تاریخ انتشار : شنبه ۳ اسفند ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۲۱:۴۳

شهروندان – منوچهر خدایی*:
در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در چندین اصل مختلف آمده است: تامین نیازهای اساسی، آموزش و پرورش رایگان و برخورداری از تامین اجتماعی از نظر بازنشستگی، بیکاری، پیری و از کارافتادگی و… از وظایف دولت در راستای ریشه‌کن کردن فقر و بهبود رفاه عمومی است.  

یکی از انتقادهایی که در گذشته به اصلاح‌طلبان گرفته می‌شد این بود که آنها به مقوله بسیار مهم تامین‌اجتماعی طبقات محروم و اقشار آسیب‌پذیر جامعه توجه بایسته نشان ندادند. بدین معنا که استراتژی آنها در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها معطوف به طبقه متوسط آن هم با اولویت توسعه سیاسی بود. روی کارآمدن دولت یازدهم با شعارهای اقتصادی حاصل همین عدم توجه به نابرابری اقتصادی بود.

این را می‌شد در ازدحام و شلوغی صف‌های طولانی سبد کالا در روزهای اولیه توزیع آن، به عیان  مشاهده کرد. بی‌گمان ارائه سبد حمایتی کالا را می‌توان در راستای تامین‌اجتماعی اقشار آسیب‌پذیر و کم‌درآمد و حق برخورداری این گروه اجتماعی از سطح زندگی مناسب ارزیابی کرد. بر کسی پوشیده نیست که اجرای مرحله اول آن با ایرادات و اشکالات عمده همراه بود.

این امر از دولتی که بر تجربه تکیه زده و مدعی تدبیر است، بعید به‌نظر می‌رسید. با توجه به کاستی‌ها و ضعف مدیریتی که نارضایتی به‌دنبال داشت در اجرای مراحل بعدی طرح اقتصادی مذکور، توجه به نکات زیر راهگشا خواهد بود. ۱٫ باید مسئولان اقتصادی و مجریان طرح، قبل از شروع هر مرحله، در برنامه‌های صدا و سیما آن هم در چندین نوبت راجع به محتویات سبد کالا، مراکز توزیع و مدت زمان آن توضیحات کافی به مردم بدهند. ۲٫ در راستای تقویت تولید ملی، حتما اجناس و کالاهای تولید داخل بین مردم عرضه شود. (در مرحله اول محصول برنج تولید داخل نبود.) ۳٫ برای جلوگیری از تشکیل صف‌های طولانی و اتلاف وقت مردم  زمان کافی برای دریافت سبد کالا در نظر گرفته شود. همچنین تعداد فروشگاه‌های عرضه‌ کالا افزایش یابد. ۴٫ باید طرح سبد کالا همه کارگران شاغل و بازنشسته بیمه تامین‌اجتماعی، روستاییان و کارمندان شاغل و بازنشسته کشوری و لشکری را پوشش دهد.

لازم است دولت ضمن درک درست از علت سیاه نمایی و تخریب مخالفان که در هشت سال گذشته نا کارآمدی خود را نشان داده اند(به عنوان مثال: منفی شدن رشد اقصادی کشور – چند سال از وقت مردم  با سهام عدالت تلف شد بدون آنکه نتیجه مشخص و ملموسی داشته باشد. حاکم شدن شرایط رکود تورمی بر اقتصاد کشور- کاهش نرخ اشتغال – تورم ۴۵درصدی و…..) در پاسخ به نقد سازنده صاحبنظران و کارشناسان با مدیریت توام با تدبیر، معایب و کاستی‌های مرحله اول را رفع کرده و مراحل بعدی را با قدرت و قوت ادامه دهد. بی‌گمان اجرای درست و صحیح آن موجب توانمندسازی طبقه کم‌درآمد و ریزش پایگاه اجتماعی افراطیون و تندروها خواهد بود. چون در آن صورت، شرایطی فراهم نخواهد شد تا از طبقات فقیر یارگیری نمایند.

جریان‌هایی که سبد کالا را یک سیاست پوپولیستی قلمداد و زبان به انتقاد و به تبع آن تضعیف دولت گشوده‌اند، نیک می‌دانند درصورت موفقیت این طرح، بهانه‌ای برای تخریب رقیب ندارند؛ از سوی دیگر در انتخابات بعدی مجلس آرای بیشتری به سبد طرفداران دولت و اصلاح‌طلبان ریخته خواهد شد. البته اجرای این طرح دستاورد دیگری نیز داشت. با پیروزی دکتر روحانی در انتخابات یازدهم ریاست‌جمهوری، تا چندین ماه اصولگرایان در نوشته‌ها و تحلیل‌های خود آقای روحانی را وابسته و دلبسته به اردوگاه اصولگرایی می‌دانستند و مدعی بودند اصلاح‌طلبان حق ندارند رای داده‌شده به ایشان را به نفع خود مصادره کنند اما توافق هسته‌ای ژنو و اجرای طرح سبد کالا، نقاب از چهره‌شان کنار زد و آنها شروع به مخالفت شدید کردند زیرا، بهتر از همه می‌دانند که کامیابی دولت در این عرصه‌ها می‌تواند ضمن لغو تحریم‌ها، کشور را از رکود تورمی خارج کرده، زمینه‌های رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی را فراهم و محبوبیت دولت را بیشتر کند.

* مسئول اجرایی سازمان معلمان ایران

آرمان