چطور هیات‌مدیره یادگیرنده و ایده‌آل داشته باشیم
شهروندان:
به دلیل تغییر و تحولات عمده ای که در عصر دیجیتال صورت گرفته، هیات مدیره شرکت ها نیز به عنوان یکی از برجسته ترین نهادهای حاکمیتی، با تغییرات بی سابقه ای روبرو شده است.
از جمله آن که در رابطه با ترکیب هیات مدیره، اولویت دستورکار جلسات، مشارکت ذی نفعان و همینطور ادغام استراتژی ها یا ریسک ها که از جدیدترین فناوری های دیجیتال ناشی می شود دیدگاه های جدیدی معرفی شده است. حال سوال این است که هیات مدیره ایده آل چیست و فرهنگ «هیات مدیره یادگیرنده» همگام با این تغییرات چطور باید شکل گیرد.
۱٫ «توانایی یادگیری» جمعی هیات مدیره
اصل نخست هیات مدیره کارآمد (آماده تصمیم گیری) این است که باید توانمند و متعهد باشد تا قادر باشد در صورت لزوم و در همه زمان به سرعت و کارآمدی تصمیم گیری کند.
برای ایجاد چنین هیات مدیره کارآمد و نوآورانه ای، با چند پرسشنامه خودارزیابی در هیات مدیره شروع کنید: آیا تنوع شناختی برای ایجاد بحث سازنده وجود دارد؟ آیا اعضای هیات مدیره تجارب تلخ و شیرینی دارند؟ آیا افرادی با دیدگاه ها و رویکردهای جدید وجود دارد؟ آیا اعضای هیات مدیره به انجام وظایف خود متعهد هستند؟
«یادگیری» و «عملکرد» موضوعات اصلی حاکمیت سازمانی خوب هستند. البته این کل سازمان، نه فقط هیات مدیره، است که باید به صورت نظام مند یاد بگیرد چطور خود را ضمن کاهش ریسک، سازگار و توانمند سازد.
هیات مدیره وظیفه دارد حاکمیت پویا را ممکن سازد و مفاهیم «یادگیری» و «عملکرد» را در طراحی هیات مدیره و تدوین استراتژی و گزارش دهی خود به کار گیرد تا همه در مورد اقدامات صورت گرفته تفاهم داشته باشند. رویکرد حاکمیتی باید به جای پیچیدگی و ابهام شفافیت سازمانی را به همراه داشته باشد.
توانایی یادگیری هیات مدیره از طریق یادگیری متفکرانه حاصل می شود. برای این کار لازم است موانع یادگیری جمعی برداشته شده و بیشتر بر عملکرد، نه تبعیت، تمرکز شود. روح از بالا و راس شرکت در آن دمیده می شود و این فرهنگ یادگیرنده هیات مدیره است که باعث تصمیم گیری و تخصیص منابع بهتر با هدف پیشبرد عملکرد پایدار شرکت می شود.
تنوع در هیات مدیره به جنسیت و نژاد محدود نمی شود. هر یک از اعضای هیات مدیره درک خود را از واقعیات دارد و باید به آن ارج نهاده شود. هیات مدیره برای این که کارآمد عمل کند باید تحت نظارت قرار گیرد و فرآیندهای یادگیری در آن بهبود داده شوند.
۲٫ حاکمیت هیات مدیره برای خلق و حفظ ارزش
هیات مدیره در قبال حفظ ارزش (جنبه ریسک) و خلق ارزش (جنبه رشد) مسئول است.
ریسک در برابر رشد: ارزیابی استراتژی سازمانی یکی از وظایف اصلی هیات مدیره است. این کار باید با در نظر گرفتن ریسک های مربوط به این استراتژی ها صورت گیرد. بخشی از فرآیند حاکمیت که خلق ارزش است به درک ریسک ذاتی استراتژی ها بستگی دارد.
چه و چگونه: هیات مدیره باید ارزش هایی نظیر تبعیت از قانون و استانداردهای کیفی را خلق و حمایت کند و کارآمدترین راه های تحقق ان را بیابد.
ایجاد تنوع یکی از مولفه های خلق ارزش است. افراد با تفکر، شناخت و یادگیری از یکدیگر می توانند تصمیمات بهتری اتخاذ کرده و عملکرد بهتری داشته باشند.
هرچند هیات مدیره باید رویکرد بلندمدت داشته باشد، دیدگاه هیات مدیره در ارزیابی ریسک ها و فرصت های رشد باید بر گذشته، حال و آینده مبتنی باشد.
امروزه هیچ سازمانی نمی خواهد با نگاه به گذشته مسیر آینده خود را تعیین کند. حاکمیت خوب می تواند ریسک سوء عملکرد را از بین ببرد. با وجود اعضای غیرموظف و فرهنگ یادگیری در هیات مدیره ها، فرصت زیادی برای هیات مدیره ها وجود دارد تا بر کارآمدی خود بیفزایند.
نویسنده: پرل ژو
مترجم: مجید کرمی
مرکز ترویج حاکمیت و مسئولیت شرکتی
