مدرکی که به کار نمی‌آید
شهروندان:
همه‌چیز جوری پیش می‌رود یا پیش برده می‌شود که دانش‌آموزان در سال آخر دوره متوسطه در بهترین شرایط ممکن باشند و بتوانند در دانشگاه پذیرفته شوند؛ هرچند امروزه با گسترش دانشگاه‌های طاق و جفت، ورود به دانشگاه کار دشواری محسوب نمی‌شود.
کنکور برگزار می‌شود و دانش‌آموز فرضی حالا دانشجوی فرضی است؛ دانشجویی که در هیچ مرحله‌ای از تحصیلش به این موضوع دقت نشده که قرار است بعد از تمام‌شدن درسش چه کند.
شرق می‌نویسد: خیلی محتمل است دانشجوی مذکور تحصیلاتش را ادامه بدهد که این هم باتوجه به موج رو به فزونی کلاس‌های کنکور ارشد و… و دانشگاه‌هایی که به‌سادگی مدارک عالی می‌دهند، چندان سخت نیست. در نهایت بعد از گذشته حدود شش‌سال دانش‌آموز دیروز می‌شود فارغ‌التحصیل امروز با یک مدرک فوق‌لیسانس.
حالا چه کند؟ می‌شود دوباره تلاش کند و ادامه دهد و در نهایت مدرکش را به دکترا ارتقا دهد یا همین‌جا بایستد و فکر کند که با این مدرکی که دستش دارد چه می‌تواند بکند. ماجرا اما به این سادگی نیست. با توجه به آمارهای منتشرشده احتمال بالایی وجود دارد که جوان مذکور دستش به جایی بند نشود و به خیل پروپیمان بیکاران بپیوندد.
آماری از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره وضعیت بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در رشته‌های گوناگون منتشر شده که استناد آن به نتایج آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال۹۰ مرکز آمار ایران است.
بر اساس این آمار، مجموعا ۷۶۸هزار و ۵۱نفر بیکار فارغ‌التحصیل دانشگاهی در ایران وجود دارد که از این تعداد ۲۰۷هزارو ۳۱۰نفر دارای مدرک فوق‌دیپلم، ۵۰۵هزارو ۱۰نفر دارای مدرک لیسانس، ۵۲هزارو ۱۶۹نفر فوق‌لیسانس و دکترای حرفه‌ای و سه‌هزارو ۳۸۸نفر نیز دارای مدرک دکترای تخصصی هستند.
با وجودی که در زمان انتخاب رشته افراد آنقدر هیجان‌زده‌اند که کمتر به موضوع اشتغال در آینده فکر می‌کنند، اما اینکه افراد در چه رشته‌ای در دانشگاه تحصیل کرده باشند، می‌تواند روی بیکارماندن آنها در آینده یا سر کاررفتن آنها موثر باشد کمااینکه رشته‌های علوم انسانی و هنر، علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق و مهندسی ساخت و تولید دارای بیشترین تعداد بیکاران در میان فارغ‌التحصیلان دانشگاهی دارند.
تعداد بیکاران در میان فارغ‌التحصیلان رشته‌های مهندسی، ساخت و تولید ۲۵۱هزار و ۴۰۲نفر است. این رشته بیشترین تعداد بیکاران را به خود اختصاص داده است. پس از آن ۲۲۲هزار و ۱۱۲نفر بیکار فارغ‌التحصیل رشته‌های علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق قرار دارند.
مردان خوش‌اقبال‌ترند
بر اساس آمارهای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مردان نسبت به زنان از اقبال بیشتری برای یافتن شغل برخوردارند کمااینکه تعداد بیکاران مرد از مجموع بیش از ۷۶۸هزار‌نفر بیکار فارغ‌التحصیل دانشگاهی، ۳۶۳هزارو۷۴۰نفر است. ۴۰۴هزار و ۳۱۱نفر بیکار فارغ‌التحصیل دانشگاهی نیز زن هستند.
بالاترین تعداد مردان بیکار در رشته مهندسی، ساخت و تولید قرار دارند که تعداد آنها ۱۷۸هزارو۴۶۱نفر است. بیشترین تعداد زنان بیکار نیز با ۱۳۴هزارو ۷۹۱نفر در رشته علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق تحصیل کرده‌اند. مجموعا صد‌هزارو ۹۱۲نفر مرد و زن در رشته‌های علوم انسانی و هنر بیکار هستند و ۷۶هزارو ۱۹۱نفر نیز در علوم، ریاضی و کامپیوتر جزو بیکاران محسوب می‌شوند.
۳۸هزارو ۴۳۸نفر در رشته‌های کشاورزی و دامپزشکی، ۲۵هزارو ۹۹۷نفر در رشته‌های بهداشت و رفاه (بهزیستی) و ۱۷هزارو ۴۰۷ نیز در رشته خدمات بیکار هستند.
دکترای تخصصی هم بیکار است
با وجودی که تصور می‌شود داشتن مدرک بالای دانشگاهی تضمینی برای یافتن شغل است، آمارها چندان خوشحال‌کننده نیستند. بر اساس اطلاعات منتشرشده، از ۵۲هزارو ۱۶۹نفر بیکار فوق‌لیسانس و دکترای حرفه‌ای، ۱۱هزارو ۸۸۶نفر در رشته‌های علوم‌اجتماعی، بازرگانی و حقوق تحصیل کرده‌اند و ۱۲هزارو ۳۵۳نفر نیز دارای مدرک رشته‌های مهندسی، تولید و ساخت هستند. ۹هزارو ۶۰۷نفر نیز در رشته علوم، ریاضی و کامپیوتر و شش‌هزارو ۷۸۱نفر نیز در رشته علوم انسانی و هنر بوده‌اند. سهم سایر رشته‌ها از موارد یادشده کمتر بوده است.
در نهایت و در یک جمع‌بندی می‌توان به این نتیجه رسید که ۱۲۲هزارو ۸۶۳ مرد دارای مدرک فوق‌دیپلم و بیکار هستند، از سویی ۲۱۳هزارو هفت‌نفر لیسانس، ۲۵هزارو ۵۱۷نفر فوق‌لیسانس و دکترای حرفه‌ای و دو‌هزارو ۲۵۷نفر نیز دکترای تخصصی دارند. در بین زنان ۸۴هزارو ۴۴۷نفر بیکار فوق‌دیپلم، ۲۹۲هزارو سه‌نفر لیسانس، ۲۶هزارو ۶۵۲نفر فوق‌لیسانس و دکترای حرفه‌ای و هزارو ۱۳۱نفر نیز دارای مدرک دکترای تخصصی هستند.
