سبد کالا راهگشا نیست؛ باید سیستم مالیاتی را تغییر داد
شهروندان – دکتر مهدی تقوی*:
مشکل اصلی سبد کالا این بود که در حقیقت این کالا به صاحبان اصلی اش نرسید ،آنهایی که از قشر متوسط و یا بالا بودند اسمشان در سایت بود ولی اکثر آنان که استحقاق دریافت آن را داشتند اسمشان نبود و این سبد شامل حالشان نشد.
اصلا نمیدانم این سبد کالا را از کجا آوردند؟ شاید نمونهبرداری از طرح food stamp امریکایی بود ولی در آن طرح هم یک برگه میدادند تا فرد آنچه میخواهد را خریداری کند نه اینکه بگویند این کالاها هست و حتما باید این را ببرید.این سبد کالا با این عدم شناسایی مساله ایجاد کرد. تورم را بالای ۴۰درصد کردهاند و عدهای از مردم بیکار شدهاند وحالا از این طریق میخواهند کمک کنند،این درست نیست.
باید سیستم مالیاتی را تغییر بدهند چرا که آن مقدار که حقوق بگیران مالیات میدهند دلار فروشان و کسانی که با کارهای آزاد درآمد های کلان دارند مالیات نمیدهند، اگر درست شناسایی کنند و درآمد افراد را مشخص کنند درست مالیات بگیرند واز محل آن مالیات به مردم سوبسید بدهند درست است و این کاری است که کشورهای دیگر میکنند.
به عنوان نمونه دولت انگلستان تا قبل از خانم تاچریعنی حکومت احزاب کارگر به همه افراد سوبسید میداد، در سیستم مالیات گرفتن و خرج مردم کردن، مردم فقیر هم کالا گیرشان می آید. بنابراین سیستمی که مالیات درست و حسابی بگیرد و از آن مالیات به افراد کم بضاعت کمک کند راه درست را رفته نه اینکه سبد کالا بدهد. به جای این یا باید شغل ایجاد کنند و این هدفمندی را اجرا نکنند یا اینکه از کانال دیگر کار را اجرا کنند چون رکود تورم که ایجاد شد یک عده شغل از دست دادند .نرخ تورم بالا رفته وضریب جینی که میزان درآمد را اندازهگیری میکند بالا رفته است.
اگر ضریب جینی صفر شود یعنی همه برابر حقوق میگیرند. ضریب جینی در ایران دو بار بالا رفته یک بار بعد از جنگ در زمان اجرای سیاست تعدیل اقتصادی و بار دیگر در زمان اجرای سیاست هدفمندی و در بار اول ۵\۴۹ درصد و در زمان ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد هم با اجرای طرح هدفمندی یارانهها بالای ۴۰ درصد بالا رفته .یعنی آقای احمدینژاد برای پرداخت یارانه پول چاپ میکرد و آقای بهمنی هم در بانک مرکزی مجبور به اجرای دستور بود .در نهایت اینکه کارشناسانی که به دولتها در ادوار مختلف این دو سیاست را پیشنهاد دادند کسانی بودند که با اقتصاد ایران آشنایی کامل نداشتند و آنرا خوب نمیشناختند.
استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی
آرمان