دردنامه بام بیآب ایران
شهروندان:
سلام آقای رئیس جمهور! از استانی که پیشتر به عنوان سرزمین آب و آفتاب شناخته میشد، با شما سخنی دارم. پیش از آغاز این دردنامه باید اعتراف کنم که انتخاب شما به عنوان رئیس جمهور بارقه امید را درکشور دمید و دلسوزان ایران را به رفع مشکلات در پرتو دو اصل تدبیر و امید دلگرم کرد.
آقای رئیس جمهور! یکی ازمشکلات کشور موضوع حیاتی آب است. دریاچه ارومیه نمودی از مشکلات ناشی از کمآبی کشور است که مورد توجه دولت قرار گرفته است. اما دریاچه ارومیه در سطح است و بلای آمده بر سرش عیان. در این میان، بیش از ۵۰۰ دریاچه دیگر در عمق دشتهای ایران وجود دارند که تامین کننده ۷۰ درصد آب شرب کشور هستند و سرنوشتی مشابه دریاچه ارومیه و شاید بدتر دارند. چهارمحال وبختیاری که سیراب میکند، خود در تشنگی میسوزد. میگویند ۱۰ درصد آب کشور را دارد (که این چنین نیست) عجبا که بیش از ۲۰۰ روستای این استان با تانکر آبرسانی میشوند و شهرهای بزرگ استان مانند شهرکرد و بروجن در آستانه ورود به بحران تامین آب شرب قرار دارند. صنایع بزرگ استان با مشکل کمآبی مواجه بوده و بعضی در شرف تعطیلی هستند.
بهشتآباد از حوضههای آبی این استان است که ۶۰ درصد جمعیت، ۹۰ درصد صنعت و ۷۵ درصد کشاورزی چهارمحال و بختیاری را در خود جای داده است. ۹۰ درصد آب این حوضه از منابع آب زیرزمینی تامین میشود. در سالهای اخیر بهدلیل خشکسالی، منابع آب زیرزمینی این حوضه بهشدت کاهش یافته و از ۶ دشت این حوضه آبی ۳ دشت ممنوعه و برای دو دشت دیگر پیشنهاد ممنوعیت شده است. کسری مخزن آب این دشتها ۷۰۰ میلیون متر مکعب است و پدیده فرونشست زمین نیز در این دشتها آغاز شده است.
آقای رئیس جمهور! در سالهای اخیر طرحی با عنوان انتقال آب بهشتآباد به فلات مرکزی مطالعه و در دست اجراست که درباره این طرح موارد ذیل قابل تامل است:
۱- این طرح مشتمل بر احداث سد مخزنی با حجم ۱۸۰۰میلیون مترمکعب و حفر ۶۷ کیلومتر تونل از باغ بهادران در استان اصفهان تا اردل (بهشتآباد) در چهارمحال و بختیاری است. این تونل ازعمق ۳۰۰ متری زمین عبور میکند و ۴ تونل دسترسی با قطر ۶متر در چهار منطقه چهارمحال و بختیاری برای آن طراحی شده است.
۲- کارشناسان داخلی و خارجی بر این باورند که بهدلیل فیزیک زمینشناسی مسیر تونل و وجود ۴۰ گسل و سازندهای آهکی کارستی (غاری) شده، احداث کامل این تونل امکان پذیر نیست و درصورت احداث، بهدلیل گسلهای متعدد ازجمله ابرگسل زاگرس (بزرگترین گسل ایران)، امکان تخریب تونل با توجه به لرزهخیزی منطقه وجود دارد.
۳- در سالهای اخیر طرحهایی مانند تونل سوم کوهرنگ و چشمه لنگان در این منطقه اجرا شده است که خشکشدن چشمه پر آب مروارید چهارمحال و بختیاری و قنوات و چاههای روستاهای نهضتآباد و وحدتآباد استان اصفهان از پیامدهای حفر این تونلهاست. با حفرتونل بهشتآباد چشمههای پرآب شلمزار، گهرو، سلم، وقت و ساعت، رباط و بیش از ۲۰۰ حلقه چاه و ۲۴۰ رشته قنات نیز به سرنوشت تلخ چشمه مروارید گرفتار میشود.
۴- بهشتآباد در منطقهای زلزلهخیز قراردارد و کارشناسان بر این باورند که بارگذاری ناشی از وزن ۸/۱ میلیارد مترمکعب آب میتواند باعث فعالشدن گسلهای منطقه ازجمله گسل اردل و وقوع زلزله شود که تهدیدی برای شهرهای اردل و ناغان است. وقوع زلزله ۵/۶ ریشتری سال ۱۳۵۶ ناغان که باعث کشتهشدن ۳۶۶ نفر شد و زلزله ۹/۴ ریشتری اسفندماه سال ۷۰ دلیل این ادعاست. دکتر زارع معاون پژوهشگاه زلزلهشناسی پس از زلزله اخیر دراستان اظهار میدارد: «این زمین لرزهها مهمترین زلزلههای ثبت شده منطقه است و درکنار لرزهخیزی بالا، پدیده زمین لغزش نیز باید مورد توجه قرار گیرد.»
۵- از مصوبات آخرین جلسه شورای عالی آب کشور توقف اجرای تونلهای گلاب و بهشت آباد بود. پس از گذشت ۲۰ روز مصوبات این جلسه ابلاغ نشد و طرح متوقف نشده است.
جناب رئیس جمهور! چگونه میتوان باور کرد مسئولان در فکر احیای دریاچه ارومیهاند، وقتی با سیاستهای غلط زاینده رود، کارون و دشتهای اصفهان، خوزستان و چهارمحال وبختیاری میمیرند. کدام عقل سلیم میپذیرد زاینده رود به دلیل خشکسالی کم آب شود و کارخانههای فولاد و ذوبآهن توسعه یافته و در اطراف اصفهان پروژه عظیم مسکن قارچ گونه سر برآورد و فریادها بر آسمان رود که در بالادست کشاورز چهارمحالی زاینده رود را خشکانده است! چرا اکنون که درچهارمحال آبی برداشت نمیشود، زاینده رود خشک است؟ منصف باشیم. مشکل در بیش از ۱۵هزار حلقه چاه غیرمجاز استان اصفهان است که چند برابر چهارمحال و بختیاری برداشت آب دارد. مشکل درمدیریت ناصحیح و رعایت نکردن الگوی کشت و تعریف مصارف جدید است. منابع آب کشور محدود است و فرصتی برای آزمون و خطا نیست. با اجرای طرح بهشتآباد و گلاب، آبی برای سرزمین آب و آفتاب باقی نمیماند و مردم چهارمحال و بختیاری برای تامین معیشت باید از این دیار کوچ کنند.
حمیرا رحیمی
قانون