این کودکان نجات مییابند؟
شهروندان – وحید قرایی*:
دیدن کودکانی که وادار به تکدیگری میشوند و به عنوان ابزارهای جمعآوری پول به خیابانهای شهر فرستاده میشوند آنقدر برای ما شهروندان تکراری شده که مثل یک رویداد عادی و همیشگی، عملا به عنوان یکی از روزمرههای زندگی به شمار میرود.
خیابان و پیادهرو، فروشگاهها، بازار، قبرستان، پلهای عابر پیاده، رستورانها، داروخانهها و هرجا که تصورش را میکنیم، هستند گویی شهرها هویتشان را به این کودکان معصوم و همیشه ملتمس با لباسهای مندرس و کثیف گره زدهاند و به این ترتیب اگر یک روز نباشند باعث تعجب همگانی میشود!
اینکه موضوعی چنین رنجآور در این حد عادی شده و در روزمرّگیهای دولت و شهروندان گم شود نمیتواند خوشایند باشد و قاعدتا باید فکری اساسی برای این موضوع کرد.
مثلا دیدن هر شب کودکانی خردسال و همیشه خواب، روی دستان مادرانی با چهرههای کاملا پوشیده که مینشینند و از مردم طلب پول میکنند در نقاطی مشخص از شهر این سوال را به ذهن متبادر میکند که این طفلهای معصوم چگونه به این سادگی مورد سوءاستفاده باندهای تکدیگری قرار میگیرند یا در حالتی به غایت خوشبینانه از سوی خانواده خود به عنوان ابزار افزایش حس ترحم شهروندان برای رونق گداییشان مورد استفاده قرار میگیرند؟! چرا هیچ واکنشی نسبت به این موضوع از سوی شهروندان و نهادهای ذیربط صورت نمیگیرد و چرا با وجود مواد قانونی روشن در این مورد عملا موضوع در محاق گرفتاریهای روزمره و همگانی گم شده است؟…
در واقع یک بیتوجهی جمعی نسبت به این موضوع عاملان چنین رفتارهایی را در تداوم سوءاستفادههای خود از کودکان جریتر کرده است و هر روز کودکان بیشتری در خیابانهای این شهر روزگارشان تیره و تار میشود. گذشتن از اصل موضوع به بهانه غیر ایرانی بودن تعداد زیادی از کودکان پاک کردن صورت مساله است چراکه این نگاه عملا قبح برخی ناهنجاریها را شکسته است و به ترویج این شیوه کسب درآمد از سوی برخی و سوءاستفادههای بیشتر از کودکان شیرخواره تا نوجوانان ۱۴-۱۳ ساله منتهی شده است.
همه این کودکانی که هر روز مثل یک فیلم از جلوی چشم ما عبور میکنند و به عنوان متکدی آنها را میشناسیم به نوعی مورد سوءاستفاده قرار گرفتهاند و برای درآمد عدهیی به تباهی کشیده میشوند و شاید زشتی و این موضوع و تبعات آن باعث شده است تا قانونگذار در قانون مجازات اسلامی و در مواد ۹۳۸ و ۹۳۹ در بخش تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده، تکدیگری و استفاده از اطفال برای تکدیگری را صراحتا جرم شناخته و برای آن مجازات هم در نظر بگیرد. (برای وسیله قراردادن اطفال صغیر و غیررشید برای تکدیگری و به کار گماردن آنها در این زمینه ۳ ماه تا دو سال حبس و استرداد کلیه اموال به دست آمده از این راه پیشبینی شده است).
در این میان موضوع مهم، امکانات و ابزاری است که باید در اختیار سازمانهای مرتبط با این موضوع از قوه قضاییه تا بهزیستی و شهرداری و نیروی انتظامی قرار داشته باشد تا با استفاده از آن بتوانند به مهار این وضعیت بپردازند. موضوعی که سالهای سال است در مورد آن صحبت میشود اما تاکنون شرایط عملی شدن آن به وجود نیامده است. در کنار این موضوع، بحث رفتار شهروندان نیز قابل توجه است که با بیتفاوتی خود نسبت به این موضوع و بدتر از آن با پول دادن به متکدیان و افرادی که کودکان خردسال را به تکدیگری وادار میکنند انگیزههای آنها را برای ادامه رفتارشان بیشتر میکنند…
*وکیل دادگستری
اعتماد