تاریخ انتشار : جمعه ۳۰ خرداد ۱۳۹۳ زمان انتشار : ۰۹:۴۵

شهروندان:
درحالی که این روزها، حجم ترافیک به گونه‌یی است که دیگر درطول روز‌های هفته، کمتر بزرگراهی را می‌توان پیدا کرد که بتوان درآن به حداکثر سرعت تعیین شده رسید، انتشار خبری از سوی رییس راهنمایی و رانندگی تهران مبنی برپیشنهاد اجرای طرح محدودیت سرعت به 80 کیلومتر در بزرگراه‌های داخل شهری، به سوژه‌یی برای کارشناسان تبدیل شده است.

اینکه آیا درجایی که تمامی بزرگراه‌های آن در اکثر ساعت‌های روز، بارترافیکی سنگینی را متحمل می‌شوند و رانندگان را کلافه می‌کنند، اتخاذ محدودیت ۸۰ کیلومتری معنایی هم خواهد داشت ؟ یا این سوال که درساعت‌های خلوت شب و روز که رانندگان کمی امکان سرعت گرفتن دارند، اعمال چنین محدودیتی چه محملی خواهد داشت؟ و اینکه درکدام یک از شهرهای بزرگ وکوچک دنیا، رسم بر آن است که «تمامی» بزرگراه‌ها و معابراصلی تهران از یک محدودیت سرعت یکسان برخوردار شوند؟

سرهنگ پرویز حسینی، معاون عملیاتی و ترافیکی پلیس راهور تهران بزرگ درگفت‌وگو با خبرنگار ما دلیل اتخاذ این تصمیم را، اجرای طرحی در سال گذشته درشمال به جنوب بزرگراه‌های شمالی جنوبی عنوان می‌کند و می‌گوید: سال گذشته درمسیرهای شمالی- جنوبی بزرگراه‌های پایتخت طرحی اجرا شد که براساس آن حداکثر سرعت در این مسیرها ۸۰ کیلومتر تعیین شد، که همین امر باعث کاهش ۱۵ درصدی تصادفات راهنمایی و رانندگی دراین محورها شد.

وی افزود: به همین دلیل، تصمیم گرفتیم که محدودیت سرعت درتمامی بزرگراه‌های شهر به همین میزان یعنی ۸۰ کیلومتر کاهش پیدا کند.

معاون عملیاتی وترافیکی پلیس راهور تهران بزرگ دربخش دیگری از سخنان خود درپاسخ به این سوال که آیا فکر نمی‌کنید اعمال چنین سرعت پایینی دربزرگراه‌ها و درزمان‌های عادی وکم تردد روز، خود عاملی برای کندی سرعت و حتی ایجاد ترافیک شود؟ می‌گوید: تصورنمی کنم چنین باشد، ولی حتی دراین صورت هم هدف ما کاهش تصادفات است، حتی اگر به قیمت کم شدن سرعت یا ترافیک تمام شود.

سرهنگ حسینی با اعلام اینکه کار بررسی و کارشناسی این طرح از ابتدای سال جدید آغاز شده است می‌گوید: این طرح درنخستین جلسه کمیسیون مشترک راهنمایی و رانندگی ناجا و معاونت حمل ونقل و ترافیک شهرداری مطرح خواهد شد و درصورت تصویب بلافاصله درسطح شهراجرایی خواهد شد.

پایتخت ما، ۲۹ بزرگراه به طول ۴۶۳ کیلومتر دارد. بزرگراه‌هایی که براساس اعلام سازمان راهداری درسال ۱۳۸۴، حداکثرسرعت برای سواری?ها درآن ۱۱۰ کیلومتر و برای ماشین‌های سنگین ۱۰۰ کیلومتر ذکر شده بود. از سویی دیگر برمبنای ماده ۱۲۶فصل ۹، آیین نامه جدید راهنمایی و رانندگی، حداکثرسرعت دربزرگراه‌های درون شهری ۱۰۰ کیلومتر و دربزرگراه‌های برون‌شهری ۱۱۵ کیلومتر تعیین شده است.

ابراهیم مصطفی پور، کارشناس ارشد حمل و نقل و ترافیک با انتقاد از طرح چنین مساله‌یی می‌گوید: برای تعیین محدودیت سرعت دربزرگراه‌ها باید سه شاخصه بارترافیکی، عوامل مهندسی و نوع کاربری حاشیه‌های آن مورد توجه و مطالعه کارشناسی قرارگیرد.

وی با تاکید براینکه بدون مطالعه و انجام تحقیقات کارشناسی، اعمال چنین نظراتی، توجیه علمی و کارشناسی ندارد می‌گوید: اگر بخواهیم بدون کار کارشناسی، سرعت یک بزرگراه را تغییر بدهیم، مطمئن باشید که کارایی و بازدهی ترافیکی که برای آن طراحی شده، به‌شدت کاهش پیدا خواهد کرد.

مصطفی پور با رد این دیدگاه که کاهش تصادفات را دلیلی برای اعمال محدودیت سرعت بدانیم می‌گوید: صرفا شاخص «تصادف» نمی‌تواند برای تغییر محدوده سرعت دریک معبر کافی باشد، اگر با اعمال سرعت ۸۰ کیلومتری باعث کاهش تصادفات شده باید ببینیم دلیل واقعی این کاهش چه بوده است ؟ شاید دلیل آن اصلاح هندسی برخی بزرگراه‌ها درهمین بازه زمانی بوده یا شاید کاربری‌های حاشیه آن تغییر کرده باشد و… .؛ درواقع اعمال محدودیت سرعت به تنهایی باعث کاهش تصادف نبوده است.

این کارشناس ارشد حمل و نقل و ترافیک، با اشاره به اینکه دربرخی شهرهای بزرگ دنیا، برحسب شرایط روزانه، محدودیت سرعت نیز تغییر می‌کند می‌گوید: مثلا ممکن است سرعت صبح دربزرگراهی بارانی ۸۰ کیلومتر باشد ولی در عصر همان روز به دلیل حذف این عامل در همان بزرگراه، سرعت به ۱۱۰?کیلومتر افزایش پیدا کند.

وی درپایان تصریح می‌کند: طرح‌هایی اینچنینی باید با کارکارشناسی به اجرا درآید نه با تصمیمات ضربتی مدیریتی. این کارشناس ترافیک بیان چنین دستورالعمل‌هایی را پاک کردن صورت مساله می‌داند و می‌گوید: برای کاهش تصادفات باید همه جوانب آن سنجیده شود نه اینکه به جای کارکارشناسی با یک تصمیم ضربتی مدیریتی شهر را با مشکل و حتی بحران روبه‌رو کنیم.

ابوالفضل قناعتی، عضو کمیسیون عمران شورای اسلامی شهر تهران نیز با غیرکارشناسی خواندن چنین طرحی می‌گوید: درجایی که اتومبیل‌های تندرو، با ضرب و زور و اعمال قانون درساعت‌های خلوت و کم تردد، تن به سرعت ۱۱۰ – ۱۰۰ کیلومتری می‌دهند؛ اعمال چنین سرعتی بی‌معناست.

وی اعمال چنین سرعتی را برای بزرگراه‌های شهر باعث کندی حرکت و مختل شدن تردد‌ها می‌داند و می‌گوید: همین اتفاق درطبقه دوم بزرگراه صدر و امام علی (ع) اتفاق افتاده است. دراین بزرگراه‌ها محدودیت سرعت، ۷۰ و ۸۰ کیلومتر است و همین امر نه تنها باعث خستگی رانندگان می‌شود که خود به واقع باعث می‌شود تا کندی تردد دراین بزرگراه‌ها بیشتر و احتمال بروز خطا و تصادف از سوی رانندگانی که خسته شده‌اند بیشتر شود.

اما دکتر سعید منجم، استاد دانشگاه و کارشناس ترافیک دراین مورد نظر جالبی دارد و می‌گوید: اگر استناد آقایان به کاهش تصادف با کم شدن سرعت است، راحت‌تر این است که سرعت را ۱۰ کیلومتر کنند تا آمار تصادفات به صفر برسد یا بیایند تردد خودروها را درسطح معابر ممنوع کنند و بگویند همه با دوچرخه درخیابان‌ها تردد کنند.

دکتر منجم با غیرکارشناسی خواندن این تصمیم اضافه می‌کند: این نظر به ویژه برای بزرگراه‌های شرقی?-?غربی نمی‌تواند درست باشد، برای اطلاع از عواقب آن باید ابتدا تعدادی از معابر شرقی – غربی تهران را برای مدتی به سرعت ۸۰ کیلومتر محدود کرد تا نتایج علمی آن درکاهش تصادفات مشخص شود.

وی با تاکید براینکه اجرای اعمال محدودیت سرعت درکل معابر بزرگراهی شهر، درهیچ شهری از شهرهای جهان اجرا نشده و بی‌سابقه است می‌گوید: الان هم اعمال سرعت دربرخی تونل‌ها مثل رسالت که ۶۰ کیلومتر عنوان شده؛ واقعا غیرمنطقی و غیرعلمی است. چرا که اگر ترافیک باشد که اصلا سرعت معنایی ندارد و اگر بازباشد، ۶۰ کیلومتر واقعا سرعتی پایین ودرحد موتوسیکلت‌های قدیمی و دوچرخه است تا سرعت ماشین‌های جدید.

 حمیدرضا خالدی

اعتماد