کاستی‌های تئاتر ایران برای نوجوانان
شهروندان:
دبیر بیست و یکمین جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان از اینکه تئاتر هنوز در کشورمان تبدیل به یک ضرورت نشده گلایه می کند و می گوید: تئاتر نقش آموزشی و تربیتی زیادی داشته ، بسیار قدرتمند است و برای دوران نوجوانی به عنوان شکننده ترین دوران زندگی انسان ها با کمبودهای زیادی مواجه هستیم .
پیام دهکردی، روز شنبه در یک گفت وگو با ایرنا افزود: درحوزه نوجوانان کمبودهای زیادی داریم باید به شکلی کارشناسانه تر و عمیق تر به حوزه تولید تئاتر نوجوانان نگاه کنیم و حتی ما باید سالن های مجزایی برای این رده سنی داشته باشیم و به نظر من در یک مجال مغتنم باید مسئله تئاتر نوجوان واکاوی جدی تری شود.
اهتمام ویژه به بخش دانش آموزی
دهکردی از بخش دانش اموزی به عنوان یکی از بخش های بنیادین و زیر بنایی که می تواند به فردای ایران شکوه و عظمت بدهد یاد کرد و عنوان کرد: این نسل قرار است آینده کشور را در دست بگیرند علی رغم اینکه وزارت آموزش و پرورش در این سالها کوشش هایی را در گسترش تئاتر دانش آموزی انجام داده اما کافی نیست و بر این امر باید تلاش مضاعفی صورت گیرد و بر همین اساس بخش تئاتر دانش آموزی را اضافه کردیم.
ایجاد بخش پژوهش و مقاله های علمی
وی درباره دیگر بخش های اضافه شده به جشنواره تئاتر کودک و نوجوان امسال اضافه کرد: بخش پوستر و مسابقه پوستر از دیگر بخشهایی است که به جشنواره کودک و نوجوان همدان اضافه شده و همین طور بخش مسابقه عکس و نیز بخش بسیار با اهمیت دیگری با عنوان پژوهش و مقاله های علمی را اضافه کردیم چرا که باور من این است هیچ عملکردی بدون پژوهش نمی تواند سرانجام خوش یمنی داشته باشد و در واقع جای این بخش در جشنواره خیلی خالی بود.
۴ بخش جدید درجشنواره
دبیر بیست و یکمین جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان گفت: در بحث اجرایی در عین حال که ۴ بخش جدید اضافه کرده ایم به طور کامل رویه جشنواره کودک و نوجوان با لزوم حرکت در مسیر یک اقتصاد مقاومتی همسویی دارد.
وی افزود: امسال بنا را براین گذاشتیم که کیفیت رکن اول نگاه و رویکرد ما در جشنواره بیست و یکم باشد و در این راستا ۴ بخش را به جشنواره امسال اضافه کرده ایم ، جای خالی این بخش ها احساس می شد و بر همین مبنا جلسات فراوان هم اندیشی و تبادل نظر با کارشناسان و متخصصانی صاحب نظر و اندیشه در این حوزه به این جمع بندی رسیدیم که این چهار بخش را اضافه کنیم.
نگاه ما کیفیت محور است
دهکردی افزود: نگاه ما کیفیت محور است و تلاش می کنیم آثار به لحاظ محتوا و فرم از کیفیت مطلوبی برخوردار باشند تا به امید خدا بتوانیم الگوی مناسبی برای جشنواره های دیگر باشیم ضمن اینکه در بحث علمی و تخصصی هم سعی می کنیم نگاه جدیدی را در حوزه کارگاه های آموزشی ایجاد کنیم.
وی تاکید کرد: به مقوله انتشارات در جشنواره نگاهی ویژه داریم تا بتوانیم حداقل دو عنوان کتاب را زیر انتشار ببریم تا به امید خدا به بدنه کتاب کودک و نوجوان تزریق شود.
آثار ارائه شده و غنای فرهنگی
دبیر جشنواره بیست و یکم کودک و نوجوان در پاسخ به این سوال که آیا مجموعه فعالیت های شما در غنای کیفی مضامین نمایش ها تاثیرگذار است یا خیر؟ گفت: به طور طبیعی مضامینی که نص صریح فرا خوان جشنواره است برای ما جزو آثاری محسوب می شوند که اهمیت بیشتری دارند ضمن اینکه توصیه ویژه ما با توجه به نامگذاری امسال بر مقوله فرهنگ این است که مضامین آثار به گونه ای باشند که به عنوان یک اثری فرهنگی شایسته قابل عرضه بوده و بر غنای فرهنگی جامعه بیافزایند.
دهکردی به لزوم اجرای عدالت فرهنگی بر تمام شئون جشنواره اشاره کرد و خاطرنشان کرد: بخش خیابانی و خردسال در سال های گذشته به گونه ای بوده که آثار متقاضی در مرحله بازبینی در حوزه تهران به صورت زنده بازبینی می شد ولی در شهرستانها فیلم آثار به دبیرخانه ارسال می شد اما من امسال احساس کردم نباید این تبعیض را قائل شویم و باید رویه ای یکسان و عادلانه نسبت به تمام متقاضیان در پیش بگیریم و بنابراین بازبینی آثار ارسالی از تهران هم به شکل فیلم انجام می شود.
ˈ البته باور من این است که همه آثار باید به صورت زنده اجرا شوند اما با توجه به تاکیدی که بر اقتصاد مقاومتی وجود دارد و همه باید نسبت به آن اهتمام داشته باشیم این امکان در جشنواره امسال نیست.ˈ
وی در مورد بخش بین الملل جشنواره به ارکان مهمی که به عنوان رئوس جشنواره امسال مورد توجه است ازجمله کیفیت آثار اشاره کرد و عنوان کرد: ما قصد داریم از آثاری دعوت کنیم که سخن تازه ای داشته باشند و از لحاظ تکنیکی قابل طرح باشند و بتوانند اسباب زایش و تعالی را در عرصه تئاتر کودک و نوجوان فراهم کنند.
در بخش بین الملل صرفا به پر کردن ویترین جشنواره نظر نداریم
ˈتئاتر در ایران با وجود پیشینه قدرتمند به لحاظ مختصات مدرن آن جوان است و کشورهای دیگر تجارب بسیار ارزشمندی دارند ، اگر ما بتوانیم از آن استفاده کنیم به نحو مطلوبی شاهد توسعه و تعالی تئاتر در ایران خواهیم بود .ˈ
وی افزود: باور ما در بخش بین الملل این است که فارغ از کمیت و حضور صرف آثار بین المللی برای پر کردن ویترین جشنواره قصد داریم به شکلی ریشه ای وهوشمندانه تر به مقوله تئاتر ملی بپردازیم و اگر شده حتی سه اثر را دعوت کنیم که واجد ویژگی های کیفی قابل بهره در داخل باشند و این برای ما کفایت می کند تا اینکه با تعدد آثاری مواجه باشیم که نقشی در بالا بردن کیفیت و بهره آموزشی جوانان مشتاق تئاتر ندارند و امیدواریم بستری فراهم بشود که دادوستد در عرصه هنر به خوبی اتفاق بیافتد تا شاهد تحولی جدی و تدریجی در هنر تئاتر کودک و نوجوان باشیم.
به لحاظ اقتصادی یک دبیرخانه تمام مقاومتی شکل داده ایم
دبیر جشنواره کودک و نوجوان همدان در پاسخ به این سوال که اهمیت اقتصاد مقاومتی فقط در کم کردن هزینه ها مورد توجه است یا در بحث مضمون نمایش ها ، گفت: در ادوار گذشته دبیر منصوب جشنواره کودک و نوجوان ۱۲ ماه برای برنامه ریزی زمان در اختیار داشته و فرصتی برای او فراهم بوده که به لحاظ محتوا به شکلی زیرساختی عرصه عمل داشته باشد ، با توجه به زمان مفیدی که از زمان انتصاب در اختیار داشتم- تقریبا سه ماه کاری بود – تلاش کردیم تا بتوانیم جشنواره را به سامان برسانیم و در بحث آثار دریافتی محتوا مورد تاکید ماست .
دهکردی افزود: در بحث اجرایی به طور کامل رویه جشنواره کودک و نوجوان با لزوم حرکت در مسیر یک اقتصاد مقاومتی همسویی دارد و به طور مثال کوشش ما براین بوده تا از نیروهایی دعوت کنیم که توانایی انجام کار چند نفر را داشته باشند به جای اینکه از تعداد بالای نیروی انسانی استفاده کنیم.
وی در ادامه تصریح کرد: رویکرد ما به گونه ای بوده که از ریخت و پاش و هزینه هایی که ضرورتی ندارد بدون اینکه کیفیت را قربانی کرده باشیم پرهیز کنیم یا برای مثال در بحث بهره برداری از وسائل و امکانات و تجهیزات مختلف سعی کردیم از آنهایی را که امکان استفاده مجدد دارند بهره ببریم .
ˈ به صراحت می گویم با ارائه مصادیق کاملا آشکار دبیرخانه جشنواره کودک و نوجوان یک دبیرخانه و ستاد اجرایی تمام مقاومتی است و از این نظر من به شخصه احساس بالندگی می کنم چرا که فکر می کنم این رویه تکلیف و وظیفه ماست و فقط در حد شعار به آن نگاه نمی کنیم و اجازه نخواهیم داد هزینه ای اضافه بر این جشنواره تحمیل بشود و به امید خدا در این راه سربلند و سرافراز بیرون می آییم.ˈ
به آثاری که درباره کودک و نوجوان است هم اهتمام داریم
دبیر جشنواره کودک و نوجوان در پاسخ به این سوال که آیا جشنواره بیست و یکم کودک و نوجوان فقط اختصاص به آثاری دارد که برای کودکان و نوجوانان است یا آثاری هم که درباره کودکان و نوجوانان است در این جشنواره شرکت دارند اظهار داشت: به طور طبیعی باید آثاری که درباره کودک و نوجوان است نیز در جشنواره حضور داشته باشند .
ˈ به نظرم جای موضوع در جشنواره های گذشته خالی بود و نمایش هایی که درباره کودک و نوجوان هستند و مخاطب آنها بزرگسالان است نیز باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرند و ما سعی کرده ایم به چنین آثاری نیز توجه جدی داشته باشیم چرا که جشنواره تئاتر کودک و نوجوان پرمخاطب ترین جشنواره در ایران است و طبق آمار ۱۲۰ هزار تماشاگر در دوره گذشته از آثار به نمایش درآمده در جشنواره دیدن کرده اند.ˈ
بر شعورمندی جشنواره بیش از شورمندی آن نظر داریم
دهکردی خاطرنشان کرد: متاسفانه همواره بر سویه شورمند جشنواره ها بیشتر تاکید می شود تا بر سویه شعورمند آنها و جشنواره ها به همان محدوده زمانی خاص محدود می شوند و تاثیرگذاری ریشه ای کمرنگی دارند ، دعای من این است که پایان هر جشنواره آغاز یک جریان عمیق و خردمندانه نسبت به سال پیش از خودش باشد و بحث پژوهش به طور جدی ادامه داشته باشد و شاهد تحول عمیق در حوزه تئاتر کودک و نوجوان باشیم.
وی تصریح کرد: استان همدان خوشبختانه هم پشتوانه غنی فرهنگی و هم تجربه برگزاری این جشنواره را دارد و تا این لحظه همه دستگاه ها و سازمان ها برای هر چه بهتر برگزار شدن جشنواره همت و مساعدت مثال زدنی از خود به نمایش گذاشته اند.
امسال گروه های نمایشی از ابتدا تا انتهای جشنواره حضور دارند
در سال های گذشته حضور گروه های نمایشی در همدان به شکل چند مرحله ای اتفاق می افتاد به این شکل که دو روز پیش از اجرا در جشنواره حاضر می شدند و و پس از اجرا، جشنواره را ترک می کردند و از آنجایی که قرار است امسال این گروه ها با یکدیگر آشنا بشوند و با هم تماس و تعامل داشته باشند و آثار هم را ببینند و تبادل نظر کنند طوری برنامه ریزی کردیم تا همه گروه ها تا پایان جشنواره حضور داشته باشند و این کمک می کند تئاتر کودک از تمرکزی که در چند استان تهران و همدان و اصفهان دارد قدری رها شود و یک مقدار گسترده تر شود و ما شاهد این باشیم که شهرستانها هم کاملا در این رابطه فعال شوند.
در بخش تئاتر نوجوانان کمبود احساس می شود
دبیر جشنواره کودک و نوجوان همدان در مورد تفاوت رده سنی کودک و نوجوان و اهمیت و حساسیت ویژه سن نوجوانان و تفاوت شرایط این رده سنی با کودکان و نیز لزوم تفاوت در نمایش هایی که برای این رده سنی تولید می شود به خبرنگار ایرنا گفت: تفکیک رده سنی بحثی است که ما برای آن چندین جلسه اختصاص دادیم و درباره آن صحبت کردیم و حتی کوشش می کنیم در بحث تفکیک تماشاگر هم رویه جدیدی پیش بگیریم و به عنوان مثال اگر اثری در بخش رده سنی نوجوانان وجود دارد برای خردسالان به نمایش در نیاید.
جامعه باید اهمیت تئاتر کودک و نوجوان را باور کند
وی ادامه داد: امسال برای اولین بار نمایندگان محترم مجلس به شکلی جدی در جریان فعالیت های جشنواره حضور داشتند و امیدوارم جامعه به این باور برسد که تئاتر کودک و نوجوان اهمیت زیادی در رشد و تعالی نسل آینده دارد و بی تردید ما در این بخش خیلی باید کار کنیم و باید بگویم که تئاتر این رده سنی بسیار مظلومانه به کار خود ادامه می دهد .
وی افزود: نباید فراموش کنیم که بسیاری از معضلات و ناهنجاری های اجتماعی از جمله بزه کاری ها و افسردگی ها، کج روی ها و خودآزاری هایی که نوجوانان با آن مواجه اند را می توان به بهترین شکل با تئاتر سامان داد و این منوط به این است که اهمیت تئاتر نزد همه اقشار جامعه تبدیل به یک ضرورت قطعی شود چرا که با زبان تئاتر می توان همه مضامین دینی، معنوی و اخلاقی را ترویج کرد و این باید تبدیل به باور قطعی جریان فرهنگی کشور شود.
بیست و یکمین جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان ازنیمه دوم مهرماه امسال برگزار می شود .
جواد فیاض محرمی
