دیگران را بخوانید
شهروندان:
تاکنون پیش آمده حرفهای کسی را که با شما صحبت میکند، باور نکنید و احساس کنید یک جای کار ایراد دارد؟ مثلا ممکن است فردی در پاسخ سوال شما «بله» بگوید، در حالی که حرکت سرش مفهوم «نه» را برساند. تفاوت بین کلماتی که افراد بیان میکنند و درک ما از احساس واقعیشان نوعی ارتباط غیرکلامی است که به آن زبان بدن میگویند.
با شناختن این علائم براحتی میتوانید دیگران را درک کنید و ارتباط بهتری با آنها داشته باشید. در حقیقت انسان، میلیونها سال پیش وقتی هنوز توانایی سخن گفتن نداشت به وسیله حرکات بدن منظور خود را به دیگران میرساند و این حرکات به صورت بخشی از میراث بیولوژیک در ضمیر ناخودآگاهمان قرار گرفته است، اما این حرکات کدامهاست؟
الفبای زبان بدن و اهمیت آن در روابط
حرکاتی ظریف و گاهی هم نهچندان ظریف، در چهره و بدن افراد وجود دارد که راز آنها را برملا میکند. روشی که صحبت میکنیم، راه میرویم، مینشینیم و میایستیم، احساس درونیمان را پدیدار میکند. آشنایی با این حرکات باعث میشود براحتی افکار دیگران را بخوانیم و در موقعیتی بهتر و ارتباطی موثرتر با دیگران قرار بگیریم. در ضمن مراقب پیامهایی نیز باشیم که زبان بدنمان به دیگران منتقل میکند.
به لحظهای فکر کنید که اولینبار فردی را در محل کارتان دیدهاید یا به سخنرانی کسی گوش کردهاید. اولین چیزی که روی شما تاثیر گذاشته است، چه بوده است؟ مسلما متوجه شدهاید او اعتماد به نفس کافی دارد یا خیر. اما چگونه به این موضع پی بردهاید؟ با دیدن زبان بدن او توانستهاید او را محک بزنید. حرکاتی چون:
وضع بدن (صاف ایستاده با شانههای روبه عقب)، تماس چشمی (قوی و با لبخندی روی صورت) حرکت دست و پاها (هدفمند و اندیشمند) و نحوه سخن گفتن (آهسته و شمرده؛ تن صدا متوسط به پایین).
علاوه بر گشودن راز زبان بدن دیگران، شما میتوانید از این دانش استفاده کنید و احساساتی را که واقعا ندارید به دیگران منتقل کنید. مثلا اگر در موقعیتی قرار گرفتهاید که چندان اعتماد به نفس برای کنترل آن را ندارید، میتوانید از علائم فوق استفاده کرده و حداقل ظاهر یک شخص با اعتماد به نفس را به خود بگیرید.
زبان بدن را بهتر بشناسید
چهره چندان راز نگهدار نیست. مثلا ممکن است به دیگران بگویید حالتان خوب است، اما چهرهتان چیز دیگری نشان دهد. شادی، اندوه، خشم، تعجب، انزجار، ترس، گیجی، هیجان، آرزو و حقارت از طریق چهره نمایش داده میشود.
چشمها
گفته شده است چشمها پنجره روح و روان است، زیرا میتواند در مورد احساس یا تفکر فرد خیلی چیزها بگوید. وقتی با کسی صحبت میکنید به حرکت چشمهایش نگاه کنید که این حرکات بخش طبیعی و مهم فرآیند ارتباط است. مثلا وقتی صحبت میکنید و طرف مقابلتان مستقیم به چشمهایتان نگاه میکند، علاقهمندی به حرفهایتان را نشان میدهد، اما اگر دائم این طرف و آن طرف را نگاه کند یعنی این که «بس است دیگر حوصله شنیدن ندارم».
اگر کسی تندتند پلک زد یعنی مضطرب و ناراحت است و وقتی اندازه مردمک چشمهای کسی هنگام صحبتکردن با شما بزرگ شد یعنی این که او مجذوب شما و صحبتهایتان شده است، اما اگر هنگام شنیدن صحبتهایتان مدام چشمهایش را بمالد یعنی این که کوچکترین اعتمادی به صحبتهایتان ندارد و تلاش میکند حرفهایتان را نشنیده بگیرد.
بینی
اگر فردی هنگام صحبتکردن مدام به نوک بینیاش دست بزند این احتمال را بدهید که دارد به شما دروغ میگوید.
گوش
وقتی کسی موقع شنیدن حرفهایتان به گوشهایش دست بزند یعنی یا از حرفی که میزنید خوشش نمیآید، مانند زمانی که والدین مشغول نصیحتکردن فرزندانشان هستند یا میخواهد بگوید بس است حالا من میخواهم صحبت کنم.
دهان
نحوه حرکت لبها بخش بسیار مهمی در خواندن زبان بدن است. اگر فردی لبهایش را محکم به روی هم بفشارد علامت تنفر، تائید نکردن یا بیاعتمادی است. اگر فردی موقع صحبتکردن لبهایش را مدام بگزد یعنی نگران، عصبی و مضطرب است. ولی وقتی موقع صحبتکردن یا خندیدن، دهان خود را بپوشاند یا خجالتی است یا قصد دارد احساس واقعی خود را پنهان کند. اگر گوشههای لب بالا باشد فرد خوشحال و خوشبین است و از طرفی اگر گوشههای لب پایین باشد علامت غم و اندوه و نارضایتی است.
گردن
وقتی فرد نسبت به موضوعی تردید دارد و مطمئن نیست، ناخودآگاه گردن و پشت گردنش را میخاراند.
حالت دست و پاها
اگر هنگام ایستادن با پاهای به اندازه عرض شانه بایستید، قدرت و تسلطتان را میرساند و هنگام صحبت با دیگران در این حالت نشان میدهید نسبت به آنها حس برتری دارید.
اگر وزن خود را روی یکی از پاهایتان میاندازید و مرتب آن را عوض میکنید یعنی این که ناراحت و عصبی هستید و به موضوعاتی نهچندان خوشایند فکر میکنید و اگر هنگام نشستن روی صندلی یکی از پاهایتان را مدام تکان میدهید باز هم نشاندهنده ناراحتی و عصبیبودن است و با این روش قصد دارید خودتان را آرام کنید. اگر یکی از پاها را روی دیگری انداختید یعنی میخواهید مدتی تنها باشید.
اگر هنگام صحبتکردن، طرف مقابل دستهایش را مقابل شما باز نگه دارد، نشاندهنده این است که از نظراتتان استقبال میکند و موافق شماست، اما اگر کف دستش به سمت پایین است، چندان رضایتی از صحبتهای شما ندارد و انعطافپذیریش نسبت به شما بسیار اندک است.
اگر فردی که با شما در حال صحبتکردن است، دستش را درون جیبش میگذارد و به نحوی قصد پنهانکردن آنها را دارد به احتمال زیاد دارد به شما دروغ میگوید و با شما روراست نیست.
افرادی که هنگام صحبتکردن دائم دستهای خود را تکان میدهند، پرانرژی و خونگرم هستند، اما اگر خلاف این باشند شخصیتی منطقی و تحلیلگری دارند.
اگر فرد با انگشتانش روی میز یا سطحی دیگر ضرب بگیرد، یعنی بسیار کسل، بیقرار و بیحوصله شده است.
چنانچه فردی موقع صحبتکردن با شما دستش را مشت کند، یعنی این که او بسیار عصبانی است و تلاش میکند خود را کنترل کند، اما اگر او دستهایش را پشت سرش قفل کرد، یعنی این که بدجوری حوصلهاش سر رفته و به دنبال راهی برای فرار است.
حالت بدن
اگر موقع نشستن بالاتنه خود را صاف گرفته است نشان از دوستی، گشادهرویی و حسی متمایل به شما دارد، اما اگر هنگام نشستن حالت بستهای به خود گرفته است یعنی این که علاقهای به شما ندارد و حتی ممکن است رفتار خصمانهای از خود بروز دهد.
حریم شخصی
هر کس بنا به اعتقادات و عرف جامعهاش برای خود حریم شخصی و خصوصی قائل است و وقتی کسی بیش از حد به او نزدیک شود موجب ناراحتی و حتی خشم او میشود. وقتی غریبهای وارد حریم شخصیمان شود، تحمل میکنیم. اما اگر به حریم خصوصیمان پا بگذارد، بدن ناخودآگاه واکنش نشان میدهد، تپش قلب بالا میرود، میزان آدرنالین خون افزایش مییابد و شخص برای جنگ یا گریز آماده میشود.
معمولا چهار نوع فاصله اجتماعی تعریف شده است که در موقعیتهای مختلف رخ میدهد:
فاصله صمیمی ۱۵ تا ۴۵ سانتیمتر
این فاصله فیزیکی معمولا بین افرادی رخ میدهد که با هم بسیار صمیمی هستند و اغلب یکدیگر را در آغوش گرفته و لمس میکنند.
فاصله شخصی ۴ تا ۱۰ سانتیمتر
معمولا بین اعضای یک خانواده یا دوستان نزدیک وجود دارد و از این که از این مقدار به یکدیگر نزدیکتر شوند احساس ناراحتی نمیکنند.
فاصله اجتماعی ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر
معمولا میان کسانی است که در محیط اجتماعی با هم زیاد سر و کار دارند مانند همکارها.
فاصله عمومی۳۰ تا ۶۳ سانتیمتر
در موقعیتهای صحبت بین تعدادی از افراد است. مثل صحبتکردن در مقابل دانشآموزان یک کلاس یا در جلسهای کاری برای اعضای شرکت.
نادیا زکالوند
جامجم