اعتبار جهت تجهیز به اینگونه سیستم‌ها کمک شود.
کارشناس مسائل کودکان بهزیستی استان مرکزی از همکاری با اداره کل استاندارد استان خبر داد و گفت: خوشبختانه طبق همکاری‌هایی که با استاندارد داشتیم وسایل بازی و اتاق بازی مهدهای کودک در حال استانداردسازی است و مسئولان مهدها موظف شدند وسایل بازی خود را در سامانه استاندارد به ثبت برسانند.
موسوی افزود: کلیه تاب‌های فلزی قبل از همکاری با استاندارد جمع شدند و امید است که تا پایان شهریور همه این مهدها استانداردسازی شوند. خوشبختانه همکاری مستمر با استاندارد در حال انجام است و خرید وسایل بازی از مراکزی صورت می‌گیرد که در سامانه استاندارد تأیید شده است.
