شهروندان چه چیز را چگونه باید بدانند
شهروندان – محمدتقی فاضل میبدی*:
صلح وآزادی و دموکراسی جزو مفاهیم مدرنی هستند که یا هنوز در جامعه جا نیفتادهاند یا نسبت به آنها نگاهی بدبینانه وجود دارد و تصور میکنند که حقوق بشر و آزادی مفاهیمی غربی و ضداسلامی است.
درحالیکه اگر این مفاهیم درست تبیین و تفهیم شوند نباید ایجاد ترس و تردید کنند.آزادی حق یک انسان مدنی است و نمیشود آن را از زندگی بشر جدا کرد. یا دموکراسی که نسبت به آن نقد میشود را ما در کشور داریم دنبال میکنیم.
اینکه از عالیترین مرجع کشور یعنی رهبری تا انتخابات رئیس جمهور و شوراها برخاسته از رأی مردم است، نشان از وجود دموکراسی است.چراکه دموکراسی یعنی مشارکت مردم در امور سیاسی کشور که ما عملا داریم آن را دنبال میکنیم.حتما نباید مفاهیم از دل اسلام بیرون آمده باشند و همین که این مفاهیم مدرن ضداسلام نباشند کافی است.
عدهای هم هستند که به دلیل ذهنهای بسته و قدیمیشان یا به دلیل اینکه این مفاهیم با منافعشان درتضاد است، نمیگذارند آزادی و دموکراسی در کشور جا بیفتد.آنها در مورد بحث حکومت اسلامی میگویند منظور امام(س)، جمهوریت نبود که این تهمت به امام است.
امام بسیار به جمهوری، دموکراسی و آرای مردم پایبند بود.مخالفانی که از ترس به خطر افتادن منافعشان جلوی جا افتادن این مفاهیم را در جامعه میگیرند،در همه کشورها وجود دارند.
در همه کشورهایی که آزادی احزاب و مطبوعات وجود دارد منافع گروهی به خطر میافتد.باید به این نکته توجه کرد که تفکیک قوا و انتخابات پارلمانی همه از غرب آمدهاند و اشکالی ندارد اگر ما در جامعه به آنها عمل کنیم. معتقدم بعضی از متولیان دین ما باید در قالب خطبههای نمازجمعه یا سخنرانیها روی این مفاهیم کار کنند.
باید بهجای اینکه این مفاهیم مدرن یکسره کنار گذاشته شوند، در جامعه طرح و نقد شوند زیرا برای آشنا کردن مردم با یک فرهنگ، اولین کار طرح و نقد آن فرهنگ است.
اما ما هر بار با یک فرهنگ یا مفهوم جدیدی مواجه میشویم، یا به آن نمره ۲۰ میدهیم یا صفر میدهیم. چنین روشی اشتباه است. یکی از نهادهایی که میتواند در تبیین و توصیف مفاهیم مدرنی چون آزادی، دموکراسی صلح و حقوق بشر در جامعه کمک کند، صدا و سیماست.
این نهادها باید بتوانند فرهنگ اسلامی را به شکلی تبیین کنند که خردپذیر باشد و بشود آن را در جامعه امروز پیاده کرد.نهادهای دیگری که پژوهشهایی درباره رابطه اسلام و دموکراسی و آزادی انجام میدهند هنوز بهطور جدی کار نمیکنند.اغلب رسانهها هم خیلی کلیشهای و ژورنالیستی به این مفاهیم میپردازند.
یک حرکت جدی که این روزها وجود دارد این است که اسلام را بهعنوان فرهنگ جنگ بشناساند که در خیلی از کشورها دنبال میشود.این نوع رفتارها باعث میشود که جوانها از اسلام فرار کنند و این،کوتاهی نهادهای فرهنگی است که نهتنها نتوانستهاند از مفاهیم دنیای مدرن چون حقوق بشر و صلح و آزادی تصویر درست ارایه بدهند که در نشان دادن چهره واقعی اسلام هم کوتاهی کردهاند.
*عضو مجمع محققین حوزه علمیه قم
شهروند