روزگار ناخوش تامین اجتماعی
شهروندان:
سازمان تامین‌اجتماعی در هشت‌سال ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد هشت‌مدیرعامل به‌خود دید؛ سلیمانی (تصدی یک‌ساله از دولت قبلی)، مددی، بهشتیان (برای یک شب حکمش صادر و سپس جمع‌آوری شد)، ضیایی، ذبیحی، حافظی، موسویان (سرپرست سه‌ماهه) و مرتضوی. اگر در دولت اصلاحات شریف‌زادگان دارای دکترای اقتصاد، ستاری‌فر رییس پیشین سازمان برنامه و بودجه ریاست سازمان را بر عهده داشتند، این صندلی در دوره احمدی‌نژاد میان مهندس تا قاضی دست‌به‌دست شد و مدیرانی بر آن تکیه زدند که هیچ وجه تشابهی با هم و هیچ سابقه‌ای در زمینه‌های مربوطه نداشتند.
با هر انتصاب هم روند تغییرات در سایر ارکان عالی سازمان و از صدر تا ذیل ستاد سازمان، مدیریت‌های استانی و شرکت‌های تابعه را درمی‌نوردید. در ادامه مرور می‌کنیم هر آنچه در این هشت‌سال بر سر صندلی ریاست تامین‌اجتماعی آمد؛ انتصاباتی که در آخرین سال دولت دهم منجر به چالش و منازعه بی‌وقفه میان مجلس و دولت شد و پای دیوانعالی عدالت اداری را هم به ماجرا باز کرد.
داوود مددی: مددی اولین مدیرعامل تامین‌اجتماعی در دولت محمود احمدی‌نژاد بود. او دارای مدرک کارشناسی‌ارشد مهندسی مکانیک بود که از آذر ۱۳۸۴ تا تیر ۱۳۸۶ بر مسند مدیرعاملی تامین‌اجتماعی تکیه زد. او دوست نزدیک و همرزم رییس‌جمهور بود و گفته می‌شود در آن زمان در یک کارخانه کمک‌فنرسازی مشغول به‌کار بوده است. اما مدیرعامل سازمان تامین‌اجتماعی و وزیر رفاه با هم سر سازش نداشتند. مددی یک‌بار از سوی رییس دولت و یک بار از سوی وزیر رفاه برکنار شد اما هر دوبار به سر کار خود برگشت. اما اختلافات مددی با وزیر بعدی و کابینه همچنان ادامه داشت. سرانجام در تیر ۸۶ محمود احمدی‌نژاد مددی را برکنار کرد.
حسینعلی ضیایی: ضیایی، مهندس برق، مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری پس از برکناری مددی با پیشنهاد مصری وزیر رفاه و تصویب هیات دولت به مدیرعاملی سازمان تامین‌اجتماعی رسید. مدیرعاملی این مهندس برق در دوران ۲۰ماه مدیریتش با حاشیه‌های زیادی از جمله انتشار روزنامه خورشید ارگان اطلاع‌رسانی سازمان تامین‌اجتماعی همراه بود. خبر برکناری حسینعلی ضیایی نیز در اواسط اسفند ۸۷ در حالی روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت که خودش از آن بی‌خبر بود.
علی ذبیحی: ذبیحی، مهندس مکانیک جایگزین ضیایی شد. در دوران مدیرعاملی خود بر سازمان تامین‌اجتماعی ابتدا با اعضای هیات‌مدیره، بعد با نمایندگان مجلس به‌خصوص کمیسیون اجتماعی و بعد هم با صادق محصولی وزیر رفاه و تامین‌اجتماعی دچار اختلافات فراوان شد. این اختلافات تا آنجا پیش رفت که محصولی یکی از برنامه‌های وزارت خود را تحت اختیارگرفتن سازمان و برکناری ذبیحی عنوان کرد. در نهایت هم این اصلاح اساسنامه تامین‌اجتماعی در مجلس بود که باعث شد محصولی در برکناری ذبیحی موفق شود و سازمان را تحت نظارت خود بگیرد.
رحمت‌الله حافظی: پس از ذبیحی، رحمت‌الله حافظی با دکترای تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی از دانشگاه شیراز و سابقه معاونت لنکرانی در وزارت بهداشت دولت نهم در راس سازمان تامین‌اجتماعی قرار گرفت. حافظی در دوران مسوولیت خود با مشکلاتی از جمله عدم پرداخت بدهی‌های دولت به سازمان مواجه بود. وی بر سر اجرای قوانینی از جمله ماده ۲۵ نوسازی صنایع و بازنشستگی پیش از موعد، اجرای معافیت بیمه‌ای کارفرمایان در راستای اجرای قانون برنامه پنجم توسعه و نیز اجرای مصوبات سفرهای استانی با شیخ‌الاسلامی وزیر وزارت ادغام‌شده و به خاطر اجرای پزشک خانواده امین با دستجردی وزیر بهداشت دچار اختلاف شد و همین موضوع باعث برکناری او در دی ۱۳۹۰ شد.
سیدمجید موسویان: شیخ‌الاسلامی پس از برکناری حافظی، برای سازمان تامین‌اجتماعی سرپرست تعیین کرد. سیدمجید موسویان مدیرعامل صندوق بیمه عشایر و روستایی برای مدتی کوتاه هدایت سازمان را به‌صورت همزمان برعهده گرفت تا شیخ‌الاسلامی بتواند مدیرعامل مناسبی برای سازمان پیدا کند. یکی از اقدامات موسویان در همین دوره کوتاه‌مدت واگذاری یکی از بیمارستان‌های ملکی تامین‌اجتماعی به وزارت بهداشت بود و این انتصاب و انتصاب ضیایی از سازمان بازنشستگی کشور بر تامین‌اجتماعی به سبب در راس قراردادن مدیرعامل یک صندوق دیگر بر تامین‌اجتماعی از نظر کارشناسان غیرقابل قبول است چرا که زمینه‌های سوءاستفاده از تامین‌اجتماعی را ایجاد می‌کند.
سعید مرتضوی: خبر انتصاب سعید مرتضوی در آخرین روزهای سال ۹۰ از سوی شیخ‌الاسلامی وزیر کار، رفاه و امور اجتماعی به عنوان مدیرعامل سازمان تامین‌اجتماعی بر خروجی خبرگزاری‌ها مخابره شد و این آغاز جنجالی‌ترین انتصاب در تاریخ تامین‌اجتماعی بود؛ انتصابی که دوبار از سوی دیوانعالی عدالت اداری باطل شد و دولت را بر آن داشت تا با تغییر اساسنامه این سازمان ۳۵میلیون‌نفری مرتضوی را نگاه دارد. سعید مرتضوی با حکم انفصال از خدمت قوه‌قضاییه و از ستاد مبارزه با قاچاق کالا به سازمان تامین‌اجتماعی آمد. حاشیه‌ها در نهایت به استیضاح وزیر تعاون، کارو رفاه اجتماعی و ماندن مرتضوی با سمت سرپرستی انجامید اما هرچه بود پرچم سفید این سازمان بین‌نسلی در دولت نهم و دهم به سیاست آلوده شد.
علی حیدری، کارشناس سازمان تامین‌اجتماعی درباره این انتصاب‌ها گفت: هشت‌سال پیش رییس‌جمهور یک مهندس عمران را به‌عنوان اولین وزیر خود معرفی کرد و وقتی او رای نیاورد، مدیرعامل یک شرکت فنرسازی را به مجلس معرفی کرد و در جلسه رای اعتماد گفت: «چون تامین‌اجتماعی یک بخش صنعتی است ما هم یک آدم صنعتی معرفی کردیم.» و سپس سرپرست وزارتخانه را به سمت مدیرعامل سازمان تامین‌اجتماعی منصوب کرد که او هم قبلا مدیرعامل یک شرکت کمک فنرسازی بود و بعدها هم یک مهندس برق، یک دکترای مکانیک و… را به‌عنوان مدیرعامل سازمان منصوب کرد که این امر حاکی از عدم شناخت از سازمان و کارکردهای آن بود.
این کارشناس تامین‌اجتماعی انتصاب رقبای سازمانی بر صدر سازمانی را عارضه دیگر مدیریتی دانست و افزود: «دولت و به‌ویژه وزارت رفاه و تامین‌اجتماعی برای شکستن مقاومت کارشناسی و مدیریتی سازمان و ایجاد زمینه سوءاستفاده از امکانات سازمان برای مقاصد سیاسی، مهندسی آرا و… نسبت به انتصاب مدیران صندوق‌های کشوری، خدمات درمانی و بیمه روستاییان در ارکان و مدیرعاملی سازمان مبادرت کرد تا منابع آن را مصادره‌به‌مطلوب کنند.» حال باید دید صندلی ریاست سازمان تامین‌اجتماعی در دولت یازدهم روی آرامش به خود می‌بیند؟
فاطمه جمال‌پور – شرق
