وقتی ثروت و دارایی ارزش می‌شود
شهروندان:
دوری از ثروت‌اندوزی و تجمل‌گرایی از صفات متولیان امور جامعه اسلامی است. فخر فروشی به امور دنیوی مانند داشتن دارایی‌های از قبیل خانه‌های بزرگ نه تنها باعث افتخار نیست بلکه این‌گونه امور در اسلام ناپسند شمرده می‌شود. چندی پیش در روزنامه‌یی، مصاحبه یکی از اعضای شورای اسلامی شهر تهران را می‌خواندم که در آن مصاحبه تلاش شده بود چهره یکی از زنان موفق به اصطلاح امروزی را به نمایش بگذارد و در تمامی این مصاحبه، ایشان به سبک زندگی تجملی پرداخته و به تعریف وتمجید از دارایی و ثروت خود می‌پردازد.
از آنجا که نظام جمهوری اسلامی، منطبق با آموزه‌های امام علی(ع) تعریف شده است، انتظار می‌رود ارزش‌های والای انسانی سرلوحه متولیان جامعه اسلامی ما باشد. در اینجا به سوالی که باید پاسخ داد این است که آیا ثروتمندان می‌توانند حاکمان خوبی برای جامعه باشند وآیا ثروت باعث بالا رفتن جایگاه و ارزش انسان می‌شود.
خدمت به مردم، امانتداری، حسن معاشرت و خوش‌رفتاری با مردم، تلاش برای برپایی عدالت اجتماعی، تواضع ارزش‌های پسندیده‌یی هستند که دین اسلام به آنها سفارش کرده است و اموری مانند خیانت، ثروت‌اندوزی، تجمل‌گرایی و دنیا‌طلبی مذموم شمرده شده است بالطبع حاکمان، سیاستمداران و متولیان امور به دلیل حساسیت شغلی باید به این‌گونه ارزش‌ها آراسته شوند و از اموری مانند ثروت‌اندوزی و تجمل گرایی دوری گزینند.
متولیان جامعه اسلامی باید دارای ویژگی باشند که امیرالمومنین(ع) بارها به آن اشاره کرده است که به سه نمونه از آن خواهیم پرداخت. متولیان جامعه اسلامی باید آگاهی کامل از فرهنگ واحکام دین مقدس اسلام داشته باشند و خود نیز عامل به آن باشند. اگر در قرآن سفارش شده که فقر و تنگدستی مانع از فرزند‌دار شدن نیست و خداوند روزی آن را می‌دهد، نباید عده‌یی از مسوولان ندانسته بر خلاف نص صریح قرآن و سیره معصومین به بیان نظریات شخصی خود بپردازند.
در روایات آمده است که در زمان امام محمد‌باقر (ع) بین زن و مردی اختلاف شد و مرد نامه‌یی به امام باقر داد و گفت پنج سال است که فرزند می‌خواهم اما همسرم می‌گوید به خاطر اینکه دست ما خالی است در تربیت فرزند دچار مشکل خواهیم شد. او از امام راهنمایی طلبید و حضرت در پاسخ فقط او را به فرزندآوری تشویق کردند و همچنین: پیامبر(ص) از منظر دیگری در زمینه برکات و منافع خانواده فرمودند: برکت در خانواده‌یی که فرزندانی در آن نباشد نیست.
نقل شده «شریح بن حارث» قاضی امیرمومنان علی(ع) در عصر حکومت امام(ع) خانه‌یی برای خود به هشتاد دینار خرید، این گزارش که به امام رسید وی را احضار کرد، به او فرمود: «ای شریح! به من خبر رسیده که خانه ای به قیمت هشتاد دینار خریده‌یی و برای آن قباله و سندی نوشته‌یی و بر آن گواهانی گرفته‌یی!» «شریح» عرض کرد: «آری چنین بوده است ای امیر مومنان». راوی این روایت می گوید: امام علیه‌السلام نگاهی خشم آلود به او کرد سپس چنین فرمود: ای شریح! بدان به زودی کسی به سراغت می‌آید که نه به قباله‌ات نگاه می‌کند و نه از شهودت می‌پرسد، تا تو را از آن خانه آشکارا خارج سازد و تنها به قبرت تحویل دهد.
حال ای شریح! نگاه کن، نکند این خانه را از غیر مال خود خریده باشی یا بهای آن را از غیر مال حلال پرداخته باشی که هم دنیا را از دست داده ای و هم آخرت را، بدان اگر هنگام خریدن این خانه نزد من آمده بودی سندی را بدین‌گونه برای تو می نوشتم که دیگر در خریدن این خانه حتی به بهای یک درهم یا بیشتر رغبت نکنی… همچنین امام خمینی(ره)، رمز سرافرازی و آزادگی را در ساده زیستی و پرهیز از تجمل‌گرایی و مصرف‌زدگی می‌داند.
آلوده شدن به امور دنیوی موجب فاصله گرفتن از مردم و عدم تشخیص درست حق و باطل می‌شود کسی که برای رفت و آمد روزانه خود از خودرو‌های لوکس و متنوع استفاده می‌کند، چگونه می‌تواند درک درستی از مشکلات جامعه خود ـ به‌طور مثال از حمل و نقل شهری ـ داشته باشد؟ این درک و احساس زمانی محقق می‌شود که خود در بین مردم زندگی کند و مشکلات آنها را از نزدیک لمس کند. «عاصم بن زیاد» را به خاطر ترک دنیا و رهبانیت به نزد امیرالمومنین آورده و امام ایشان را مورد نکوهش قرار می‌دهند.
عاصم برای توجیه اعمال خود این‌گونه می‌گوید: «یا امیرالمومنین خودت نیز مانند من هستی! لباس خشن میپوشی و طعام خشک و بی‌خورش میخوری!» امام علیه‌السلام فرمودند: «و یحک لسُت کأنت، ان‌الله فرض علی ائمه العدل ان یقدروا انفسهم بضعفـ[ النّاس کیلا یتّبیغ بالفقیر فقره؛ وای بر تو، من مانند تو نیستم، خداوند بر پیشوایان عادل واجب کرده که خود را با ضعیفان در زندگی برابر کنند تا فقرا را فقرشان به طغیان وادار نکند.»در پایان باید گفت: شایسته است کسانی که امور جامعه را به دست می‌گیرند باید الگوی خود را امیرالمومنین(ع) بدانند و ویژگی‌هایی مانند: عامل به احکام اسلامی، دوری از ثروت‌اندوزی و تجمل‌گرایی، همنشینی با اقشار کم‌درآمد جامعه داشته باشند تا موجب رشد و تعالی و پیشرفت عدالت اجتماعی جامعه اسلامی و اعتماد مردم نسبت به خود شوند.
در این زمینه رهبر معظم انقلاب اسلامی می‌فرماید: اگر ما به فکر زندگی شخصی خودمان افتادیم، دنبال تجملات و تشریفات رفتیم، در خرج کردن بیت‌المال هیچ حدی برای خودمان قائل نشدیم، هر چه توانستیم خرج کردیم؛ مگر اعتماد باقی می‌ماند؟
احمد محمدی
اعتماد
