رنگ‌دادن؛ آب‌رفتن
شهروندان- سیدمصطفی هاشمی‌طبا*:
ظاهرا داستان لباس‌های تیم‌ملی فوتبال به سریال دنباله‌داری تبدیل شده که بازیگران آن در همه سطوح وجود دارند: از اسپانسر لباس‌ها تا سرمربی تیم‌ملی که در ابتدای قرارداد چانه‌زنی می‌کرد تا آن مارک را بپوشد و تا نماینده آن شرکت که فریاد احقاق حق برمی‌آورد و بازیکنان که به‌عنوان شاهد به میدان می‌آیند و سرانجام رییس فدراسیون که توصیه اخلاقی می‌کند که لباس‌ها را با آب گرم نشویند.
البته اینها دست‌های پیدا هستند و بر اساس عرف و معمول و آنچه به‌خصوص در سال‌های اخیر خیلی معمول شده، دست‌های پنهان هم بازیگران اصلی‌اند. در اینجا، به بحث اقتصادی یعنی چگونگی انتخاب اسپانسر، شکل قرارداد، تعهدات طرفین و روند کار، نمی‌پردازم زیرا اطلاعات مربوطه فقط در سینه مجریان امر قرار دارد.
در اینجا فقط به اشاره رییس محترم فدراسیون می‌پردازم که نباید لباس‌ها را با آب گرم شست. البته که این فرمایش نه قدری بلکه به‌کلی نادرست است و معلوم هم نیست چه کسی به ایشان این حرف را یاد داده است.
محض اطلاع عرض می‌کنم که لباس‌های ورزشی معمولا یا از جنس پلی‌استر خالص یا پنبه خالص یا مخلوط این دو است که اخیرا درصد کمی از الیاف لیکرا (که خاصیت برگشت‌پذیری دارد) به نخ‌ها اضافه می‌کنند.
اینکه برای چه منظوری چه جنسی انتخاب شود و بافت آن چگونه باشد موضوعی مهم است اما آنچه مهم است این است که هیچ مانعی برای شست‌وشو با آب گرم در همه انواع یادشده وجود ندارد.
اگر لباس پلی‌استر خالص باشد به‌دلیل آنکه این الیاف در ۱۳۰ درجه سانتیگراد رنگ می‌شود حتی اگر پس از شست‌وشو آن را بجوشانند رنگی از آن خارج نمی‌شود.
اگر لباس از جنس الیاف پنبه خالص باشد امروزه آن را با رنگ راکتیو رنگ می‌کنند که تا حداقل ۸۰ درجه سانتیگراد ثبات رنگی کامل دارد و اصلا رنگ پس نمی‌دهد. البته اگر با رنگ‌های مستقیم آن را رنگ کرده باشند و چنین کیفیت پستی را به خورد ما داده باشند البته در آب گرم رنگ پس می‌دهد.
اگر هم پارچه مخلوطی از پلی‌استر و پنبه باشد طبعا با توجه به توضیحات فوق دارای ثبات رنگی خواهد بود. ضمنا در برخی اوقات از الیاف اکریلیک مانند اورلون استفاده می‌شود که آن‌هم دارای ثبات رنگ عالی است و به‌هیچ‌وجه در آب گرم رنگ آن تغییر نمی‌کند.
حرف دیگری که بیشتر شبیه طنز است آنکه دبیرکل فدراسیون اظهار داشته، لباس‌ها آب نرفته بلکه بازیکنان رشد داشته‌اند که البته این، اعتراف ضمنی به آب‌رفتن لباس‌هاست. خاطرنشان می‌کند که حتی لباس‌های ورزشی معمولی در بازار ایران به‌هیچ‌وجه دچار آب‌رفتگی نمی‌شود. حال چگونه لباسی که اسپانسر تیم‌ملی یعنی یک شرکت معروف تهیه کرده، آب می‌رود؟
مشکل اصلی این است که برای انتخاب لباس اصلا از صاحبنظران و متخصصان استفاده نمی‌شود. در حالی که دانشکده نساجی دانشکده امیرکبیر تهران و برخی دیگر از مراکز علمی وجود دارد، وجود آنان نادیده گرفته می‌شود. در اینجا لازم است یادی کنیم از لباس‌های تیم‌های ملی در بازی‌های المپیک. یک دست گرم‌کن آن در مقابل اینجانب است و این نکات در آن قابل ذکر است:
۱- لباس از پارچه پلی‌استر فشرده تهیه شده. پلی‌استر اصلا آب جذب نمی‌کند و تراکم بافت آن موجب می‌شود که رطوبت بدن در داخل آن محبوس شود.
۲- سرآستین‌ها و پایین لباس را کش انداخته‌اند و به این‌ترتیب امکان خروج هوای مرطوب داخل بدن از طریق آستین‌ها و پایین لباس اصلا وجود ندارد.
۳- معمولا در چنین حالاتی در قسمت زیر بغل و آستین‌ها توری‌هایی تعبیه می‌کنند که هوای گرم و مرطوب از آن خارج شود درحالی که این لباس چنین پیش‌بینی‌ای نشده است.
۴- زیپ لباس از نوع ریز انتخاب شده و ورزشکاران برای بستن آن دچار مشکل می‌شوند و پس از مدت کوتاهی قابل استفاده نیست.
۵- نام جمهوری اسلامی ایران با حروف ریز در پشت لباس ورزشکار نوشته شده که حتی از فاصله چند متری مشخص نیست و علاوه بر آن پرچم جمهوری اسلامی با آرم «الله» در پشت لباس نقش بسته است. طبیعی است که با بی‌مبالاتی معمول در هنگام تمرین و مسابقه ورزشی ممکن است به کلمه جلاله «الله» ناخواسته بی‌احترامی شود.
اشکالات دیگری نیز بر لباس‌ها وارد است که نشان می‌دهد دقت و نگاه تخصصی به آنها صورت نگرفته است. بااین‌همه شاید شستن لباس‌ها با آب سرد بالاخره تسکینی باشد بر حرارت مردمی که با اشتیاق، خبرهای تیم‌ملی فوتبال را دنبال می‌کنند.
*رییس پیشین سازمان تربیت بدنی
شرق
