بیکاری، امنیت ملی را تضعیف می‌کند
شهروندان:
بیکاری، مشکلات اقتصادی، تورم و بی‌ثباتی قیمت‌ها باعث شده است تا فشار زیادی بر مردم وارد شود، این فشار تا حدی بوده است که حتی سبک زندگی مردم هم تغییر کردهاست، مردم ایران از دیر باز به عنوان یکی از مهمان نوازترین مردم دنیا معرفی می‌شدند.
ولی فشارهای اقتصادی باعث شده است تا حتی این ویژگی ایرانی هم کمرنگتر شود. عباس قائد رحمت، دبیر کمیسیون اجتماعی نماینده دورود و ازنا در مجلس با حضور در تحریریه روزنامه قانون ضمن بررسی مسائل اجتماعی روز کشور درباره مسائل پیرامون اشتغال و طرح‌های کمیسیون اجتماعی درباره اشتغالزایی و طرح ممنوعیت بیش از یک شغل و ممنوعیت به‌کار گیری دوباره بازنشستگان خبر می‌دهد و به دستگاه‌های اجرایی بحران اشتغال را تذکر می‌دهد. آنچه می‌خوانید مشروح مصاحبه ما با عباس قائد رحمت است که در پی می‌آید.
- درباره مسائل اجتماعی روز کشور چه نظری دارید؟
در ارتباط با نیازهای جامعه باید گفت که مهم‌ترین مسئله امروز کشور ما مسئله بیکاری و تورم است که به مردم فشار زیادی وارد کردهاست. همچنین باید متذکر شوم که اقتصاد کشور بیمار است و بیماری این اقتصاد شامل تورم و رکود می‌شود که متأسفانه گریبانگیر جامعه ما شده است. همچنین یک رابطه متقابل و معنا دار و دو سویه در زمینه بیکاری و گرانی وجود دارد، یعنی اینکه هرچه نرخ بیکاری بیشتر می‌شود، متوسط درآمد هم بالطبع پایین‌تر می‌آید. در نتیجه وقتی که استان به استان مشاهده می‌شود مناطقی که محروم‌تر هستند و درآمد پایین‌تری دارند، نرخ‌بیکاری‌شان بالاتر است. مانند استان‌های لرستان، چهارمحال و بختیاری، سیستان و بلوچستان و چند استان دیگر. بنابراین به عقیده من در حال حاضر به تنها مسئله‌ای که باید دقت شود حل مسئله اشتغال و مشکلات اقتصادی است. چرا که کشور با نرخ تورم ۳۹درصدی مواجه شده که پس از جنگ تحمیلی تا کنون دیگر اتفاق نیفتاده است. رشد اقتصادی کشور پایین است. طبق برنامه پنج ساله پنجم، برنامه‌ریزی شده بود که رشد اقتصادی به ۸درصد برسد اما در حال حاضر رشد اقتصادی کشور منفی است و این رشد منفی خود روز به روز آسیب‌های زیادی به جامعه وارد می‌کند. نرخ بیکاری براساس آمارهای مرکز آمار ایران که با فرمول‌های موجود به دست آمده‌است. ۵/۱۲درصد بیان شده است. اما ما این نرخ را نمی‌پذیریم. در حال حاضر جلساتی در کمیسیون اجتماعی با مرکز آمار تشکیل داده ایم. وزارت کار هم یک جلساتی را به همین منظور داشته‌است. قرار شده که این جلسات به طور مشترک بین مجلس و وزارت کار با مرکز آمار ایران، بانک مرکزی و سایر مراکز موثق و مرتبط با موضوع صورت بگیرد تا برای نرخ بیکاری تصمیم‌گیری قطعی انجام شود.
مرکز آمار ایران معتقد است که نرخ ما صحیح است و بر اساس فرمول‌های جهانی این عدد و رقم‌ها به دست می‌آید. اما به عقیده من باید بیکاری را در خانواده‌ها دید. بیکاری خود تبعات منفی زیادی دارد و از نظر سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آسیب‌های جبران ناپذیری را به جامعه وارد می‌کند. اصولاً بیکاری یک رابطه مستقیم با امنیت ملی دارد و هر قدر بیکاری بالاتر رود امنیت ملی تضعیف می‌شود. بنابراین باید دست اندرکاران، مسئولان، روسای تمام قوا و شورای امنیت ملی به این فکر باشند که بیکاری را مهار کنند. بیکاری در حال حاضر باعث کم شدن تعاملات اجتماعی شده‌است. در حال حاضر خیلی از افراد به دلیل گرانی و بیکاری نمی‌توانند ارتباطات متقابل و متعامل و صله ارحام را به جا آورند. حتی برای درمان هم مردم با مشکل جدی مواجه هستند.
همچنین از نظر فرهنگی هر قدر ما نتوانیم از میراث و فرهنگ و زبان خود صیانت کنیم سبک‌های زندگی و فرهنگ‌های بیگانه بر زندگی ما غالب می‌شود. به نظر من در حال حاضر مجلس باید حداقل ۵۰درصد از وقت خود را روی طرح‌های اشتغال، کارآفرینی و رفع مشکلات اقتصادی مردم متمرکز کند.
- مجلس در این زمینه برنامه خاصی دارد؟
بله، مجلس و کمیسیون اجتماعی برنامه‌های مختلفی دارند. یکی از طرح‌های مهمی‌که مجلس و کمیسیون اجتماعی دنبال می‌کند ممنوعیت بیش از یک شغل است. با توجه به نرخ بیکاری اعلام شده حدود ۳ تا ۵/۳ میلیون نفر جوان فعال بیکار در کشور داریم. دهه هفتادی‌ها هم به این تعداد افزوده می‌شوند. به طور متوسط پس از ۴ سال این دولت، ۴ میلیون نفر به نیروی کار اضافه می‌شود. با ۳ میلیون نفر بیکاری که در حال حاضر وجود دارند تا ۴ سال دیگر ۷ میلیون فرصت شغلی باید ایجاد کنیم. ایجاد کردن ۷ میلیون فرصت شغلی کار سختی است. در دولت‌های گذشته شغل واقعی ایجاد نشده است. در سال گذشته زیر ۵۰۰ هزار شغل ایجاد شده‌است. این نشان می‌دهد که در خوش‌بینانه‌ترین حالت حدود ۲ میلیون شغل پس از ۴ سال ایجاد شود. پس تکلیف ۵ میلیون نفر باقی مانده چه می‌شود؟! در واقع ما به یک بحران بیکاری نزدیک می‌شویم. بنابراین به رئیس جمهور، رئیس مجلس، رئیس مجمع تشخیص و تمام مسئولان هشدار می‌دهم که بیایند برای اشتغال واقعاً کاری کنند.
متاسفانه شاهدیم کاری انجام نشده و طرح ممنوعیت بیش از یک شغل هم در رفت‌و‌آمدهای مکرر میان صحن، کمیسیون و شورای نگهبان است و دارد زمان را از دست می‌دهد.
- چرا شورای نگهبان به طرح فوق اشکال گرفت؟
ببینید شورای نگهبان وظیفه خود را انجام می‌دهد، ما باید به سرعت اشکالات شورای نگهبان را رفع کنیم، به نظر من مشکل در خود مجلس است. بین کمیسیون اجتماعی و هیأت رئیسه و برخی نمایندگان وحدت و عزمی‌برای تصویب طرح ممنوعیت بیش از یک شغل وجود ندارد، زیرا ممکن است عده‌ای منافعشان در ممنوعیت بیش از یک شغل به خطر بیفتد.
- شورای نگهبان در ایراد خود یک استثنا برای حقوقدان‌هایش قایل شده‌بود!
من اعتقاد دارم همه آحاد جامعه در برابر قانون یکسانند پس باید قانون اساسی را مبنا قرار دهیم. شورای نگهبان اختیار دارد و می‌تواند مباحثی را مطرح کند اما طبق قانون باید عمل کند زیرا خود مرجع رصد کننده ناظر بر مصوبات مجلس است. این وظیفه‌ای است که قانون اساسی در اختیار شورای نگهبان قرار داده‌است. تفاوتی از لحاظ زبان و نژاد و امثالهم وجود ندارد. بر اساس اصول ۳ و ۱۹ و ۲۰ و اصول دیگر، باید صحبت شورای نگهبان قانونی باشد.
- ایراد شورای نگهبان چیست؟
ایرادهای مختلفی بود که برطرف شد. بخشی از ایراد محتوایی بود و برخی ایراد ساختاری که رفع شد. دوباره طرح وارد صحن شد و در صحن ایرادهایی مجددا مطرح شد که باعث طولانی شدن بررسی و جمع بندی آن شد. اگر این طرح زودتر به نتیجه برسد میتوانیم طرح‌های مکمل را مطرح کنیم.
- کمیسیون اجتماعی چگونه می‌تواند به تصویب طرح ممنوعیت بیش از یک شغل سرعت دهد؟
یک مانع آشکار وجود دارد و یک مانع پنهان؛ در حال حاضر موانع پنهان ما بیشتر از موانع آشکار است.
- موانع آشکار و پنهان چه چیزهایی هستند وچرا این طرح زمانبر شده است؟
موانع آشکار ما مخالفینی هستند که مخالفت می‌کنند. این دموکراسی است و در دموکراسی هر کسی آزاد است نقطه نظرات خود را اعلام کند. ولی یک مانع پنهان داریم. کسانی که منافعشان در خطر است قصد وقت کشی دارند. این وقت‌کشی و فرصت سوزی دارد زمان را از ما می‌گیرد تا بعضی از افراد خسته شوند و طرح را رها کنند. اما ما خسته نشده و این طرح را رها نمی‌کنیم.
- از نظر قانونی منعی برای طولانی شدن این طرح وجود ندارد؟
بله، طبق آیین نامه داخلی مجلس این محدودیت وجود دارد. آیین‌نامه مجلس هم مدت زمان ماندن طرح در کمیسیون را تعریف می‌کند. این رفت و برگشت‌های طرح بین صحن و کمیسیون زمان را طولانی می‌کند. لذا کمیسیون، صحن و هیأت رئیسه نمی‌توانند بیش از حد مجاز طرح را پیش خود نگهدارد. اگر آن را در دستور نیاورد قطعاً تذکراتی به هیأت رئیسه وارد می‌شود. بنابراین عین قانون باید اجرا شود. ما با این رفت و برگشت‌ها مخالفیم و باید کار را تمام کنیم.
- چه طرح‌های مکملی برای ممنوعیت بیش از یک شغل در کمیسیون اجتماعی مطرح است؟
طرح ممنوعیت دعوت به کار مجدد بازنشستگان در کمیسیون اجتماعی مطرح است. ما مخالفیم که یک فرد بازنشسته مجدداً بر سرکار خود بر گردد و یا کار دیگری به او بدهند. بنابراین طرحی در دست تهیه است مبنی بر ممنوعیت ورود باز نشستگان به دستگاه‌های اجرایی و اشغال پست‌های سازمانی، در کارخانه‌ها و شرکت‌ها به ویژه شرکت‌های بخش عمومی، خیلی از افراد وجود دارند که مجددا با آنها قرار داد بسته می‌شود و علاوه بر حقوق بازنشستگی، حقوق شغل قراردادی‌شان را هم می‌گیرند.
- دلیل این امر چیست؟
سوءمدیریت، عدم توجه به قانون و همچنین سلیقه‌ای عمل کردن سبب شده است تا برخی شرکت‌ها به این فکر باشند تا دوباره از افراد بازنشسته استفاده کنند.
- هدف اصلی کمیسیون از پیگیری این طرح چیست؟
با این طرح می‌خواهیم تمام این راه‌ها را ببندیم. حتی مجازات‌هایی را هم تعریف خواهیم کرد که در صورت تخلف مدیران با آنها برخورد شود و مجبور به پاسخگویی باشند.
این طرح و طرح ممنوعیت دو شغله‌ها مکمل یکدیگرند و فرصت‌های شغلی را ایجاد خواهند کرد و در راستای عدالت اجتماعی حرکت می‌کنند. جمعیت ۷ میلیونی بیکاری که تا پایان این دولت حداقل باید برای اشتغال آنها برنامه ریزی داشته باشیم، با این طرح‌ها شاغل نمی‌شود. مگر ما چقدر میتوانیم استخدام کنیم؟ با توجه به اینکه بر اساس برنامه پنجم، سیاست‌ها مبنی بر کوچک‌سازی دولت است، یعنی از ۳ یا ۴ نفری که بازنشسته می‌شوند، حدود ۱ یا ۲ نفر را میتوانیم استخدام کنیم.
- راهکار شما چیست؟
بنابراین باید به کارآفرینی و جذب سرمایه روی بیاوریم، باید به تولید توجه کنیم و سرمایه‌گذاری اتفاق بیفتد. کم توجهیهایی که در دولت گذشته به تولید کنندگان شده و بی ثباتی‌ای که در برنامه‌ها اتفاق افتاده است، باعث شده تا بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران نسبت به دولت بدبین شوند و جرأت نکنند در اقتصاد ایران سرمایه‌گذاری کنند.
معصومه معظمی و یدا…نعمتی – قانون
