تاریخ انتشار : پنجشنبه ۱۲ دی ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۲۱:۲۵

شهروندان:
یکی از طرح‌هایی که در مدارس در حال اجراست و فراز و نشیب زیادی هم از سر گذراند طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها است؛ این طرح که هشتم اسفند ماه سال 89 در شورای عالی آموزش و پرورش به تصویب رسید از مهرماه 90 ابتدا در مدارس ابتدایی و از سال 91 در همه مقاطع تحصیلی اجرا و عملیاتی شد.

این طرح که از همان ابتدا با مخالفان و موافقان زیادی روبه‌رو بود، با هدف اجرای برنامه‌های فوق برنامه، کارگاه‌های آموزشی و مهارتی، پرورشی، تفریحی، بازدید از اماکن فرهنگی مانند موزه‌ها و همچنین رفاه حال معلمان و کاهش هزینه‌های مدارس مانند برق، گاز، آب و غیره اجرا شد، قرار بود با مشورت انجمن اولیا و مربیان و به صورت داوطلبانه در مدارس به اجرا گذارده شود و مدارسی هم که تمایل به تعطیلی پنجشنبه‌ها دارند با ارائه برنامه‌های کاری ۵ روز هفته خود، اقدام به تعطیلی کلاس‌های روزهای پنجشنبه دانش‌آموزان کنند. مدارس هم با اضافه کردن یک زنگ ۴۵ دقیقه‌ای به زمان کاری روزهای دیگر هفته، روز پنجشنبه را تعطیل کردند.

اما اجرای این طرح مشکلات و کمبود‌های بسیاری را هم برای مدارس و هم برای خانواده‌ها به همراه داشت؛ از یکسو افزودن ۴۵ دقیقه به زمان آموزش این مدارس در نوبت عصر، مشکلاتی به ویژه در فصل زمستان برای دانش‌آموزان و مدارس ایجاد می‌کند و از سوی دیگر پدران و مادرانی که هر دو شاغل هستند در روزهای پنجشنبه برای نگهداری کودکان ابتدایی خود در این روز با مشکل مواجه می‌شوند.

ضمن آن‌که تجربه چند ساله اجرای این تصمیم نشان داده که طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها در عمل به اهداف خود در تقویت فوق برنامه‌ها، برنامه‌های پرورشی و تفریحی و… نرسیده و توفیقی به دست نیاورده است. همچنین برای معلمان نیز برنامه‌ای در نظر گرفته نشده است.

وزیر آموزش و پرورش درباره تعطیلی پنجشنبه‌ها می‌گوید: قرار بود روزهای پنجشنبه‌ فعالیت های فوق‌برنامه و پرورشی در مدارس انجام شود اما اکنون عملاً پنجشنبه‌ها مدارس تعطیل هستند در حالی که پنجشنبه‌ها باید به انجام فعالیت‌های پرورشی، فرهنگی و تربیتی پرداخت؛ باید به‌تدریج مدارس را به‌سمتی سوق داد که در روزهای پنجشنبه به فعالیت‌های فوق‌برنامه بپردازند.

دکتر علی اصغرفانی می‌افزاید: تعطیلی روز پنجشنبه‌ها با هدف تقویت فوق برنامه‌ها و ایجاد نشاط، امید و شادی در مدارس برنامه‌ریزی می‌شود و در حال حاضر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و معاونت پرورشی مشغول برنامه‌ای برای تعطیلی پنجشنبه‌ها و تعریف برنامه شاد برای یک روز «بدون کیف» در مدرسه هستند که در آن دانش‌آموزان می‌توانند به مطالعه، کارهای هنری و سایر علاقه‌مندی‌های خود بپردازند.

به گفته وی، سال‌ها پیش در کشور ژاپن ۶ روز تحصیلی در هفته را به ۵ روز کاهش داده‌اند، اما این کاهش تعداد روز با کاهش حجم محتوا همراه بوده، در حالی که در چند سال اخیر آموزش و پرورش با تعطیلی پنجشنبه‌ها نسبت به کاهش محتوا اقدام نکرده و این امر فشار مضاعفی را برای دانش‌آموزان و معلمان به وجود آورده است؛ به‌طوری که در حال حاضر در برخی از دبیرستان‌ها دانش‌آموزان به جای ۶ ساعت، ۸ ساعت آموزش دارند، البته برای حل این مشکل، به دنبال اصلاح کتاب‌ها هم هستیم.

دبیر شورای عالی آموزش وپرورش نیز درباره تعطیلی پنجشنبه‌ها می‌گوید: این طرح در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نیامده است و البته از همان ابتدا هم تعطیلی مدارس مد نظر نبود.

مهدی نوید ادهم می‌افزاید: در اصل این طرح در شورای عالی آموزش وپرورش با عنوان ساماندهی ساعات آموزشی مطرح شده و واژه تعطیلی در آن عنوان نشده، بلکه هدف این بوده که از فرصت پنجشنبه‌ها برای اهداف تربیتی استفاده شود. تعطیلی پنجشنبه‌ها با چند مشکل مواجه است از جمله کاهش ساعات آموزش که در کشورهای پیشرفته تا ۵۰ درصد بیشتر از ساعات آموزشی ما است. سه ماه تعطیلی و تعطیلات نوروز و تعطیلات دیگر باعث شده تا ساعت آموزش ما بسیار کمتر از دیگر نظام‌های آموزشی در جهان باشد. ما در بسیاری از آزمون‌ها از متوسط جهان پایین‌تر هستیم. بنابراین نمی‌توانیم ساعت تدریس را فشرده کنیم و بخواهیم کیفیت آموزشی داشته باشیم و تازه به بحث‌های پرورشی هم برسیم.

رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش در رابطه با تعطیلی روزهای پنجشنبه مدارس می‌گوید: معتقدیم باید کلاس درس تعطیل اما درهای مدارس باز باشد یعنی پنجشنبه به روز تربیت تبدیل شود.

مجید قدمی می‌افزاید: در بحث تعطیلی روزهای پنجشنبه موضوعی که مطرح بود این بود که کلاس ‌درس تعطیل اما مدرسه تعطیل نشود. به گونه‌ای که در روز پنجشنبه شاهد ارائه خدمات مشاوره و برگزاری المپیادهای ورزشی در مدارس باشیم در حقیقت در این روز شاهد انعطاف برنامه‌ها باشیم.

به گفته وی، اما موضوعی که در بحث تعطیلی پنجشنبه‌ها هم‌اکنون با آن مواجه هستیم این است که درهای مدارس را به‌طور کامل بسته‌اند در حالی که باید درهای مدرسه باز باشند و کلاس های درس تعطیل شوند البته طبق نتایج تحقیقات ما مخاطبان از تعطیلی روزهای پنجشنبه مدارس رضایت عمومی دارند هرچند رضایت پدر و مادران شاغل و مؤسسان مدارس غیرانتفاعی از تعطیلی پنجشنبه کمتر است.

رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش تصریح می‌کند: نتایج پژوهش‌های خود را به مسئولان ارائه کردیم که بخشی از آن مربوط به فعال‌سازی روزهای پنجشنبه بود یعنی معتقدیم که باید پنجشنبه به روز تربیت تبدیل شود و ۳۰ مورد را در این خصوص پیشنهاد داده‌ایم.

درهمین حال رضا صابری، عضو هیأت رئیسه کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با انتقاد از تعطیلی پنجشنبه های مدارس می‌گوید: اصل بر آن بود تا در فرآیندی خاص، ساماندهی ساعات آموزشی مدارس انجام گیرد اما متأسفانه شاهد تعطیلی مدارس در روزهای پنجشنبه بودیم.

به گفته وی، برای تعطیلی یا شروع به کار کلاس‌ها در روز پنجشنبه باید با کار کارشناسی نسبت به فعالیت مدارس تصمیم‌گیری شود.

ضمن آن‌که نباید تعطیلی یا شروع به کار کلاس‌ها در روز پنجشنبه را برعهده مدیران گذاشت، به‌طور حتم اغلب کادر آموزشی در مدارس خواستار تعطیلی روز پنجشنبه هستند بنابراین نباید تصمیم‌گیری در خصوص فعالیت مدارس بر عهده مدیران باشد زیرا در این صورت همه مدارس فعالیت خود را در این روز تعطیل می‌کنند.

صابری با یادآوری تذکر مجلس به حمیدرضا حاجی‌بابایی وزیر آموزش و پرورش دولت دهم نسبت به تعطیلی پنجشنبه‌ها در مدارس می‌گوید: اصل برآن بود تا در روزهای پنجشنبه کلاس‌های آموزشی تعطیل شود و به جای آن کارهای فرهنگی و پرورشی انجام گیرد زیرا این موضوع متناسب با طرح و اهدافی بود که دلایلی منطقی داشت.

این نماینده مجلس با بیان این‌که تعطیلی پنجشنبه‌های مدارس باعث نگرانی بسیاری از خانواده‌ها شد، ادامه داد: بسیاری از خانواده‌ها از تعطیلی پنجشنبه‌های مدارس احساس نارضایتی کردند و اعتقاد داشتند که این کار باعث افت تحصیلی فرزندانشان می‌شود.

وی در خصوص آثار مثبت یا منفی تعطیلی پنجشنبه‌ها در مدارس افزود: این‌که بخواهیم بررسی کنیم که در یکسال گذشته آثار تعطیلی پنجشنبه‌های مدارس مثبت بوده یا منفی و این‌که آیا باعث افت تحصیلی دانش‌آموزان شده یا خیر، نیاز به کار کارشناسی زیادی دارد و لازم است در نخستین گام جنبه‌های مختلف آن بررسی و سپس درباره این سؤالات اظهارنظر کرد.

متأسفانه در دولت پیشین گویا تدوین و اجرای برنامه‌های شتابزده و بدون کار کارشناسی در آموزش و پرورش امری معمول و طبیعی بود و هر از چندگاهی شاهد بودیم که مسئولان در آموزش و پرورش طرحی نو برای دانش‌آموزان در نظر می‌گرفتند، همانند اجرای نظام ۶٫۳٫۳ که زمینه‌های اجرای آن فراهم نبود و یا تعطیلی مدارس در پنجشنبه‌ها که بدون هیچ قانون و پشتوانه‌ برنامه‌ای اجراشد.

اکنون با آغاز فصل جدیدی از آموزش و پرورش انتظار می‌رود که مسئولان این وزارتخانه بتوانند با رفع کاستی‌ها نظام یکپارچه‌ و هماهنگی را تدوین و اجرا کنند تا دیگر دانش‌آموزان، والدین، معلمان و مدارس، شاهد این دست اقدامات احساسی نباشند و بالطبع آسیبی نیز از این طریق به نظام آموزشی کشور وارد نشود.

 محسن غلامی

ایران