یک شهربازی برای ۲ میلیون نفر
شهروندان:
کرج که این همه تلاش و تقلا داشت برای استان شدن، حالا نمی‌داند که با کاستی‌های بی‌شمارش چه کند. یا اینکه شهر که از خیلی وقت پیش‌ها «کلانشهر» بوده است، اکنون ضعف‌هایی دارد و امکاناتی ندارد که یک شهر معمولی باید داشته باشد. شهربازی از جمله این امکانات است که شهر کرج ندارد، یا اینکه برای این همه جمعیت، فقط یک شهربازی دارد.
این درحالی است که شهروندان این شهر چند میلیون نفری، به مراکز فرهنگی و تفریحی بسیاری نیاز دارند تا بتوانند دشواری‌های زیستندر این شهر، مانند ترافیک سرسام‌آور و آلودگی پایان‌ناپذیرش را تحمل کنند.
این مشکلات عمومی
مشکلاتی از این دست که برای کرج برشمرده شد، فقط مختص این شهر نیست. چه بسیار شهرها در کشور که به این دردها مبتلا هستند. به‌طور کلی، با رشد بی‌رویه شهرها و افزایش جمعیت شهرنشینان، شاهد بروز مشکلات عدید‌ه‌ای از جمله معضلات محیط زیستی، ترافیک و کمبود سرانه‌های عمومی هستیم. تمامی این مشکلات تاثیر مستقیمی بر روح و روان شهروندان دارند. از این‌رو وجود اماکن تفریحی، رفاهی، سرگرمی و تفرجگاهی یکی از ضروریات جامعه شهری محسوب می‌شوند.
همچنان که فراوانی تعطیلات و اوقات فراغت در کشورمان، اهمیت این مسئله را صد چندان می‌کند. شاید بتوان گفت در چند سال اخیر توجه بیشتری به این موضوع شده است. اما به دلیل نادیده گرفتن و بی‌توجهی به این بخش در چند دهه اخیر، زیرساخت‌های تفریحی و سرگرمی کشور با مشکلات بسیاری مواجه است. چه بسیارند شهرهایی در کشور که باوجود دارا بودن جمعیت بالای جوان، از داشتن کوچک‌ترین شهربازی محروم هستند. زیرا معمولا تعریف مسئولان این شهرها از شهربازی، فضای سبز چند هکتاری بدون هیچ‌گونه امکانات تفریحی و سرگرمی است. در این مکان‌ها جوان‌ها فقط می‌توانند از فضای سبز آنها استفاده کرده و قدم بزنند.
شهر ۲ میلیون نفری
کلانشهر کرج نیز مانند بسیاری از شهرها و کلانشهرهای کشور با مشکل کمبود شهربازی مواجه است. به عنوان مثال این کلانشهر ۲ میلیون نفری فقط یک شهربازی دارد. اما این تنها مشکل کرج نیست. هنگامی که در مناطق پرتراکم جمعیتی این شهر قدم می‌زنیم، به ندرت می‌توان بوستان‌های محله‌ای را یافت. البته باتوجه به حجم ساخت‌وساز غیرمجازی که در این شهر انجام شده است، به‌نظر می‌آید حتی اگر شهرداری بخواهد بوستانی را در این محله‌ها احداث کند، زمینی برای این کار باقی نمانده است.
بخش خصوصی تمایل ندارد
شهرداری یا نهادهای دیگر برای برون رفت از این وضعیت چه می‌توانند بکنند و آیا می‌توانند از توان بخش خصوصی استفاده کنند؟ مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهر کرج درباره کمبود شهربازی در این شهر به «قانون» می‌گوید: باوجود تلاش‌هایی که کرده‌ایم، متاسفانه در چند سال اخیر موفقیت در زمینه احداث شهربازی نداشتیم. یکی از نیازهای ما در این بخش جذب و مشارکت بخش خصوصی است. در چند سال اخیر به دلایل مختلف جاذبه برای سرمایه‌گذاران در این بخش وجود ندشته است. عباس زارع ادامه می‌دهد: سرمایه‌گذاری بخش خصوصی تحت تاثیر عوامل متعددی است. یکی از مشکلات سرمایه‌گذاری در البرز و کرج نبود سیاست‌های واضح و روشن، کج فکری‌ها یا حتی کوتاه فکری‌هایی در این بخش است. وقتی سازوکار مشخص، شفاف و درستی وجود نداشته باشد، امنیت سرمایه‌گذاری به‌وجود نمی‌آید و در نتیجه نمی‌توان بازدهی و سود سرمایه را نیز تضمین کرد.
تاثیر مستقیم تحریم بر شهربازی
مسئولان شهرداری کرج، وقتی از دلایل وجود این کمبودها می‌گویند، از زوایای مختلف سخن می‌آورند، زوایایی که گاه به تحریم نیز می‌کشد. در این باره زارع‌زاده می‌افزاید: تحریم نیز در چند سال اخیر بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در بخش تفریحی و سرگرمی و در راس آن ساخت شهربازی‌ها تاثیرگذار بوده است. زیرا بیشتر وسایل مورد نیاز برای شهربازی وارداتی هستند. به‌همین دلیل با کمبود وسایل شهربازی یا با افزایش چندبرابری آن مواجه هستیم. به گفته این مسئول، همه این مشکلات دست به دست هم می‌دهند تا جاذبه‌های سرمایه‌گذاری در این بخش را کاهش دهند. در کشورمان بیشتر شاهد سرمایه‌گذاری در حوزه تفریح و سرگرمی در کنار مراکز تجاری پررونق هستیم، این امر نشان دهنده این است که جاذبه‌های سرمایه‌گذاری صرفا در تفریح نبوده است.
احداث چندین شهربازی در کرج
کلانشهر کرج روزانه علاوه بر جمعیت چند میلیونی خود مهمان مسافرانی است که قصد عبور از جاده چالوس یا اتوبان تهران – قزوین را دارند. بر اساس آمار بیشتر این مسافران را گردشگران تشکیل می‌دهند. گاهی بسیاری از این گردشگران به دلیل ترافیک‌های سنگین، چند ساعتی در کرج می‌مانند. مدیران کرجی می‌توانند این مشکل را به یک فرصت تبدیل کنند. شاید احداث شهربازی‌هایی در حد استاندارد بین‌المللی یکی از این فرصت‌ها باشد. این مسئول در این‌باره می‌گوید: باتوجه به شرایط جدید، وضعیت بخش تفریح و سرگرمی در کل کشور بهتر شده است که در کرج نیز به همین منوال است. زارع‌زاده اضافه می‌کند: در نظر داریم دو پروژه شهربازی در غرب و شرق شهر کرج احداث کنیم. زمین مورد نیاز برای این کار شناسایی شده و مقدمات حقوقی آن برای برگزاری فراخوان عمومی در حال انجام است. وی تاکید می‌کند: تاکنون چندین درخواست از سوی بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در این بخش داشته‌ایم. همچنین در حال پیگیری برای راه‌اندازی شهربازی سرپوشیده در پارک نبوت با کمک بخش خصوصی هستیم. زارع‌زاده می‌گوید که درباره تنها شهربازی کرج، در چند سال اخیر تمامی تلاشمان بر نوسازی و بهسازی آن بوده است.
کمبود زمین برای توسعه بوستان‌های محله‌ای
علاوه بر نبود شهربازی، بوستان‌های محله‌ای این شهر هم جوابگوی جمعیت آن نیست. زارع‌زاده با اشاره به کمبود بوستان در برخی از محله‌های این شهر بیان می‌کند: مشکل کمبود سرانه‌های عمومی و خدماتی در شهرهایی مانند کرج به دلیل رشد بی‌رویه و غیر اصولی آن است. در بسیاری از بافت‌های متراکم مسکونی که جمعیت قابل توجهی وجود دارد، زمینی برای ایجاد فضای سبز نداریم. وی می‌افزاید: استاندارد سرانه پارک‌ها در کشور ۵ مترمربع است، این در حالیست که سرانه پارک‌ها در کرج ۲ متر و ۵۰ سانتی‌متر است. اکنون ۲۴۰ پارک در کرج وجود دارد که برای رسیدن به یک استاندارد باید به ۴۰۰ پارک برسیم. وی تصریح می‌کند: یک چشم‌انداز برای خودمان تعریف کرده‌ایم که تا سال ۹۴ باید به آن دست پیدا کنیم. طبق این افق، هر شهروند با ۱۰ دقیقه پیاده‌روی باید به پارک برسد. در محله‌هایی که با مشکل کمبود زمین مواجه هستیم. طبق مطالعات آمایشی که در این‌باره انجام شده، می‌توانیم با تملکاتی که صرفا مستقیم نیستند، زمین مورد نیاز برای احداث بوستان‌های محله‌ای را تامین کنیم. بیشتر فعالیت ما روی نقاط کم برخورداری مانند کیانمهر، باغستان و منطقه ۱۰ است.
سخن آخر
گسترش فضای سبز یکی از راه‌های مقابله با آلودگی هواست. از سوی دیگر نقش مهمی در چشم نوازی محله‌ها ایفا می‌کند و در تقویت روحیه و نشاط شهروندان نیز مؤثر است. شهر کرج در زمینه توسعه و تقویت فضای سبز توانسته موفق عمل کند. زارع در این‌باره عنوان می‌کند: سرانه فضای سبز در کلانشهر کرج ۲۸ متر مربع است و این شامل تمامی درختانی می‌شود که در عرصه‌های مختلف شهر است. به گفته این مسئول، فضای سبزی عمومی شهر که از سوی شهرداری احداث و مدیریت و نگهداری می‌شود، بالغ بر ۱۲ متر مربع است که جزو همان سرانه کلی فضای سبز شهر است.
نجمه جمشیدی – قانون
