رسانه ملی به خاطر جان شهروندان با هلال‌احمر همکاری کند
شهروندان:
«معاونت آموزش همگانی، عمومی و تخصصی» موسسه آموزش عالی علمی-کاربردی هلال ایران همان‌طور که از نامش پیداست در ۲ زمینه آموزش‌های همگانی برای عموم مردم و نیز آموزش‌های تخصصی برای گروه‌ها و تیم‌های عملیاتی امدادونجات فعالیت می‌کند.
«دکتر مهدی نجفی» که اخیرا به‌عنوان سرپرست این معاونت انتخاب شده است در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما به تشریح وظایف، عملکرد و نیز دورنمایی از برنامه‌های آتی این معاونت در زمینه آموزش‌های امداد و نجات پرداخت.
آمادگی پایین مردم تهران مقابل زلزله
وی با اشاره به این‌که هنگام وقوع هر حادثه مردم عادی اولین افراد حاضر در محل هستند و این حضور به شرط آگاهی داشتن از اصول اولیه امدادونجات می‌تواند تا حدود بسیار زیادی درکاهش تلفات موثر باشد، افزود: «از زمان وقوع حادثه تا حضور نیروهای امدادی که در اصطلاح زمان طلایی گفته می‌شود، می‌توان موثرترین اقدامات امدادی را انجام داد. ولی متاسفانه به دلیل عدم آگاهی عموم مردم این اقدامات تا رسیدن نیروهای امدادی یا انجام نمی‌شود یا در بعضی از مواقع به صورت ناقص یا حتی خطر‌آفرین برای مصدوم یا فرد امدادگر صورت می‌گیرد. به‌طور مثال تحقیقات و پژوهش‌های صورت‌گرفته در چندین‌سال اخیر نشان می‌دهد که میزان آمادگی مردم تهران در مواجهه با زلزله احتمالی بسیار پایین است. هرچند این عدم آمادگی و فقدان عملکرد درست و به‌موقع در سایر جوامع حتی کشورهای توسعه‌یافته و پیشرفته نیز در وضع مطلوبی قرار ندارد. ولی با این حال نباید دست روی دست گذاشت و به این بهانه درصدد بهبود این شرایط اقدام نکرد.»
آموزش همگانی، مشارکت همگانی می‌خواهد
نجفی با اشاره به نقش سایر دستگاه‌ها و ارگان‌های مسئول، محدود کردن مقوله آموزش همگانی به جمعیت هلال‌احمر را کاری غیر‌منطقی دانست و دراین خصوص افزود: چطور انتظار دارید در کشوری با ۷۶میلیون جمعیت و چنین وسعتی فقط جمعیت هلال‌احمر آن هم با تمامی وظایف و محدودیت‌ها مسئول و مجری آموزش‌های اینچنین باشد. این موضوع یک رسالت همگانی است به‌طوری که همه دستگاه‌ها و سازمان‌هایی که در این روند تاثیرگذار هستند باید در تحقق این مقوله مشارکت داشته باشند. چراکه نتیجه این عمل چیزی نخواهد بود جز حفظ و حراست بهتر و بیشتر از جان و مال مردمان این سرزمین. به عبارت دیگر این عموم مردم هستند که منتفع می‌شوند نه جمعیت هلال‌احمر. جمعیت هلال‌احمر با توجه به وظیفه ذاتی و قانونی خود در زمینه آموزش‌ها نقش هماهنگ‌کننده و برنامه‌ریزی را می‌تواند در بهترین شکل ممکن انجام دهد؛ ولی برای اجرا و عملیاتی شدن به همکاری سایر دستگاه‌های اجرایی و تاثیرگذار کشور نیاز داریم.
رسانه ملی برای جان مردم با هلال‌احمر همکاری کند
دکتر نجفی ادامه می‌دهد:«برای نمونه پر‌مخاطب‌ترین و تاثیر‌گذارترین رسانه کشور صداو‌سیماست که برای پخش یک تیزر آموزشی هزینه سر‌سام‌آوری دریافت می‌کند. تازه این هزینه فقط برای پخش درخواست می‌شود درحالی‌که تولید چنین برنامه‌هایی نیز هزینه دارد. ما از صدا و سیما انتظار داریم که به جمعیت هلال‌احمر به‌عنوان یک بنگاه اقتصادی بزرگ نگاه نکند. برای من سوال است که چرا رسانه ملی برای جان مردم حاضر نیست با ما در این زمینه همکاری کند؟! یا در بحث چاپ و تکثیر بروشور‌های آموزشی، سازمان مدیریت بحران می‌تواند با تامین اعتبار به جمعیت هلال‌احمر کمک کند تا بتوانیم آن را در ابعاد وسیع تکثیر و پخش کنیم. شهرداری یا شرکت مترو تهران نیز به نوبه خود می‌توانند در تحقق این امر ما را یاری کنند. براساس اعلام شرکت مترو تهران و حومه روزانه رقمی بین ۲ تا ۳میلیون نفر از مترو برای جابه‌جایی استفاده می‌کنند. با فرض این‌که ۱۰درصد از این جمعیت بیلبوردهای آموزشی ما را ببینند، روزانه رقمی قریب به ۲۰۰ تا ۳۰۰هزار نفر را شامل می‌شود که رقم بسیار قابل توجهی خواهد بود. تعامل با جمعیت هلال‌احمر در این زمینه که باعث حفظ سلامت و جان شهروندان می‌شود به نوعی این ارگان‌ها را نیز منتفع خواهد کرد و باید به این نکته هم توجه کرد که متاسفانه ایران کشوری حادثه‌خیز و پر‌مخاطره است.»
آموزش همگانی عامل افزایش آمادگی مردم در حوادث
نجفی با تاکید بر اهمیت آموزش‌های همگانی در زمینه امدادونجات گفت: آموزش در این زمینه باعث خواهد شد که عموم مردم از زن و مرد گرفته تا پیر و جوان آگاهی و دانش لازم را برای رویارویی با بلایا و حوادث احتمالی بیاموزند. این رشد آگاهی به مرور زمان باعث تغییر رفتار مردم در حوادث و شرایط بحرانی خواهد شد و در نتیجه این تغییر رفتار و نگرش میزان آمادگی مردم را برای مقابله با هرگونه حادثه‌ای افزایش خواهد داد که درنهایت به کاهش شدید و محسوس تلفات و خسارات جانی و حتی مالی در بروز حوادث و بلایا منجر می‌شود. بحث آموزش‌های همگانی برای به نتیجه‌رسیدن و دستیابی به آنچه مطلوب و مورد نظر ما در این معاونت است؛ به یکسری از عوامل و رعایت نکاتی کلیدی بستگی دارد. یکی از مواردی که باید در این خصوص به آن اشاره کرد استمرار و به‌روز‌رسانی این قبیل آموزش‌هاست. اطلاع‌رسانی درست و تاثیرگذار به کمک سایر دستگاه‌ها و رسانه از دیگر مواردی است که در ارتقای دانش و آگاهی مردم در این زمینه تاثیرگذار است.
پیام‌های آموزشی روی قبوض شهری
سرپرست معاونت آموزش همگانی، عمومی و تخصصی موسسه آموزش عالی علمی-کاربردی هلال ایران مهم‌ترین برنامه‌های این معاونت را در بخش آموزش‌های همگانی در‌سال جاری تعامل با دستگاه‌های اجرایی و آموزش به مردم به صورت مستقیم و با استفاده از ظرفیت‌های موجود در جمعیت هلال‌احمر اعلام کرد و افزود: «همان‌طور که اشاره شد در مقوله آموزش‌های همگانی در‌سال جاری قصد داریم با تعامل با سایر ارگان‌ها در جهت ارتقای آموزش‌های مردمی اقداماتی را انجام دهیم. برای نمونه می‌توان با تفاهمنامه با ادارات کل خدمات شهری پیام‌هایی را روی قبوض شهری درج کرد که برد بسیار زیادی دارد یا با تعامل با بسیج می‌توان از ظرفیت‌های موجود در این نهاد مردمی درجهت آگاهی هرچه بیشتر مردم در زمینه امدادونجات استفاده کرد. همچنین یکسری از آموزش‌های همگانی را می‌توان با بهره‌گیری از ظرفیت‌های جمعیت هلال‌احمر به صورت مستقیم به مردم منتقل کرد. ولی باز هم تاکید می‌کنم که آموزش‌های همگانی امدادونجات که مهم‌ترین و موثرترین عامل بازدارنده در افزایش آمار تلفات و خسارات ناشی از حوادث است، نیاز به همکاری و عزم ملی دارد. آموزش همگانی یک وظیفه ملی است. آموزش همگانی وظیفه‌ای همگانی است.»
نیروهای زبده لازمه حضور در حوادث
نجفی وظیفه مهم دیگر این معاونت را آموزش و تربیت نیروهای تخصصی در مقوله امدادونجات اعلام کرد و گفت: «براساس وظیفه ذاتی جمعیت هلال‌احمر که بر پایه امدادونجات و کمک‌رسانی به مردم در شرایط بحرانی و حوادث مختلف شکل گرفته است این جمعیت باید از نیروهای ماهر، زبده و با دانش در این زمینه برخوردار باشد. به عبارت دیگر نیروهای عملیاتی هلال‌احمر که به نوعی در خط مقدم مواجهه با این شرایط قرار دارند، با توجه به شرایط ماموریت‌های مختلف باید بهترین عملکرد را داشته باشند و این میسر نمی‌شود مگر با اتکا به دانش و آگاهی کافی. وسعت و عمق آموزش‌ها در این زمینه بسیار زیاد است. به عبارت دیگر نیروهای امدادی ما با توجه به شرایط و بر حسب نوع اتفاقی که افتاده است باید بتوانند در کمترین زمان ممکن و با رعایت کلیه اصول ایمنی و مراقبتی به امداد‌رسانی بپردازند. برای نمونه در وقوع زلزله امدادگران باید بحث جست‌وجو و نجات را انجام دهند که در این زمینه با توجه به شرایط مخاطره‌آمیزی که در زلزله وجود دارد نیاز به آموزش، مهارت، آمادگی روحی و جسمی و سایر مهارت‌هاست که هریک به تنهایی به ساعت‌ها آموزش مفید و مستمر نیاز دارد، پس از عملیات جست‌وجو و نجات امدادگران باید اقدامات پیش بیمارستانی را برای مصدومان انجام دهند تا برای انتقال به بیمارستان‌ها و سایر مراکز درمانی مهیا شوند. از طرف دیگر باید برای زلزله‌زدگان و آوارگان امکانات اسکان موقت در کیفیتی مطلوب را فراهم کنند. بحث غذا، آب آشامیدنی، رعایت نکات بهداشتی و سایر اقداماتی که در هر حادثه‌ای مانند زلزله با توجه به شدت، وسعت، اقلیم و جغرافیایی منطقه حادثه‌دیده باید رعایت شود. همان‌طور که می‌بینید امداد‌رسانی با پوششی در این حد بی‌شک به آموزش‌های زیادی نیاز‌مند است. حال تصور کنید حادثه‌ای جاده‌ای رخ دهد که با توجه به پایگاه‌های متعدد امدادونجات جاده‌ای در سراسر کشور باید نیروهای آماده و آموزش‌دیده‌ای به ارایه خدمات مشغول باشند. پایگاه‌های کوهستانی نیز با توجه به ارتفاع، سرما و مهم‌تر از همه صعب‌العبور بودن معابر در این مناطق آموزش‌های خاص خودشان را دارند یا در پایگاه‌های دریایی شرایط امدادو نجات به کلی متفاوت است. با کنار هم قراردادن تمامی اینها در مجموع می‌توان گفت که مقوله آموزش‌های تخصصی برای امدادگران از وسعت و پیچیدگی‌های خاصی برخوردار است.»
آموزش‌های تخصصی نیاز به اصلاح دارند
او فعالیت‌های این معاونت را در چند‌سال گذشته مثبت ارزیابی کرد و با تقدیر از تلاش‌های صورت‌گرفته در زمینه‌های کاری، با اشاره به اهم برنامه این معاونت در بخش آموزش‌های تخصصی در‌سال ۹۳ گفت: «خوشبختانه در‌سال گذشته ۲۲۴ دوره آموزشی تخصصی برگزار شده است که در این دوره‌ها ۵۰۹۸ نفر از امدادگران جمعیت هلال‌احمر شرکت کردند. ارتقای کمی و کیفی آموزش‌های تخصصی در‌سال جاری از مهم‌ترین برنامه‌های این معاونت است. با تعاملات و هماهنگی‌های خوبی که با سایر بخش‌های جمعیت به ویژه سازمان امدادونجات صورت گرفته در‌سال جاری در کنار افزایش سطح کیفی و کمی آموزش‌ها به بحث ساماندهی و اصلاح برخی آموزش‌ها توجهی خاص داریم. این‌طور به نظر می‌رسد که در برخی از موارد به‌ویژه در فرآیند‌های اجرای آموزشی به اصلاح و به روزرسانی نیاز است. طراحی سامانه یکپارچه الکترونیکی تحت وب برای آموزش‌های تخصصی به منظور سرعت‌بخشی به روند اجرایی آموزش‌ها، کاهش زمان برای صدور مجوز و گواهینامه‌های پایان دوره‌های آموزشی، کنترل بهتر و دقیق‌تر بر روند آموزش دورهای تخصصی، تجمع اطلاعات و کارنامه‌های باز‌آموزی مربیان و امدادگران از دیگر برنامه‌های در دست اقدام این معاونت در‌سال جاری خواهد بود. این طرح با توجه به گستردگی دوره‌های آموزشی که در۱۳ دوره برگزار می‌شود از اهمیت فراوانی برخوردار است. البته لازم به ذکر است که این طرح درحال حاضر در دست مطالعه و مراحل مقدماتی قرا دارد. به‌طورکلی امیدواریم با احیای مجدد این معاونت شاهد پویایی و بهبود هرچه بیشتر مباحث آموزشی باشیم.»
آموزش‌های تخصصی امدادگران در ۱۳ دوره
اولین دوره، «آموزش عمومی امداد» است. دوره بعدی «آموزش سرپناه موقت» است. دوره سوم «آموزش تغذیه، خوراک و آب» در شرایط اضطراری است. دوره «پشتیبانی در عملیات» چهارمین مرحله آموزشی را شامل می‌شود. در دوره پنجم «حمایت‌های روانی» آموزش داده می‌شود. در مرحله ششم «اقدامات عمومی نجات» آموزش داده می‌شود. در دوره هفتم «اقدامات پیش‌بیمارستانی» آموزش داده می‌شود. در مرحله هشتم به «آموزش تجسس و نجات در آوار» می‌پردازیم. در مرحله نهم «جستجو و نجات در جاده» آموزش داده می‌شود. در دوره دهم «آموزش جست‌وجو و نجات در ارتفاع» تدریس می‌شود. در مرحله یازدهم «جست‌وجو و نجات در کوهستان» آموزش داده می‌شود. در مرحله دوازدهم مباحث مربوط به «امدادونجات در سیل» آموزش داده می‌شود. در دوره نهایی و مرحله سیزدهم به «باز‌آموزی کلیه مراحل» پیشین می‌پردازیم.
امیرحسین خواجوی
شهروند
