باید به خود بیاییم
شهروندان:
رییس‌جمهوری پیشین ایران گفت: «مساوات در برابر قانون، اخلاق در بعد اجتماعی و مهم‌تر از آن در بعد سیاسی بالاخص در بین حاکمان از نکات و معیارهای موردتوجه حضرت علی بود که توجه به این معیارها و مواضع می‌تواند مبنا و الگوی خوبی برای جوامع اسلامی در امر همبستگی و اتحاد باشد.»
خاتمی در بخشی از سخنان خود اظهار امید واری کرد که در وضعیت زندانیان سیاسی گشایشی به وجود آید. او گفت برای کار خوب هیچگاه دیر نیست.
رییس دولت اصلاحات با تاکید بر اینکه «علی(ع) الگو، سرمشق و ولی ماست» گفت: «اولیای خداوند به میزانی که از کمال انسانی برخوردار هستند از مقام ولایت الهی برخوردار می‌شوند کمااینکه پیامبر(ص) تربیت‌شده خدا و علی(ع) تربیت‌شده پیامبر خدا بودند یا به‌تعبیری علی با واسطه تربیت‌شده خود خداوند بود.»
او ادامه داد: «علی(ع) نه به لحاظ تشیع و اسلام که از نظر تحلیلی و فلسفی یک معیار است و مواضع او یک راهنمای روشن در زندگی انسان‌هاست. علی(ع) در میان بزرگان و همچنین صحابه پیامبر ویژگی‌های بارزی داشت و در نهایت نیز چندسالی هم به حکومت ظاهری هم رسید. از این جهت مناسب است که در این موقعیت حساس او را سرمشق خود قرار دهیم.»
رییس «بنیاد باران» با تاکید بر اینکه «اسلام آمده بود تا توفیق در جامعه را سرمشق همه قرار دهد»، بیان کرد: «اسلام آمده بود تا انسان بنده هیچ‌کسی جز خدا نباشد و سرسپردگی به خدا عین آزادی است. اسلام آمده بود تا بگوید اساس رشد عدل، اخلاق و حق مبنای رابطه در نظام اجتماعی باید باشد. اسلام آمده بود تا بگوید انسان دارای کرامت و عقل است.»
«خاتمی» با اشاره به دوران پس از پیامبر اسلام خاطرنشان کرد: «در این دوران مبانی اساسی اسلام ادامه نیافت و ما شاهد بودیم که در آن دوران بسیاری از جاهلیت‌های اعراب زنده شد. ثروت‌های انباشته‌شده به خصوص با فتوحات اسلام، بداخلاقی‌ها، دنیازدگی و همه‌وهمه حاصل آن شدند تا فاصله بسیار عمیقی بین مردم و حکومتی که روزگاری از مردم برآمده بود، ایجاد شود. مردم با ابراز نارضایتی تند علیه حکومت، رو به علی(ع) آوردند.»
رییس دولت اصلاحات افزود: «امام‌علی(ع) در این زمان استنکاف کرده و به مردم گفتند مرا رها کنید و کسی غیراز مرا بخواهید. ما به‌سوی آینده‌ای روان هستیم که رنگارنگی بسیار زیادی دارد و در آن دل‌ها آرام نمی‌گیرد، بر کرانه انسانی ابرهای تیره گسترده شده و راه راست مجهول است. پس بدانید اگر من تقاضای شما را اجابت کنم شما را به راهی می‌برم که می‌دانم. به اعتراض‌ها و خرده‌گیری افراد گوش نخواهم داد و آنچه حق است انجام می‌دهم.»او در عین حال اضافه کرد: «حضرت علی(ع) سخنان خود را اینچنین ادامه دادند که ای مردم اگر مرا رها کنید کسی چون شما یک شهروند خواهم بود و شاید شنواترین شهروند باشم که در جامعه زندگی می‌کند و هرکسی را که شما برگزینید من از او تبعیت می‌کنم. اگر من وزیر یا مشاور شما باشم بهتر از آن است که امیر شما باشم. با این وجود مردم اصرار ورزیدند و حضرت علی(ع) امیر شدند.»رییس بنیاد باران با اشاره به پیشنهاد خود درخصوص «گفت‌وگوی تمدن‌ها»، گفت: «در شرایط کنونی که تندی و خشونت و معیارهایی خلاف مبانی اسلام رخ می‌دهد می‌خواهم پیشنهادی بدهم تا راه تازه‌ای برای رفع این مشکلات و بحران‌ها باشد. ما مسلمانان مستحق یک زندگی خوب در کنار امنیت و آزادی هستیم که از آن محروم شده‌ایم. ما مستحق جامعه‌ای پیش‌رو در عرصه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی هستیم که ذخایر آن را چه به‌لحاظ انسانی و چه به‌لحاظ منابع داریم، اما از آن محروم هستیم.
ما مسلمانان در غنی‌ترین منطقه جهان به‌لحاظ ذخایر انسانی و مالی قرار داریم؛ منطقه‌ای که راهبردی‌ترین منطقه دنیا به‌لحاظ سیاسی و جغرافیایی است و از این‌رو دشمنان قصد نفوذ و تخریب در این منطقه را دارند.»رییس دولت اصلاحات افزود: «با این وجود حکومت‌های وابسته، مستبد یا منفعل در برابر بیگانگان و دشمنان در این منطقه حضور دارند که با روش‌های خود منابع مالی منطقه را به باد می‌دهند. ما شاهد وجود اختلافات در دنیای اسلام و وجود گرایش‌های مختلف انقلابی هستیم که اگر روی کار بیایند جامعه را به تحجر می‌کشانند و اگر روی کار نیایند به خشونت و ترور وابسته می‌شوند.»
«خاتمی» با بیان اینکه «ممکن است برخی مفاهیم چون تفکیک قوا، آزادی مدنی و حقوق بشر در گذشته مطرح نبودند ولی با تکیه بر معیارها و اصول می‌توان آنها را دریافت»، افزود: «ما می‌توانیم زندگی امروز خود در دنیا و جامعه امروزی را با مقتضیات زمان و بر پایه اصول و معیارها دنبال کرده و به معیارها وفادار بمانیم. امروز زندگی بشری در معرض خطر جدی است و حکومت‌های غیروابسته به مردم در حال انجام اموری هستند که منتهی به بسته‌شدن راه مردم می‌شود.»رییس دولت اصلاحات گفت: «به‌عنوان یک انسان کوچک پیشنهاد می‌کنم تا علی(ع) را به‌عنوان کسی که در زندگی فردی اخلاقی و سیاسی ابرمرد بوده است مبنای راه خود قرار دهیم که رفتار و کردار او می‌تواند یک جهت راهنما برای ما باشد.»
وی همچنین خطاب به شیعیان و اهل تسنن اعلام کرد: «برای برادران سنی نیز مشخص است که علی(ع) خلیفه مشروع پیامبر بوده و به اتفاق نظر مسلمانان و صحابه، او یار افضل و نزدیک با پیامبر خاتم بوده است. معیار قراردادن علی باعث می‌شود تا دربرابر چه حکومت‌های غیرمردمی و چه گروه‌های خشن، یک اتحاد و وحدت بین جوامع اسلامی صورت بگیرد.»
«خاتمی» با اشاره به بخشی از خصوصیات و مواضع علی(ع) در امور حکومتی خاطرنشان کرد: «از نظر ایشان، رضایت مردم پایه حکومت مشروع، رای و خواست مردم، امر لازم حکومت‌ها، اهتمام به حق و حرمت مردم، دلیر خواستن و دلیرکردن مردم، نقدپذیری مسوولان، تحمل مخالفان و جلوگیری از درگیری‌ها و خشونت‌ها، نکوهش قولی و عملی استبداد، تاکید به مشورت و دفاع از محرومان در این حمایت از معیارهای مهم حضرت علی در امور حکومتی بود.»
رییس «بنیاد باران» خاطرنشان کرد: «مساوات دربرابر قانون، اخلاق در بعد اجتماعی و مهم‌تر از آن در بعد سیاسی بالاخص در بین حاکمان از دیگر نکات و معیارهای مورد توجه حضرت علی بود که توجه به این معیارها و مواضع می‌تواند مبنا و الگوی خوبی برای جوامع اسلامی در امر همبستگی و اتحاد باشد.»
