شهروندی به مثابه نخستین عامل همبستگی
شهروندان – مصطفی ایزدی*:
همبستگی، هم در حوزه سیاسی و هم در حوزه اجتماعی تاثیرات مختلفی دارد.در حوزه سیاسی همبستگی هم به نفع کشور و هم مردم و هم در رابطه مردم و حاکمیت نقش‌آفرینی می‌کند.کاملا روشن است که هر پدیده‌ای اگر در آن ناسازگاری و ناهمبستگی ایجاد شود باعث می‌شود آنهایی که مخالف هستند از شکاف این ناسازگاری وارد شوند و مثل موریانه آن را از بین ببرند.
فرض کنید آحاد یک تشکل همبستگی نداشته باشند و با هم اختلاف نظر داشته باشند کسی که می‌خواهد آن را از بین ببرد به راحتی از
این اختلاف استفاده می‌کند.همبستگی،ضمانت ماندگاری است. حالت و شرایطی است که همه جامعه را به سمت پیشرفت و ترقی پیش می‌برد و نتیجه‌اش سربلندی است.
در کشور ما ابعاد اجتماعی و سیاسی همیشه تفکیک‌پذیر نیستند و نمی‌شود بگوییم با هم فاصله زیادی دارند، مثلا گاهی گرچه یک همبستگی شکلی اجتماعی دارد اما نتیجه سیاسی نیز دارد. مثلا همبستگی بین دیدگاه‌های مذهبی و مذاهب گوناگون نتیجه سیاسی دارد.همچنین بین اقوام مختلف اگر واقعا اختلاف وجود نداشته باشد تاثیر مثبت سیاسی دارد و مخالفان وحدت نمی‌توانند سوء‌استفاده کنند.
به هر میزانی که موافقان یک دیدگاه در جامعه هستند، به همان میزان مخالفان هم حضور دارند. مخالفت‌ها ناشی از تعصب و تنگ‌نظری و موافقت ناشی از آینده‌نگری و روشنفکری است.عده‌ای از مخالفان نمی‌دانند اختلاف به چه نتایجی دامن می‌زند و کسانی هم نتایج را می‌دانند ولی برای منافع خودشان نمی‌گذارند همبستگی اتفاق بیفتد. بنا بر این همبستگی، هم موضوعی سیاسی و هم اجتماعی و هم فرهنگی است.
وقتی وجه مشترک آحاد جامعه شهروندی است، خود این شهروندبودن زمینه‌ای است که همبستگی را گسترش می‌دهد.همبستگی باید حول محوری وجود داشته باشد و خود شهروندی هم محوری است که همه افراد می‌توانند حول این محور با هم باشند و بهترین نوع همبستگی هم بر محور شهروندی شکل می‌گیرد و مردم به کمک هم، یاور یکدیگر می‌شوند.در جامعه ما همچنین زمینه‌هایی وجود دارد و همبستگی حول محور شهروندی که نتیجه‌اش یاریگری است، دیده می‌شود.
اما بعضی وقت‌ها بعضی عوامل که دنبال منافع و قدرت‌طلبی هستند، نمی‌گذارند مردم باهم همبسته باشند.اگر بزرگان جامعه همبسته باشند،شهروندان و هواداران بزرگان هم تحت‌تاثیر آنها باهم همبسته می‌شوند.همبستگی شهروندان این اثر مثبت را دارد که آنها در مواقع بحرانی کمک حال هم می‌شوند و در مواقع شادی نیز باهم همدلی می‌کنند.
*نویسنده و پژوهشگر
شهروند
