تاریخ انتشار : سه شنبه ۲ اردیبهشت ۱۳۹۳ زمان انتشار : ۱۵:۲۸

شهروندان – زهرا تالانی:
نخستین نشست ماهانه موسسه رحمان در سال جدید در مورد جامعه مدنی ایران، با حضور حمیدرضا جلایی‌پور جامعه شناس سیاسی و استاد دانشگاه برگزار ش

به گزارش شهروندان، در این جلسه او ابتدا گفت: من جامعه ایرانی را برخلاف بسیاری از افراد دیگر مدرن می دانم نه جهان سومی یا در حال گذر و این آسیبها و عدم تعادلهایی که در آن وجود دارد به خاطر همین مدرن بودن اوست.

او با بیان اینکه این نابسامانی ها در تمام بخشهای اجتماعی،سیاسی و اقتصادی مشخص است گفت: خرداد سال گذشته مردم به شخصی رای دادند که می خواستند رئیس جمهور باشد و این دولت هم اعلام کرد که بحرانهای فراوانی دارد اما الان مردم به این دولت اعتماد ندارند و با وجود درخواست برای عدم ثبت نام در یارانه، حدود ۷ میلیون نفر تنها ثبت نام نکردند، پس یک بی اعتمادی بین دولت و مردم وجود دارد.

او در مورد خانواده ایرانی گفت: الان با خانواده هسته ای در ایران مواجه هستیم که تا ۲۰ سال آینده هم تداوم دارد و از ویژگی این خانواده حمایت از فرزندان است، برای همین در این جامعه جدید ایران خانواده پایدارترین و عمیق ترین رابطه جمعی است.

جلایی پور ادامه داد: برخی وران شناسان و جامعه شناسان معتقدند که در جامعه ما خانواده در حال فروپاشی است و از این بابت نگران هستند اما به نظر من محکم ترین نهاد در جامعه کنونی خانواده است و به نظر من فروپاشی یک حرف تند است.

او افزود: علائمی که برای فروپاشی خانواده اعلام می شود مهم است اما به نظر من این نشان دهنده کوچک شدن اندازه خانواده است چون در سال ۸۵ خانواده، ۴ نفر بود اما الان کمتر شده است.

او با اشاره به اینکه خیانت در ایران در حال زنانه شدن است گفت: باید برای این موضوع نگران بود و دولت باید در این زمینه سیاست گذاری کند.

او در مورد محکم بودن نهاد خانواده گفت: من با کمک ۱۵ دانشجوی دکتری تحقیقی بر روی ۳۰۰ خانواده انجام دادیم و متوجه شدم که هنوز نهاد خانواده در ایران قوی است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در این تحقیق مشخص شد که خانواده ایران ۴ گروه است البته من نمی خواهم این موضوع را تعمیم دهم.

او اولین نوع خانواده را خانواده مدنی دانست و گفت: در این خانواده زن و مرد و فرزندان به هم احترام می گذارند و کارها را با توافق و مشورت انجام می دهند که در این تحقیق ۲۵ درصد خانواده های ایرانی از این دسته بودند.

او دسته دوم را خانواده ترکیبی عنوان کرد و افزود: در این تحقیق ۶۰ درصد خانواده ها ترکیبی هستند که ویژگی خانواده سنتی را دارند اما به سمت خانواده مدنی حرکت می کنند و بیشتر افراد تحصیلکرده در جامعه از این خانواده ها هستند.

جلایی پور دسته بعدی را مردسالارانه و آسیب دیده دید که در خانواده آسیب دیده پدر یا یکی از اعضای خانواده معتاد است و زندگی در این خانواده نا امن است.

ویژگی خانواده های ایرانی

او گفت: من در این تحقیق به ۲۱ مورد از ویژگی خانواده مدنی و سنتی ایرانی رسیدم اما به چند مورد آن اشاره می کنم.

خانواده سنتی:

- سرنوشت امری مقدر و مفروض است و فرزندان یاور پدر ومادر هستند.

- مادر بودن،تقسیم کار و وابستگی اقتصادی به مرد وجود دارد و زن وارد عرصه عمومی نمی شود.

- رشد فردیت و هویت هماهنگ نیست.

- فرزندانی تربیت می کند که به ارزشهای خانواده احترام بگذارد و از افزاد غریبه پرهیز کند. احترام به پسر در این خانواده زیاد است.

خانواده مدنی:

- خانواده به شکل آگاهانه و برنامه مشترک حرکت می کند و والدین در حال ساخت و بازبینی هستند.تربیت فرزندان مهم است.

- زن در جامعه حضور دارد و اداره خانه مشترک است حتی اگر زن خانه دار باشد.

- ممکن است هر یک از اعضای خانواده مدنی سبک خاصی از زندگی را داشته باشند اما به هم احترام می گذارند.

- فرزندانی تربیت می کند که به ارزشهای مدنی مانند حقوق اعضا، اعتماد به همسایه ها و شهروندان،مخالفت با تبعیض احترام قائل است.

آسیبها در ایران

جلایی پور گفت: در مقاله ها و برنامه های الان آسیبهایی که در مورد خانواده ایران مطرح می کنند بیکاری، رشد لذت جویی جنسی به عنوان حق و افزایش طلاق است اما تمام جوامع مدرن این مشکلات را دارند.

راه حل ها

این استاد دانشگاه گفت: فمینیستهای تند رو راه حل خانواده سفید را برای حل مشکلات مطرح می کنند که زن و مرد در آن بدون هیچ گونه ازدواج با هم زندگی کنند.

او با بیان اینکه این راه حل اشتباه است ادامه داد: در ایران من نتوانستم در مورد این خانواده ها مطالعه کنم اما یکی از دانشجویان دختر دکتری در هند بر روی این موضوع کار کرد که نتیجه تحقیق او جالب بود.

او گفت: او بر ۴۰ مورد از این خانواده ها کار کرد و نتیجه گرفت که زندگی در این خانواده ها به نفع پسران است و دختران ناچارند تن به همه خواسته های آنها بدهند.

جلایی پور افزود: برخی هم معتقدند دلیل افزایش طلاق ورود زنان در حوزه عمومی و کار است اما به نظر من علت طلاق چیز دیگری است که زنان در خانواده سنتی تحمل بالایی داشتند اما در خانواده مدرن چنین نیست.

او معتقد است که زن و مرد باید در عرصه عمومی یکدیگر را بشناسند تا ازدواجها آگاهانه باشد و طلاق کاهش یابد.

او گفت: اگر در ایران طلاق زیاد است باید برنامه ریزی کرد که زن و مرد پس از طلاق دوباره تشویق به ازدواج و تشکیل خانواده شوند.

این استاد دانشگاه تاکید کرد که باید الان بر روی الگوی خانواده مدنی در ایران کار کرد چون حتی اگر طلاق هم باشد درست و اخلاقی است.

او گفت: جوانانی که نگران آینده کشور هستند اگر مهارت و شغل دارند باید ازدواج کنند.

جلایی پور در ادامه به تلاش نهادهای مدنی برای حل مشکلات و آسیبهای خانواده اشاره کرد و افزود: اطلاع رسانی از آسیبهای خانواده سفید هم ضروری است چون در این رابطه اخلاق وجود ندارد.

انقلاب در خانواده ایرانی

او ادامه داد: خانواده ایرانی دو انقلاب را پشت سر گذاشته که یکی تبدیل شدن به خانواده هسته ای و دیگری تبدیل شدن به خانواده مدنی است اما به نظر من این انقلاب نیست و نشان دهنده یک زندگی جدید است.

او در پایان تاکید کرد: برای نجات خانواده در ایران باید احترام به هویت و انتخاب زن و مرد و توجه به اخلاق رابطه مهم باشد.