تاریخ انتشار : پنجشنبه ۱۶ مرداد ۱۳۹۳ زمان انتشار : ۱۵:۳۵

شهروندان:
استان مرکزی به‌عنوان یکی از سالمندترین استان‌های کشور هم‌اکنون با چالش افزایش سالمند و شیب تند سالمندی روبه‌رو است؛ چالشی که رفع آن علاوه بر گسترش طب سالمندی و آموزش تغذیه سالم به سالمندان، نیاز به تحقیق و مطالعات روانشناسی و جامعه‌شناسی گسترده‌تری دارد.

به گزارش مهر، مسأله سالمندی، یکی از چالش‌های مهم دنیای امروز است، بررسی‌ها نشان می‌دهد که جمعیت ایران به سمت سالمندی در حرکت است، این حرکت سریع ضرورت توجه بیشتر به این مرحله از زندگی انسان و تبدیل آن به فرصت برای برخورداری مناسب سالمند از این دوران را می‌طلبد.

تغییرات سریع در سبک و شیوه زندگی در قرن معاصر باعث ایجاد تغییر در تعریف‌های گذشته خانواده شده است و همین امر باعث شده تا در مواردی سالمندان به حاشیه رانده شوند و گاه دچار مشکلات و آسیب‌هایی در حوزه سلامت‌روان شوند.

مدیر گروه بهداشت خانواده مرکز بهداشت استان مرکزی با اشاره به حرکت سریع سالمندی در استان مرکزی گفت: استان مرکزی هم‌اکنون حرکتی سریع به سمت سالمندی دارد که حساسیت و نگاه ویژه مسئولان را درخصوص مسائل این قشر می‌طلبد.

مهین‌السـادات عظیمـی افـزود: طبــق سرشماری‌ سال ۱۳۹۰ کل جمعیت استان یک‌میلیون و ۴۱۳‌هزار و ۹۵۹ نفر بوده است که از این تعداد، ۱۴۱‌هزار و ۱۵۶ نفر سالمند بوده‌اند که جمعیت سالمند نسبتی ۹۸/۹ ‌درصد نسبت به کل جمعیت استان داشته است.

وی ادامه داد: با توجه به همین آمار این عدد از کل جمعیت ۶میلیون و ۲۰۵‌هزار و ۹۹۸ نفری سالمند کشور که ۲۵/۸ ‌درصد جمعیت کل کشور بوده، بالاتر است.

عظیمی با تأکید بر قبول واقعیت سالمندی در استان مرکزی گفت: بیشترین آمار این سرشماری در استان مربوط به شهرستان تفرش با ۳/۱۷ درصد جمعیت سالمند بوده است.

وی با اشاره به این‌که ‌درصد سالمندان روستایی بیشتر از سالمندان شهری است، افزود: در بعضی از روستاها نیز این‌ درصد از ‌درصد سالمندان روستایی شهرستان هم بیشتر است به‌طور مثال شهرستان تفرش ۵/۲۱ درصد سالمند روستایی دارد ولی در روستای نقوسان این شهرستان ‌درصد سالمندی ۶۰درصد است، یعنی از هر ۱۰ نفر، ۶ نفر سالمند هستند.

عظیمی ادامه داد: سالمندی، دورانی از زندگی است که نیاز به توجهات و فراهم‌آوردن امکاناتی مناسب برای این سنین است.

وی گفت: توجه به مسأله سالمند نیاز به حساس‌سازی در جامعه دارد درحالی‌که هنوز زیرساخت‌هایی چون مناسب‌سازی شهر و ایجاد فضاهای رفاهی، تفریحی برای آنان فراهم نیست، چه برسد به کلینیک تخصصی، بخش ویژه بستری و طب فیزیکی که نیازش در این حوزه هر روز بیشتر می‌شود.

مدیر گروه بهداشت خانواده مرکز بهداشت استان اضافه کرد: با توجه به سبک زندگی امروز، خانواده‌ها دیگر تمامی امکانات برای نگهداری از سالمندان را ندارند و بسیاری از نیازهای این قشر بدون پاسخ می‌ماند.

عظیمی تصریح کرد: سالمندان نیاز به روابط عاطفی و دوستی با همنسلان خود دارند و این نیازی است که پول و خانواده به‌تنهایی نمی‌تواند آن را رفع کند.

وی ادامه داد: ضرورت تأسیس مراکز نگهداری روزانه سالمندان برای کنار هم بودن و تأمین نیازهای درمانی و عاطفی‌شان یکی از این راهکارهاست.

عظیمی ادامه داد: این تصور که فقط افراد بی‌بضاعت یا ناتوان باید در خانه‌سالمندان حضور داشته باشند، نگاه غلطی است که به این مسأله شده، افراد سالمند متمول و سالم نیز می‌توانند با حضور در این مراکز خدمات موردنیاز را دریافت کنند.

وی با اشاره به حرکت به سمت کم‌شدن مراکز شبانه‌روزی نگهداری سالمندان گفت: البته برخی سالمندان بدون خانواده یا نیازمند شرایط ویژه پرستاری باید در مراکز شبانه نگهداری‌سالمندان خدمات دریافت کنند؛ ولی مراکز روزانه‌ای که هم سالمندان را کنار هم جمع کند و هم آنها را از خانواده دور نکند، می‌تواند اولویت مسئولان قرار بگیرد.

عظیمی گفت: سالمندان به‌عنوان قشر مهمی از جامعه، نیاز به تأمین بهداشت جسم و سلامت روح و روان دارند، به‌طوری که تأثیر آن بر دیگر بخش‌های جامعه مشهود است.

یک جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه نیز گفت: سالمندی زودرس، عارضـه نظام‌هـای توسعه‌یافته است.

حسـین‌ هـادوی افزود: سالمندی در ۲ بخش سن و توانمندی تعریف می‌شود، بنابراین ناتوانی زودتر از موعد نیز سالمندی به‌شمار می‌آید.

وی با اشاره به این‌که عارضه سالمندی در جوامع صنعتی اجتناب‌ناپذیر است، اظهار کرد: اراک، شهری صنعتی و ترانزیتی است و عوامل اصلی فرسودگی و پیر شدن را در خود دارد، بنابراین مردم ساکن آن زودتر از کارافتاده و از بین می‌روند.

هادوی با اشاره به پایین‌آمدن سن ناتوانی و سالمندی در شهرهایی چون اراک تأکید کرد: این موضوع و مسأله مهمی است که باید از سوی مسئولان پذیرفته شود و با نگاه واقع‌بینانه مدیریت شود.

وی با بیان این‌که جوامع مدرن به سوی نظام‌های سرمایه‌داری در حرکت هستند، اظهار کرد: یکی از ویژگی‌های نظام‌های بورژوازی و سرمایه‌داری، تقسیم‌کار اجتماعی است که تاثیرش را بر تمام زوایای زندگی می‌گذارد و اگر مهم تلقی نشود، ایجاد خلل می‌کند.

هادوی با بیان این‌که در شکل زندگی مدرن تعریف‌ها نیز تغییر می‌کند، تصریح کرد: در شکل زندگی جدید که فعالیت‌ها در زمینه اجتماعی و اقتصادی جاری‌تر است، تعریف خانواده؛ تربیت و سالمند نیز تغییر کرده است.

وی با بیان این‌که ذات جامعه جدید خشن است، گفت: جوامع جدید به دنبال ایده‌های جدید زیست هستند بنابراین با برخی از نگاه‌های سنتی و گذشتگان خود دچار تعارض می‌شوند و چالش‌هایی ایجاد می‌کنند.

هادوی ادامه داد: بنابر همین تعارضات در یک حرکت گسترده اجتماعی سالمندان دیگر در کانون اصلی خانواده نمی‌توانند مسئولیت‌های قبلی چون آموزش و تربیت فرزندان را به عهده بگیرند.

این استاد جامعه‌شناسی با بیان این‌که جمعیت سالمندان در ایران رو به افزایش است، اظهار کرد: باید پذیرفت که خانواده امروز به‌دلیل تعریف جدید شکل روابط کار، دیگر نمی‌تواند همچون گذشته مسئولیت‌هایی که برعهده داشت را بپذیرد و باید برای جمعیت سالمند چاره‌اندیشی کرد.

هادوی با اشاره به این‌که انسان موجودی اجتماعی است، تصریح کرد: با توجه به همین تعریف‌ها و همچنین ضرورت زندگی اجتماعی برای انسان‌ها، افراد سالمند نیز نباید از شکل زندگی اجتماعی کنار گذاشته شوند و باید در روابط اجتماعی حضور داشته باشند.

وی افزود: بر همین اساس، گسترش خانه‌سالمندان در آینده رو به افزایش است که اگر فعالیت این نهاد حرفه‌ای‌تر شود، می‌تواند محیطی مناسب برای ادامه شکل زندگی اجتماعی و حضور آنان در کنار یکدیگر باشد.

هادوی ادامه داد: با توجه به سفارش حفظ جایگاه سالمندان در خانواده و عطف توجه اسلام به آن باید نهادها و بنیادهای حمایتی برای توجه و نگهداری مناسب آنها ایجاد شود.

در مطالعه‌های جمعیت‌شناختی، سالمندی جمعیت به این معناست که نسبت افراد سالخورده به کل جمعیت، درحال افزایش باشد. هم‌اکنون کشور ما با این عارضه روبه‌رو است که باید در کنار ترغیب خانواده‌ها به فرزندآوری، شرایط مناسب برای زندگی آرام و همراه با آسایش سالمندان فراهم شود.