تاریخ انتشار : جمعه ۱ آذر ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۱۵:۲۵

شهروندان – محسن احمدی:
نخست: گیلانی‌ها بخصوص مردمان شهر رشت به تمیزی و مرتب بودن شهره‌اند. این شهرت تا آ نجاست که چندی پیش یکی از شبکه های تلویزیونی خارج ازکشور دراین باره گزارشی تهیه و پخش کرد. در کنار موضوع اصلی گزارش، در باره فرهنگ بسیارغنی، مهمان نوازی وغذاهای خوشمزه گیلانی‌ها که از قضا تنوع شان هم زیاد است، بسیار سخن گفته شد.

دیگر: چندی پیش در سفری کوتاه به شهر رشت مهمان یکی از شهروندان رشتی در محله مطهری رشت بودم. میزبان بسیار مهربان‌مان، آنقدر به نظافت خانه اهمیت می‌داد که می‌ترسیدم مبادا راه رفتنم باعث کثیفی خانه‌اش شود. در آن چند روز از هر دری صحبت شد . میزان و اهمیت نقش شهروندان در نظافت کوچه وشهر هم یکی از محورهای بحث بود. خانم میزبان می گفت:« وظیفه نظافت کوچه وخیابان با شهرداری است .همین که سر کیسه زباله هایمان را محکم می بندیم و در ساعتی مشخص پشت در می گذاریم کافی است. حال اگر ماشین جمع آوری زباله به موقع نیاید و یا کیسه های زباله به هر دلیل دیگری مانند نبود سطل زباله دریک خیابان و یا محله برای مدتی طولانی در کوچه وپس کوچه های شهر به امان خدا رها شود، تقصیر ما نیست. از آن گذشته دربسیار ی مواقع به علت بارندگی شدید ویا بخاطرحیواناتی مانند گربه وموش کیسه های زباله پاره ومحتویات آن در سطح کوچه وبازار پخش شده است . روزانه از این اتفاقات زیاد در شهر می بیینید،مسئولان هم می بینند اما کسی کاری نمی کند. همه می گویند به ما چه ، پس مسئولان شهری چه کاره اند؟ » به او گفتم قبول؛ حفظ نظافت شهر به عهده شهرداری است. اما شهروندان یک شهر هم نبایدنسبت به محل زندگی و شهرشان بی تفاوت باشند.

تمیزی شهر هم همان قدر اهمیت دارد که نظافت داخل خانه. حداقل می توانید ازشورای شهربخواهید که شهرداری را موظف به پیگیری و حل مشکل کند.در پاسخ به گویش رشتی گفتی :« ای برار جان ….الن زندگیین وای به خو جانی ئه … » یعنی « در این زمانه هر کسی باید به فکر خودش باشد. به قول قدیمی ها کلاه خودت را محکم نگه دار باد نبرد، دیگران را بی خیال …»

دو دیگر: اوایل دهه۹۰میلادی شهروندان زوریخ در پی یک تصمیم همگانی برای دور ریختن زباله‌هایشان، کیسه‌های مخصوصی خریدند . کیسه‌ها باتوجه به اندازه‌شان با قیمت‌های متفاوت به‌فروش ‌می‌رسیدند. این موضوع باعث شد شهروندان تا آنجا که می‌توانند کمترین زباله را دور بریزند و مواد قابل بازیافت‌شان را حتما به یکی از ایستگاه‌های مربوط برسانند. زباله هایشان را هم حتما د اخل سطل زباله شهری بیندازند در غیر این صورت باید تن به جریمه‌ای قابل‌توجه می دادند.. طی سه سال، زباله تولیدشده در زوریخ ۲۴درصد کاهش پیدا کرد و در چند سال اخیر هم سرانه تولید زباله این شهر سوئیسی حدود ۴۰۶کیلوگرم شده است. نمونه هایی از این دست را می توان در دیگر شهرهای اروپایی هم دید . مثلا در لندن اگرپلیس ببیند شهروندی زباله خود را در کوچه رها می کند و یا از داخل ماشین به بیرون پرتاب می کند او را جریمه خواهد کرد. یا دراتریش جمعی از شهروندان با حمایت شهرداری سایتی را با محورهای کاهش، بازاستفاده و بازیافت زباله راه‌اندازی کرده اند. در این سایت، هم مطالب علمی، آماری و خبری دیده می‌شود و هم بخش‌های تفریحی مانند بازی و آزمونی برای سنجیدن میزان سواد بازیافتی شهروندان، وجود دارد.درسئول و کوالالامپورهم عده ای از طرفداران محیط زیست با چاپ بروشورهایی مبنی بر راههای کاهش زباله ، راهکارهایی مانند اینکه چگونه می‌توان هنگام رفتن به سفر و یا خرید و حتی آشپزی زباله کمتری تولید کرد، به شهروندان پیشنهاد می دهند . این علاقمندان زیست محیطی با ارائه آمارهایی با محوریت صرفه‌جویی در هزینه، خانواده‌ها را برای همیاری با اهدافشان ترغیب می کنند.

خلاصه: بی تفاوتی مسئولان شهری استان و برخی شهروندان نسبت به زباله ‌های سرگردان در طبیعت گیلان تهدید جدی برای محیط زیست این استان همیشه سبز است. رفتار ناپسند رهاسازی زباله و نخاله در طبیعت که از فرازکوه های سر سبز شمال گرفته تا پائین دره ها، در ساحل و جنگل و دشت و اطراف جاده ها و خیابان و کوچه وپس کوچه های شهر دیده می شود، در قدم نخست آسیب جدی به محیط زیست استان وارد کرده و در قدم بعدی موجب آلودگی های بصری می شو د. دفع نامناسب زباله و سوزاندن غیر اصولی آنها و همینطور شیرابه های بجا مانده از آن نیز نه تنها موجب الودگی هوای شهر می شود که بروز بیماری های خطرناکی چون سرطان را نیز دوچندان می‌سازد. بنابراین نقش شهروندان در حل این مشکل اگر چه بیشتر از مسئولان استان نیست ، کمتر از آن هم نمی تواند باشد . اگر چه مسافران و گردشگران طبیعت زیبای گیلان هم در کاهش تولید زباله و حفظ نظافت شهر میزبان، نقش بسزایی دارند. این مسافران باید همانگونه که خود را موظف به حفظ نظافت شهر شان می دانند، هنگام گردش و سفر هم برای تمیز نگه داشتن شهرمیزبان، تلاش کنند.

سرانجام: ماجرای ادامه دار تولید زباله ، نشان می دهد که آنچه البته به جایی نرسد فریاد است. چه منطقی و با ادله حرف بزنیم و چه شورانگیز و پر احساس و یا از سر ناچاری پرخاشگرایانه. دست کم این است که در عقوبت بازپسین ما را با رها سازان زباله در طبیعت و بی توجه به محیط زیست اطراف ، همراه نمی کنند.

همشهری