چگونه کودکانمان را کتابخوان بار بیاوریم
اگر بپذیریم که نهادینه کردن فرهنگ مطالعه ضرورت رشد و تعالی یک جامعه به حساب میآید و کتابخوانی عادتی است که از کودکی در فرد نهادینه میشود، آنگاه آشنایی با شیوههای ایجاد فرهنگ مطالعه در کودکان، نقش و اهمیت ویژهای پیدا میکند.
برای بیدار کردن میل به مطالعه درکودکان باید آنها را در انتخاب آزاد بگذارید. بزرگترین یاری شما به آنها برای کشف این لذت درونی کمک به کشف آن است. بنابراین دقت کنید که او بیشتر به چه موضوعاتی علاقه نشان میدهد و به این شکل کتاب یا مجلهای برای او تهیه کنید که با موضوع مورد علاقه او سنخیت داشته باشد.
اگر باز از خود مقاومت نشان داد کتاب را با صدای بلند و به گونهای که او متوجه نشود برای او میخوانید، بخوانید ووانمود کنید که مثلا برای همسرتان میخوانید. اگر او توجه نشان داد و نزدیک آمد کتاب را به گونهای که او متوجه نشود مخاطبتان اوست به گونهای قرار دهید که بتواند تصاویر آن را ببیند. سپس در جای پر کشش قصه، خوانش را رها کنید تا او ترغیب به شنیدن ادامه آن شود.
راه دیگر و موثرتر برای جلب توجه کودک به مطالعه رفتار والدین است. بچهها از پدر و مادر خود الگو میگیرند. اگر والدین خود اهل مطالعه باشند کودک بیاختیار به سمت مطالعه و خواندن کتاب کشیده میشود و دیگر نیاز به استفاده از راهها و روشهای دیگر نیست چرا که کودک با قرار گرفتن در این محیط به طور ناخودآگاه اهمیت و ارزش مطالعه را درک میکند و متوجه میشود که باید در ساعات روزانه خود وقتی را نیز به مطالعه اختصاص دهد. اما چه کتابهایی را باید برای کودکانمان تهیه کنیم؟
شناخت درست دنیای کودک، شرایط رشدی، نیازها، ضرورتها و توانمندیهایش به شما کمک میکند تا بتوانید کتاب مناسبی برای کودک تان انتخاب کنید. اگر میخواهید فرزندتان را به کتابخوانی تشویق کنید باید کتاب مناسبی را برای او انتخاب کنید و با به کارگیری روشهای جدید، شوق و انگیزه لازم را برای مطالعه در او به وجود آورید. لازمه این کار این است که در درجه اول باید با ادبیات کودک آشنا باشید، سلایق، توانمندیها و نقاط ضعف او را بشناسید و بدانید کودکتان از نظر رشد ذهنی، اخلاقی و مهارتهای هیجانی در چه سطحی قرار دارد تا بهتر بتوانید کتابی را که مناسب اوست در اختیارش قرار دهید.
مطالعه و فواید آن
انسان موجودی کمالگراست و با سکون و سکوت سازگاری ندارد. او همیشه به دنبال راهی است که یک قدم پیش گذارد و گرهای از مشکلات خود بگشاید. بنابراین او برای پیشرفت در عرصههای زندگی، احتیاج به شناخت نسبتا کاملی از خود و جامعه دارد و باید با گذشته و آینده ارتباط برقرار کند. یکی از بهترین راههای رسیدن به این خواسته، مطالعه است.
خواندن داستان و قصه نقش بسیار مهمی در تکوین شخصیت کودک دارد. در سنین زیر سه سال به ویژه در زمینههای زبان آموزی و آموختن کلمات تازه، نقش بسیار مهمی دارد. در سنین بالاتر، گنجینه لغات کودک به سرعت وسیع و اطلاعاتش غنی میشود. کودک به کمک قصه و شعرخوانی یا گوش دادن به آن یا بازگو کردن قصههایی که شنیده است، چگونگی بیان احساسات، عواطف و افکار را آموخته و یاد میگیرد که چگونه در برخورد با مشکلات شخصی اعتماد بهنفس داشته باشد.
داستانها و اشعاری که کودکان میخوانند و میشنوند، اثر عمیقی در فکر و روحیه، تخیل و قوت تصور آنان میگذارد و آنها را برای شیوه معاشرت با دیگران آماده میسازد. در ضمن از طریق قصهها و داستانهای خوب، کودک به بسیاری از ارزشهای اخلاقی مانند مقاومت در برابر زور، راستگویی، امیدواری، جوانمردی، طرفداری از حق و حقیقت و نتایج آن پی میبرد و تلاش میکند خود را در دنیای واقعی مشابه شخصیتهای موجه داستان جلوه بدهد.
علی روستایی/ روزنامه قانون