تاریخ انتشار : یکشنبه ۱۵ تیر ۱۳۹۳ زمان انتشار : ۲۱:۵۲

شهروندان – محسن ایزدخواه*:
روز چهارشنبه چهارم تیر 1393 نمایندگان مجلس در مخالفت با رد طرح نحوه بازنشستگی بیمه‌شدگان عضو صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر با وجود بارمالی شدید برای دولت و رد این طرح در کمیسیون اصلی، کلیات این طرح را مورد موافقت قرار دادند تا با نیت خیری که دارند بتوانند جمعی از روستاییان و عشایری که عضو صندوق مذکور بوده‌اند را از مزایای پیری (بازنشستگی) پیش از موعد برخوردار کنند.

ضمن ارج‌نهادن به دلسوزی نمایندگان محترم اما به دلایل ذیل این طرح علاوه بر تحمیل بار مالی شدید به دولت، حتی در کوتاه‌مدت به ضرر جامعه روستایی و عشایری کشور و موجب اضمحلال این صندوق خواهد شد.

۱- این صندوق از سال ۱۳۸۴ پس از ۴۰سال وعده‌های بی‌عمل فعالیت خود را آغاز کرده و به هنگام قرارداد با متقاضیان روستایی و عشایری در اجرای بند دو قرارداد مصوب شورایعالی رفاه و تامین‌اجتماعی طرفین متعهد شده‌اند که به وظایف خود عمل کنند و تاکنون هیچ‌گونه تغییری که به ضرر بیمه‌شدگان باشد، در قوانین و مقررات حاکم به وجود نیامده است از جمله برخورداری از مزایای پیری که با ۶۵ سال سن و ۱۵سال سابقه بوده است ضمن اینکه تعهدات این صندوق فقط بسنده به مزایای پیری نبوده و تعهداتی چون مستمری بازماندگان و ازکارافتادگی کلی نیز برعهده این صندوق است و در این راستا جمعیتی بالغ بر ۷۰هزارنفر در حال حاضر مستمری ازکارافتادگی و بازماندگان دریافت می‌کنند و این تعهد هم به لحاظ مقاوله‌های بین‌المللی و هم تجربیات جهانی درست و منطبق با اصول بیمه‌ای است. اما به‌لحاظ جوانی صندوق و عمر کوتاه خود پرداخت مستمری بازنشستگی این صندوق بر اساس اصول بیمه‌ای از پنج‌سال آینده شروع می‌شود.

بنابراین مکلف‌کردن دولت به پرداخت بازنشستگی به افرادی که به بالای ۶۵سال رسیده‌اند بدون احتساب سابقه لازم علاوه بر اینکه با اصول بیمه‌ای مغایر است با اصل قاعده عدالت نیز مغایر است.

شایان ذکر است فقط از بابت بخش اول طرح مذکور جمعیتی بالغ بر ۳۰هزارنفر به صورت پیش از موعد به مستمری بگیران این صندوق می‌پیوندند که بار مالی ناشی از آن با توجه به دوره مستمری‌‌پردازی حداقل ۳۰ساله از سوی صندوق رقمی بالغ بر ۹۳۶میلیاردتومان برآورد می‌شود.

۲ – در تبصره یک این طرح نمایندگان محترم دامنه شمول را آنقدر بسیط دیده‌اند که مطابق آمار و اطلاعات این صندوق جمعیتی بالغ بر ۱۳۰هزارنفر به صورت بهمن‌وار به جمع مستمری‌بگیران این صندوق می‌پیوندند که با احتساب تکلیف بند اول بیش از ۱۶درصد افراد تحت پوشش این صندوق به‌یکباره بازنشسته می‌شوند که در طول تاریخ تامین اجتماعی یا حتی در جهان چنین پدیده و شوکی سابقه ندارد! سازمان تامین اجتماعی در طول عمر بیش از ۵۰ساله خود همواره با وجود شوک‌های بازنشستگی به این سازمان، تعداد مستمری‌بگیران آن حتی در یک دهه اخیر از ۱۰درصد بیمه‌شدگان در سال تجاوز نکرده است، برابر محاسبات انجام‌شده اولیه حداقل بار مالی ناشی از این توفان بازنشستگی فقط از بابت فشار به صندوق که همواره مسوولیت کلی و تضمین‌کننده کسری آن با دولت است رقمی بالغ بر چهارهزارمیلیاردتومان می‌باشد.

۳ – در تبصره دو این طرح حداکثر سن ورود به صندوق بیمه روستاییان و عشایر ۵۰ سال تعیین شده است که از لحاظ اصول بیمه‌ای امری مقبول می‌باشد اما باید به این نکته توجه کرد که جمعیتی بالغ بر ۵/۳میلیون روستایی بالای این سن قرار دارند که برای همیشه از بیمه‌شدن خود و خانواده محروم می‌شوند و باز این مساله با اصول فراگیری بیمه‌ای و اینکه بیش از ۴۰سال فقط به روستاییان وعده بیمه‌شدن داده شده است مغایرت دارد و آیا منطقی به نظر می‌رسد که به خاطر چند ده هزار نفر چند میلیون نفر را از حقوق قانونی خود محروم کرد.

۴ – در تبصره ۳ این طرح آورده شده است که فرزندان و همسران بیمه‌شده متوفی زیر ۹ سال با پرداخت مابه‌التفاوت حق بیمه تا ۹ سال به نرخ روز از مزایای مستمری برخوردار گردند در این خصوص یادآوری شود، مطابق آیین‌نامه اجرایی صندوق هر بیمه‌شده‌ای که یکسال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد و در سال آخر ۹۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد می‌تواند بازماندگان از مزایای مستمری استفاده نمایند و هیچ نیاز به داشتن سابقه ۹ سال نمی‌باشد. فقط نکته اساسی اتصال بیمه‌ای می‌باشد، این تبصره در واقع بر آن است که پذیرش ریسک را برای بیمه‌شدگان به صفر و انجام تعهدات صندوق را به صددرصد برساند در حالی که این مساله نیز کاملا با اصول بیمه‌ای مغایر است و این به آن معنی است که مجلس محترم به جامعه روستایی و عشایری اینطور القا می‌کند که فقط در آستانه مرگ و بیماری به عضویت این صندوق درآیند. این در حالی است که روستاییانی که حتی دارای یک روز سابقه بوده و در اثر حادثه ناشی از کار فوت کرده‌اند بازماندگان آنها از مزایای مستمری برخوردار می‌شوند.

۵ – در تبصره ۴ این طرح آمده است که حقوق افراد بازنشسته از محل وجوه صندوق تامین خواهد شد تا از گذرگاه شورای نگهبان و اصل ۷۵ قانون اساسی مبنی بر داشتن بار مالی عبور کنند.

لازم است به استحضار نمایندگان محترم برساند از هشت‌ سطح درآمدی که روستاییان برای پرداخت حق بیمه انتخاب می‌کنند روستاییان سالانه پنج‌درصد آن را به‌عنوان حق بیمه سهم خود پرداخت می‌کنند در حالی که دولت دو برابر آن را به‌عنوان سهم خود پرداخت می‌کند، بنابراین ملاحظه می‌فرمایید رُل و نقش اصلی در تامین منابع وجوه صندوق، دولت است و به عبارت دیگر اگر از آغاز تاکنون کمک و سهم دولت نبود این صندوق به هیچ عنوان قادر به انجام تعهدات خود نبوده و نخواهد بود.

جمع‌بندی:

نمایندگان محترم، بدون تردید هدف شما عزیزان خیرخواهانه و به قصد کمک به برقراری یک زندگی شرافتمندانه برای کشاورزان، روستاییان و عشایر است اما این طرح نه تنها نمی‌تواند خواسته شما عزیزان را عملی کند بلکه اجرای آن به این صورت خواهد بود که این صندوق به سرعت به سمت ورشکستگی و پیشی‌گرفتن مصارف بر منابع خواهد رفت به طوری که بارمالی ناشی از این طرح حدود پنج‌هزارمیلیاردتومان است، این در حالی است که مجموعه دارایی‌های صندوق با توجه به وضعیت اقتصادی کشور و بورس بسیار پایین‌تر از این رقم است و در واقع همان بلایی که گریبانگیر امروز صندوق‌هایی چون تامین اجتماعی، بازنشستگی کشوری، فولاد و… شده‌اند به سرعت متوجه این صندوق نوپا خواهد شد. و به جای اینکه یار دولت و نظام شوند به بار دولت تبدیل شوند و از همه مهم‌تر به علت مبلغ کمی که تحت عنوان مستمری به متقاضیان داده می‌شود نه تنها تکافوی زندگی آنها را نخواهد داد بلکه موجب بدبینی به نظام و تبلیغات سوء علیه صندوق و نظامات بیمه‌ای خواهد شد.

بنابراین خاضعانه از نمایندگان محترم مجلس می‌خواهد به خاطر مسایل و چالش‌های مطرح‌شده و بارمالی زیادی که متوجه صندوق است و از طرفی موجب نارضایتی میلیون‌ها بیمه‌شده صندوق می‌شود طرح مذکور از دستور خارج شود و مطمئن باشند که روند طبیعی صندوق در چارچوب اصول و محاسبات بیمه‌ای می‌تواند خواسته‌های بحق شما عزیزان و روستاییان عزیز را تحقق بخشد.

*رییس هیات‌مدیره صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان روستاییان و عشایر

شرق