تاریخ انتشار : چهارشنبه ۹ بهمن ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۱۱:۵۰

شهروندان:
دانشگاه فنی و حرفه‌ای یکی از مراکز آموزش عالی تحت نظارت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که با بیش از 176 آموزشکده و دانشکده در سطح کشور و بیش از 220 هزار دانشجو یکی از بزرگ‌ترین دانشگاه‌های ایران به شمار می‌آید.

دانشگاه فنی و حرفه‌ای در ابتدا تحت عنوان «مجتمع آموزش عالی پیامبر اعظم» و از زیرمجموعه‌های وزارت آموزش و پرورش بود که در سال ۱۳۹۰ با مصوبه مجلس شورای اسلامی به «دانشگاه فنی و حرفه‌ای» تغییر‌نام داد و با تمام اختیارات و امکانات به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پیوست. این دانشگاه وظیفه مدیریت دانشکده‌ها و آموزشکده‌های فنی و حرفه‌ای سراسر کشور را بر‌عهده دارد. تعداد ۱۶۵ دانشگاه فنی و حرفه‌ای در دو سطح کاردانی پیوسته با ۵۴ رشته و کارشناسی ناپیوسته با ۲۶ رشته در استان‌های مختلف کشور زیرمجموعه این دانشگاه است. از این تعداد ۱۱۴ مرکز پسرانه و ۵۱ مرکز دخترانه هستند.

دانشگاه فنی و حرفه‌ای دانشجویان خود را از بین دانش‌آموختگان دوره متوسطه نظام جدید هنرستان‌ها و متناسب با رشته تحصیلی ایشان در یکی از رشته‌های شاخه فنی و حرفه‌ای یا شاخه کاردانش و یا فارغ‌التحصیلان دوره چهار ساله نظام قدیم هنرستان‌ها و از طریق آزمون ورودی ویژه‌ای که سالیانه توسط سازمان سنجش آموزش کشور به صورت سراسری برگزار می‌شود، طول دوره تحصیل در هر یک از مقاطع تحصیلی در این دانشگاه ۲ سال است و دانشجویان این دانشگاه همچون سایر دانشگاه‌ها تابع مقررات آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هستند. دانشگاه فنی و حرفه‌ای نیز مانند دانشگاه جامع علمی کاربردی با هدف کارآموزی و ارتباط دانشگاه با صنعت پایه‌گذاری شده؛ ضرورتی که امروزه بیش از پیش در نظام آموزش عالی کشور احساس می‌شود.

دکتر سهراب رضایی، رئیس دانشگاه فنی و حرفه‌ای درباره شباهت فعالیت این دانشگاه با دانشگاه جامع علمی کاربردی می‌گوید: اهداف این دو دانشگاه یکسان هستند، اما دانشگاه علمی کاربردی به همان مشکل دانشگاه امیرکبیر مبتلا شده است. از ابتدا قرار بود دانشگاه جامع با دانشگاه‌های دولتی برای آموزش خاص قرارداد منعقد کند و مباحث عملی به دانشجویان آموخته شود، اما الان مباحث نظری در این دانشگاه به دانشجویان تدریس می‌شود.

وی درباره فواید تأسیس این دانشگاه می‌گوید: در گذشته آموزشکده‌های فنی و حرفه‌ای متولی واحدی نداشت و فارغ‌التحصیلان شکایت داشتند که مدرک‌شان را آموزشی و پرورشی می‌دانستند و همکاران هم گله داشتند که ما کار استادان را انجام می دهیم اما با معلمان سنجیده می‌شویم. البته باز هم تأکید می‌کنم که ماهیت و اهداف این دانشگاه باید حفظ شود.

رضایی درباره اهداف دانشگاه فنی و حرفه‌ای می‌افزاید: یکی از اهدافی که در نظام کلان آموزش عالی دنبال می‌شد، این موضوع بود که هرم تحصیلی باید اصلاح شود و بیشترین دانشجویان، دانشجوی کاردانی باشند و همین طور که به بالا می‌رسد، تعداد فارغ‌التحصیلان دکترا کم شود تا به نوک هرم برسد اما واقعیت این است که با حضور دانشگاه پیام نور، آزاد و علمی کاربردی دانشگاه‌ها به سمتی رفتند که همه گرایش به کارشناسی ارشد و دکترا دارند و متأسفانه هرم تبدیل به گلدان شد. وقتی ۱۶۷ مؤسسه فنی و حرفه‌ای هست که ظرفیت پذیرش ۱۰۰ هزار دانشجو را دارد، بنابراین کاردانی افزایش می‌یابد و هرم تا حدودی اصلاح می‌شود.

وی می‌افزاید: موضوع دیگر به نظر من طرح آمایش آموزش عالی بیشتر در دانشگاه فنی و حرفه‌ای کاربرد دارد. زیرا مطابق این طرح در دانشگاه‌ها باید رشته‌ها را بومی کرد که این موضوع در دانشگاه فنی و حرفه‌ای کاملاً اجرا می‌شود. مثلاً ما رشته‌ای به نام پرورش زعفران داریم که تنها در قائنات امکان تحصیل آن وجود دارد یا در میبد رشته سرامیک داریم و تمام فارغ‌التحصیلان جذب بازار کار هستند.

بنابراین آمایش سرزمین یعنی در هر استان بررسی کنیم که امکان پرورش و اشتغال کدام رشته وجود دارد که راه‌اندازی شود. رئیس دانشگاه فنی و حرفه‌ای درخصوص هماهنگی این دانشگاه با بازار کار تصریح می‌کند: در حال حاضر کاملاً با بازار کار هماهنگ نیستیم اما تلاش می‌کنیم به این سمت حرکت کنیم زیرا من اعتقاد دارم فارغ‌التحصیل نباید سربار باشد و حتماً باید سر کار برود. حتی ما به دنبال این هستیم که دانشجو در زمان تحصیل آینده کاری داشته باشد. وی می‌افزاید: نگاه این نباشد که به سمت مدرک‌گرایی و مباحث نظری بروید و هدف کاریابی و کارآفرینی باشد و فارغ‌التحصیلان واقعیت‌های محیط کار را درک کنند.

باید کارخانه‌ها در تجهیز کارگاه‌های ما کمک کنند مثلاً ایران خودرو به ما کمک کند و در عوض فارغ‌التحصیل ما در آنجا کار کند. استانداران در استان‌ها به این آ‌موزشگاه‌ها کمک کنند چون اعتبارات ما بویژه امسال که با بودجه آموزش و پرورش بسته شدیم، کم است و باید حمایت شویم.

همچنین علیرضا پارسا مشاور رئیس دانشگاه فنی و حرفه‌ای با اعلام پرداخت هزینه کمک تحصیلی در دانشگاه فنی و حرفه‌ای در سال تحصیلی آینده در تشریح این خبر تصریح می‌کند: این مرکز علمی دو طرح جدید آموزش تقاضا محور و آموزش تولید محور را در دستور کار خود دارد براساس این طرح‌ها از یک طرف نیروهای مورد نیاز بخش صنعت در محیط کارگاهی تأمین می‌شوند و تکنیسین‌های کاربلد صنعت کشور، که سال‌های متمادی جامعه با کمبود چنین نیروهایی مواجه بوده، تربیت می‌شوند و از طرف دیگر دانشجویانی در دانشکده و آموزشکده‌های فنی و حرفه‌ای جذب می‌شوند که نه تنها برای تحصیل، هزینه‌ای صرف نمی‌کنند و از امکانات و تسهیلات رفاهی رایگان بهره می‌برند بلکه آموخته‌های دوره هنرستان را در مراکز تابعه این دانشگاه تکمیل می‌کنند و به عنوان یک نیروی ماهر آچار به دست وارد جامعه می‌شوند و به جای درخواست کار از دولت و نشستن پشت میز، کارگاهی را راه‌اندازی و ضمن تولید، برای دیگران نیز اشتغالزایی می‌کنند.

وی در خصوص دانشجویان پسر دانشگاه فنی و حرفه‌ای نیز می‌گوید که در گام‌های بعدی مصمم هستیم به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم تا این قبیل دانشجویان پس از فراغت از تحصیل دوره خدمت مقدس سربازی خود را در کارگاه‌های تولیدی دانشکده و آموزشکده‌های تابعه این دانشگاه سپری کنند و با مهارت بالا وارد جامعه شده و با برخورداری از حمایت شرکت‌های تعاونی دانشگاهی کارگاه‌های تولیدی خود را سامان دهند و به اشتغالزایی مبادرت کنند.

پارسا افزود: در کشورهای توسعه یافته به ازای هر مهندس ۳ تا ۷ نفر تکنیسین تربیت می‌شوند ولی این امر در کشورمان به جهت تب مدرک‌گرایی، مورد عنایت قرار نگرفته و نیروهای مورد نیاز عرصه‌های مختلف در سطح تکنیسین تربیت نشده است و شکل هرم تحصیلی در آموزش عالی به جای مثلت به صورت گلدانی است و ترمیم آن پرداختن به این مقوله مهم را طلب می‌کند که به صورت واقعی این کمبود در دانشگاه فنی و حرفه‌ای دنبال ‌شود و نیروهای آچار به دست و کار بلد در این مرکز علمی تربیت شوند.

وی با اشاره به قانون برنامه توسعه کشور یادآور می‌شود که آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در دوره متوسطه افزایش یافته و براساس قانون موصوف ۵۰ درصد دانش‌آموزان دوره متوسطه را شامل می‌شود و تکمیل آموخته‌های فارغ التحصیلان هنرستان‌ها در دانشگاه فنی و حرفه‌ای دنبال می‌شود و با توجه به پتانسیل و ظرفیت بالای مراکز تابعه این دانشگاه ۷۰ درصد آموزش‌های عملی و تنها ۳۰ درصد آموزش‌ها به صورت نظری ارائه می‌شود بدیهی است در چنین شرایطی فارغ التحصیلان این دانشگاه توانایی لازم را در عرصه‌های مختلف دارا بوده و به سهولت جذب بازار کار خواهند شد.

پارسا یادآور شد در سال تحصیلی جدید ۲ تا ۵ درصد از کل ظرفیت‌های پذیرش دانشجوی این دانشگاه به صورت تولید محور و تقاضا محور جذب خواهند شد و در سال‌های آتی این میزان افزایش و براساس برنامه میان مدت به صورت فراگیر کلیه دانشجویان این دانشگاه با این شرایط جذب خواهند شد.

اگرچه چند سالی است که مسئولان از لزوم ارتباط صنعت و دانشگاه سخن می‌گویند و حتی در دوره‌هایی منجر به تأسیس دانشگاه‌های اختصاصی کاربردی هم شد اما این دانشگاه‌ها نیز به سرعت دچار آفت مدرک‌گرایی و مباحث نظری صرف شدند.

با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و تأکید رئیس‌جمهوری بر ضرورت صنعتی کردن علوم، این روزها بحث ارتباط صنعت و دانشگاه در دستور کار مسئولان وزارت علوم قرار گرفته است تا دانشگاه‌های کشور به سمت آموزشی کاربردی گام بردارند.

دانشگاه فنی و حرفه‌ای نیز که از ابتدا با همین هدف تأسیس شد این روزها تلاش می‌کند دانشجویانش با بازار کار هماهنگ باشند و فارغ‌التحصیلان آن همچنان که مسئولانش می‌گویند آچار به دست وارد جامعه شوند و چرخ صنعت را بچرخانند.

 ایران