بررسی عوامل ترس و اضطراب در کودکان
اغلب کودکان ترس‌های گذرایی دارند که به سرعت از آنها خارج شده و با بزرگ‌تر شدن می‌فهمند که آنچه که از آن می‌ترسیده‌اند واقعا خطرناک نبوده است! مثلا کودکی فکر می‌کند که هیولایی زیر تخت او قرار دارد. این نوع ترس‌ها قسمتی از رشد کودکان است، اما توجه داشته باشید با وجود غیر منطقی بودن این ترس‌ها از نظر مای بزرگسال این ترس‌ها برای کودک منطقی، واقعی، و امکان پذیرند.
بنابراین باید به ترس‌های کودک‌احترام گذاشت. برخی از کودکان از سایرین مضطرب‌تر هستند و ممکن است نیاز به اعتماد‌دهی از جانب یک متخصص به ویژه زمانی که به اختلال اضطرابی مشکوک باشیم، داشته‌باشند.
اضطراب هنگامی تبدیل به مشکل می‌شود که شروع به متاثر کردن زندگی روزانه و عملکرد کودک می‌کند و یا او را به صورت معنی داری پریشان می‌کند.
اما به طور کلی تعریف ترس و اضطراب چیست؟ علل و علائم آن کدام است و چگونه می‌توان کودکان مبتلا به آن را درمان کرد.
ترس چیست؟
ترس واکنشی است طبیعی، لازم، مهم و مفید در صورتی که به طور کامل کنترل و به طور منطقی تعبیر شود باعث می‌شود که شخص در مواجهه با مشکلات بیشتر احتیاط کند. ترس یکی از پدیده‌هایی است که نقش بسیار تعیین کننده‌ای در تکامل انسان ابتدایی داشته است، همچنین در شکل‌گیری و توضیح شخصیت انسان و در روابط اجتماعی، ترس جزو یکی از فاکتورهای اساسی محسوب می‌شود.
اضطراب چیست؟
اضطراب یک احساس ناخوشایند و مبهم هراس همراه با منشأیی شناخته یا ناشناخته است که با عدم اطمینان، درماندگی و برانگیختگی فیزیولوژیک در برابر موقعیتی که استرس‌زا بوده اتفاق می‌افتد. اضطراب جزیی جدایی ناپذیر از زندگی طبیعی دوران کودکی است و گاهی حتی به رشد کودک آسیب می‌زند و موجب بروز اختلال در او می‌شود. اختلال اضطرابی، یکی از اختلال‌های شایع دوران کودکی و نوجوانی است که می‌تواند زمینه برخی اختلال‌های دیگر را هم فراهم کند. این مدل اضطرابی از برخی جهات در کودکان و بزرگسالان متفاوت است.
علل اضطراب چیست؟
تاکنون چند علت برای این مشکل شناخته شده است. یکی از عوامل، زیست شناختی و فیزیولوژیک است مثل کم کاری یا پرکاری هورمون ها در بدن، کمبود قند خون یا بی نظمی در ضربان قلب، کمبود برخی اسیدهای آمینه، منیزیم، اسیدفولیک و B12 که می تواند بر اضطراب اثر بگذارد. در این حالت فیزیک زیستی کودک به هم می‌ریزد و زمینه اضطراب او را فراهم می‌کند. عوامل محیطی و خانوادگی و فشارهایی که در محیط خانواده و مدرسه بر کودک وارد می‌شود، یکی دیگر از علل بروز اضطراب است. ضمن اینکه عوامل ژنتیک هم در بروز این اختلال موثرند. عوامل الگویی و یادگیری اجتماعی و البته همنشینی با افراد مضطرب هم می‌تواند باعث بروز اضطراب در کودک شود.
علائم اضطراب کدام است؟
برخی از علائم فیزیکی و روانی اضطراب در کودکان شامل احساس خستگی، عصبی بودن و بیقراری، ترس و نگرانی، بی‌خوابی یا بدخوابی، تپش قلب و تنفس نامنظم و سریع، عرق‌کردن، سردرد و سرگیجه، مشکل در تمرکز و حافظه، لرزش یا پرش عضلات و تکرر ادرار است.
البته علائم روانی این اختلال به زمینه بروز اضطراب هم بستگی دارد. واقعیت این است که از ۹ ماهگی کودک می‌تواند اضطراب را درک کند و اگر فشار در خانه یا محیط زندگی کودک باشد می‌تواند او را مستعد ابتلا به اضطراب کند.
درمان این اختلال به دو صورت روان درمانی و دارو درمانی است و طیف متنوعی از درمان را شامل می‌شود.
درمان‌های دارویی شامل داروهای ضداضطرابی مانند داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین است اما به جز دارو درمانی می‌توان درمان‌های دیگر مانند درمان‌های شناختی- رفتاری، آموزش خانواده، حساسیت زدایی، الگودادن، آموزش تنفس، بازی‌های تخیلی، رویاپردازی و مشاوره رفتاری را هم در برنامه درمانی کودک قرار داد. بدون شک دوره درمان براساس وضعیت هرکودک متفاوت‌خواهد بود.
آنچه از دست والدین قبل از بروز این ناراحتی پیش می‌آید آرام نگه‌داشتن محیط خانه به دور از از تنش و تشنج است.
روزنامه قانون
