تهسیگارها، سلامت آب‌های مصرفی را تهدید می‌کنند
شهروندان:
ماده ظاهرا کوچکی که به‌راحتی در هر جایی رهایش می‌کنیم یا به زیر پا انداخته و له می‌سازیم و فکر می‌کنیم که کار تمام شده است اما این در حالی است که ماجرا تازه شروع شده و دست‌کم 15 سال هم ادامه خواهد داشت.
از میان ۷۵ میلیون ایرانی سیگاری ۱۵میلیون نفر سالانه ۳۷۱۴۳۰ کیلوگرم ته‌سیگار زیر پاهایشان له می‌کنند. «از کوچه‌ها و جوی‌ها بگیر تا داخل مخزن سد لتیان، همانند ساندویچ ته‌سیگار دیده می‌شود. ته‌سیگار یک ماده مصنوعی و غیرقابل تجزیه است. تصفیه‌خانه‌ها نمی‌توانند مواد آلی سنگین را تصفیه کنند و احتمال دارد داخل آب مصرفی مردم از این آلاینده‌ها وجود داشته باشد.» عباس محمدی، کارشناس محیط زیست ته‌سیگار را خطرناک‌ترین عامل برای آب و محیط زیست می‌داند.
محمد درویش درباره تاثیرات ته‌سیگار روی محیط زیست گفت: «در فیلتر باقیمانده از سیگارهای دود شده، مواد سمی و فلزات سنگین خطرناک دیگری چون نیکوتین، سرب، مس و کروم هم وجود دارد که در یک بسته متشکل از ۱۲ هزار الیاف پلاستیکی درهم تنیده مانند استات سلولز و تجزیه‌ناپذیر جاسازی شده‌اند. موادی که سالانه سبب مرگ میلیون‌ها پرنده و آبزیان ساکن در تالاب‌ها، دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و دریاهای آزاد می‌شوند؛ چرخه شومی که البته در زنجیره غذایی در نهایت به انسان هم باز می‌گردد.»
سایت کمیته ملی کنترل دخانیات در فرانسه گزارشی را درباره تاثیرات سیگار روی محیط زیست منتشر کرده است که در آن می‌نویسد «۴۳۰۰ میلیارد ته‌سیگار در طبیعت جهان اطراف ما انداخته می‌شود. هر ساله فقط در فرانسه ۳۰ میلیارد ته‌سیگار در طبیعت انداخته می‌شود. متاسفانه فیلتر‌های سیگار زیست تخریب پذیر نیستند و شامل شماری از مواد بسیار سمی هستند. این فیلتر‌ها از سلولز استات تشکیل شده‌اند به این معنا که اشعه ماورای بنفش این ماده را به قطعات کوچک‌تر تجزیه می‌کند. با این حال مواد آلاینده موجود در این قطعات به طور کامل از بین نمی‌روند. در نتیجه (این مواد) در خاک‌ها، آب‌ها و سواحلی که در آن زندگی می‌کنیم، وجود دارند و ظاهر مناظر ما را زشت و غیرجذاب کرده‌اند و همچنین مقادیر عظیم زباله‌های صنعتی و شیمیایی کارخانه‌ها بر این آلودگی‌ها افزوده است.»درویش، کارشناس محیط زیست آمار‌های جهانی آسیب‌های ته‌سیگار برای محیط زیست را این‌گونه اعلام کرد: «در حقیقت، وزن ته‌سیگارهایی که سالانه فقط در امریکا در محیط رها می‌شود به حدود ۸۰ میلیون کیلوگرم می‌رسد. برآوردها حکایت از آن دارد که روزانه یک هزار و ۲۰۰ میلیون سیگاری جهان، چیزی حدود دو میلیارد ته‌سیگار در محیط رها می‌کنند که بنابراین، مقدار سالانه آن به رقم باورنکردنی هفت هزار میلیارد ته‌سیگار می‌رسد که وزن آنها به حدود ۴۰۰ میلیون کیلوگرم بالغ می‌شود. زباله‌های بسیار خطرناکی که فقط میزان آرسنیک موجود در آن به بیش از یک تن می‌رسد و می‌توانند به راحتی بیش از هفت میلیارد متر مکعب آب سالم را از آبزیانش برای همیشه پاکسازی کرده و از بین ببرند. این در حالی است که در این بررسی عملا از بخشی از فرآیند سیگار که همانا انتشار گازهای آلاینده است، صرف‌نظر شده که خود داستان دیگری دارد. اما فقط بدانید که مقدار ۵۰ الی ۶۰ میلیگرم از نیکوتین کافی است تا یک انسان بالغ را از پای درآورد.»
محمدی در ادامه اثرات سیگار روی محیط زیست به ویژه آب سدها گفت: «روی تمام مناطق طبیعی و شهری ایران ته‌سیگار به عنوان یک زباله کوچک در همه جا دیده می‌شود. اندک فیلتر سیگار که در طبیعت یا مخازن سدها باقی می‌ماند حاوی سم‌های خطرناک و تجزیه‌ناپذیر است. باید به مردم آموزش عمومی داده شود تا سیگارهای خود را به جوی‌ها و خیابان‌ها نیندازند زیرا پیامدهای خطرناک آن گریبان خودشان را می‌گیرد. ته‌سیگار به این راحتی‌ها تجزیه نمی‌شود و مدت خیلی زیادی زمان می‌برد که تجزیه شود. نباید ته‌سیگار را به عنوان یک زباله کوچک به حساب بیاوریم زیرا اثرات مخرب آن برای محیط زیست به ویژه آب سدها غیرقابل جبران است، آبی که هرروز همه ما مصرف می‌کنیم.»
تک‌تک شهرهای ایران با مشکل انداختن ته‌سیگار در خیابان‌ها یا جوی‌ها مواجه هستند و این مساله میزان نگرانی مردم را برای آب مصرفی و تصفیه شده‌شان افزایش می‌دهد. مهندس احمد مشیری، مدیر کنترل کیفیت و آزمایشگاه‌های آب و فاضلاب تهران در پاسخ به این سوال که آیا تصفیه‌خانه‌های ایران می‌توانند نیکوتین این تهسیگارها را که به سدها می‌رسند تصفیه کنند یا خیر، گفت: «این بحث بسیار خوبی است، هر چیزی به عنوان آلاینده مثل ته‌سیگار، نیکوتین و مواد رنگی پفک برای سلامت آب خطرناک هستند. آب تهران از کوهپایه‌های البرز که آب برف و باران است گرفته می‌شود و کارشناسان هم معتقدند که جزو بهترین آب‌های دنیا به حساب می‌آید. اما این را باید گفت که ورود هر آلاینده به چرخه تصفیه خطرناک است و احتمال دارد که به خوبی تصفیه نشود. ما براساس آخرین تست‌هایی که انجام داده‌ایم به این نتیجه رسیدیم که مواد آلی داخل آب فعلا مشکلی ندارد اما اگر میزان آلاینده‌هایی مثل ته‌سیگار زیاد باشد، سلامت آب را به خطر می‌اندازد. خود مردم باید سعی کنند که با دور کردن این آلاینده‌ها از طبیعت برای سلامت جنگل‌ها و آب‌ها به ما کمک کنند. نمی‌توان چهارهزار ماده سمی داخل ته‌سیگار را نادیده گرفت ولی آزمایشگاه‌های ما که تحت نظر WHO هستند چیزی از ورود نیکوتین به آب تهران را گزارش نکرده‌اند اما مجددا تکرار می‌کنم که حجم بالای آلاینده‌هایی مثل ته‌سیگار که حاوی نیکوتین است، احتمال ورود مواد را زیاد می‌کند.»
راساس نظر کارشناسان و مسوولان، ایران با مشکل بی‌آبی دست و پنجه نرم می‌کند به همین خاطر اگر سلامت آب‌های مصرفی مردم به خطر بیفتد، مجبور می‌شوند به سمت آب‌های بسته‌بندی و دستگاه‌های تصفیه بروند که هزینه‌های بسیار بالایی برای آنها خواهد داشت. حالا این بماند که چه اندازه این آب معدنی‌ها از نظر بهداشتی بهتر هستند. همانطور که مشاهده می‌کنید، به نظر می‌رسد اگر سیگارها، اصولا بدون فیلتر ساخته شوند، هر چند ممکن است اثرات آنی و مضر آنها بر فرد استعمال‌کننده در کوتاه‌مدت بیشتر باشد، اما عواقب و خسارت‌های بلندمدت آن بر محیط زیست کمتر خواهد بود و زباله کمتری هم تولید خواهد شد.
در ادامه گزارش سایت کمیته ملی کنترل دخانیات در فرانسه آمده است: تهسیگارها یکی از زباله‌های مهم در فاضلاب‌ها و اقیانوس‌های ما هستند. برای مثال در دریای مدیترانه این حجم کمتر از ۴۰ درصد نیست. بدیهی است که این تهسیگارها آب و کیفیت آن را به طور جدی تهدید کند زیرا چهار هزار ماده شیمیایی مضر در سیگار وجود دارد. مطالعات اخیر نشان داده که سیگار به اندازه کافی حاوی سم برای کشتن نیمی از ماهی‌های کوچک است که در یک لیتر آب به مدت ۹۶ ساعت نگه داشته شدند.
مدیر کنترل کیفیت آب و فاضلاب تهران در ادامه گفت: در کشورهای اروپایی به دلیل عمیق بودن رودخانه‌ها و اینکه تنها منبع استخراج آب رودخانه‌ها هستند به مردم اعلام کرده‌اند که این آب لوله‌کشی به صورت کامل تصفیه نشده است بنابراین از آب‌های بسته‌بندی استفاده کنند، اما در ایران ما آب زلال البرز را تصفیه می‌کنیم و آب داخل فلش تانک می‌شود. ایران با مشکل کم‌آبی مواجه است و باید سعی کنیم از ریختن این زباله‌ها دوری کنیم، زیرا برای تامین آب مصرفی مجبور به استفاده از تمام منابع هستیم.
سهیل سراییان – اعتماد
