تاریخ انتشار : پنجشنبه ۲۸ آذر ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۲۱:۳۱

شهروندان:
رفتار مبتنی بر لجاجت در بین منتخبان سازمان نظام پزشکی سناریوی تلخی بود که در سال‌های گذشته و تا قبل از استقرار دولت یازدهم به جامعه پزشکی کشور تحمیل شد.

این موضوع نه تنها جو سیاسی و غیر قابل توجیهی را بر سازمان نظام پزشکی حاکم کرده بود که وظیفه اصلی آن یعنی ایجاد تعامل بین مردم و جامعه پزشکی و صیانت از حقوق حرفه‌ای پزشکان و حقوق بیماران را نیز به مخاطره انداخته بود.

در کمتر از ۱۶ روز پس از استقرار دولت یازدهم، حکم رئیس سازمان نظام پزشکی از سوی رئیس جمهور ابلاغ شد و این موضوع خط پایانی بر وقایع گذشته بود به‌طوری که این سازمان در روزهای آغازین شروع به کار خود و در کارنامه ۱۰۰ روزه‌اش اقداماتی انجام داد که دکتر علیرضا زالی رئیس سازمان نظام پزشکی کشور در گفت‌و‌گو با ایران به برخی از این اقدامات و اتفاقات اشاره می‌کند.

•  درباره وضعیت سازمان نظام پزشکی در ابتدای دولت یازدهم بگویید، با همه اتفاقاتی که در انتخابات سازمان رخ داد و جو سیاسی که برآن حاکم شد، این سازمان چه بحرانی را پشت سر گذاشت؟

جو سیاسی که در نتیجه انتخابات نظام پزشکی در شهرستان‌های کل کشور همراه با انتخابات اعضای شورای عالی و مجمع عالی سازمان نظام پزشکی اتفاق افتاده بود، از اردیبهشت ماه سال‌جاری، سازمان نظام پزشکی را در یک فضای توأم با تعلیق و نگرانی فرو برده ‌بود. به‌طوری که سیاست‌های راهبردی سازمان به دلیل نوع رفتار سیاسی و توجیه ناپذیر باعث شده بود این سازمان به مجموعه‌ای تبدیل شود که در توقف کامل عملیاتی به سر می‌برد. اما با درایت مدبرانه رئیس جمهور و در یک حرکت خردورزانه، ابلاغ مستقیم حکم ریاست سازمان نظام پزشکی به دست رئیس جمهور به همه این وقایع تلخ خاتمه داد. در این میان زمینه شکل‌گیری واقعی برای ارکان هفت‌گانه نظام پزشکی فراهم شد به‌طوری که می‌توان گفت اولین دستاورد بزرگ معنوی که این سازمان در این سه ماهه نخست به آن دست یافت، خروج از فضای غبارآلود توأم با تعلیق فعالیت بود. بنابراین فضای انفعال و یأسی که در بین منتخبان جدید نظام پزشکی حاکم بود، از بین رفت و زمینه برای شکل‌گیری و تکوین سایر ارکان از جمله شورای عالی نظام پزشکی که به عنوان رکن تأثیر‌گذار و سیاستگذار سازمان به شمار می‌آید، فراهم شد.

خوشبختانه به دلیل نوع برخورد مدبرانه دولت تدبیر و امید با سناریویی که اتفاق افتاده بود موجی از نشاط در بین منتخبان جدید سازمان در سراسر کشور اتفاق افتاد. در جریان فرآیند‌های انتخاباتی در قالب ۱۹۸ هیأت مدیره ۲هزار و ۳۸۰ نفر از جامعه پزشکی به عنوان منتخبان جدید، دور جدید فعالیت سازمان نظام پزشکی را از سر گرفتند. بنابراین از مهمترین دستاورد‌های ۱۰۰ روزه این سازمان از حرکت بجا و مدبرانه دولت یازدهم می‌توان نام برد.

• بعد از گذر از این التهاب در نخستین قدم سازمان نظام پزشکی نیاز به چه تغییراتی و در چه بخش‌هایی داشت؟

بعد از شکل‌گیری ارکان سازمان نظام پزشکی، به نظر می‌رسید آنچه بیش از گذشته نیاز به تغییر و تحول داشت، رفتار سازنده و متعامل برای ایجاد فضای مناسب با دستگاه‌های حاکمیتی بود. اعضای شورای عالی و معاونان سازمان، خدمت مقام معظم رهبری رسیدند و ضمن تبیین برنامه‌های ۴ سال آینده و ترسیم نقشه راه آتی سازمان نظام پزشکی، از رهنمود‌های معظم له در زمینه سلامت، مطالبات عمومی از جامعه پزشکی و ایجاد فرآیندهای مبتنی بر کرامت جامعه پزشکی برخوردار شدند به‌طوری که مجموعه بیانات ایشان در قالب پروتکل‌های اجرایی سازمان درحال تدوین است.

همچنین در جهت تحقق این هدف اساسی و با توجه به این‌که در پایان خرداد سال‌جاری بحث سیاست‌های کلان سلامت به تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام رسیده بود، فرصت غنیمت بود تا در سایه همزمانی این رخداد خجسته فرابخشی و تحقق سند بالا دستی در مجموعه نظام سلامت نشستی را با رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام داشته باشیم که این نشست باب جدیدی را از تعامل سازمان با مقامات ارشد کشور باز کرد. ما بر این اعتقاد هستیم که این سلسله ملاقات‌ها با مقامات ارشد نظام کمک خواهد کرد تا سازمان در دوره جدید برنامه‌های خود را با مسئولان ارشد کشور تبیین کرده و از ظرفیت‌های موجود در کشور استفاده بهینه کند.

• در ابتدای استقرار وزیر بهداشت یک اتفاق خوشایند رخ داد، این اتفاق چیزی نبود جز واگذاری بخشی از اختیارات وزارت بهداشت به سازمان نظام پزشکی، در این ارتباط چه اقداماتی صورت گرفت؟

بی تردید به دلیل نگاه بلندی که در وزارت بهداشت وجود دارد و قول مساعدی که وزیر بهداشت دادند قرار شد بخشی از اختیارات این وزارتخانه به سازمان نظام پزشکی واگذار شود. براین اساس از ابتدای مطرح شدن این موضوع، کار بسیار فشرده و شبانه روزی در این زمینه در سازمان آغاز شد. جلساتی با رئیس سازمان غذا و دارو، معاون درمان و معاون آموزشی وزارت بهداشت تشکیل شد. کارگروه‌های مشترکی بین این سازمان و وزارت بهداشت تشکیل شد که این کارگروه‌ها هر روز پیگیر تفویض اختیارات خواهند بود به‌طوری که در آینده نزدیک شاهد امضای تفاهمنامه‌های متعدد تفویض اختیارات و توافق‌های عملیاتی بی‌نظیری خواهیم بود.

نا گفته نماند که اولین تفاهمنامه عملیاتی در جهت گسترش فناوری اطلاعات چند روز گذشته به امضا رسید که شکل عملیاتی آن ۸ بند است. بخش عمده این تفاهمنامه به صورت مشترک بین سازمان و وزارت بهداشت در جهت تعمیق فرآیندهای الکترونیکی و توسعه پرونده الکترونیک سلامت با استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی، استفاده از ظرفیت‌های فراوان وزارت بهداشت در فناوری اطلاعات و بهره جستن از این ظرفیت‌ها برای جامعه فرهیخته پزشکی خواهد بود. در ادامه این اتفاقات مهم، طرح شکل‌گیری واحد «توسعه پایدار سلامت» ‌نیز عملیاتی شد.

• درباره نقش فراملی و منطقه‌ای طرح توسعه پایدار سلامت بیشتر توضیح دهید؟

از آنجایی که شکل‌گیری واحد توسعه پایدار سلامت، ارتباطات بین‌المللی را می‌طلبد، در این راستا قرار است جلساتی را با بخش‌های هفتگانه سازمان ملل در ایران که مرتبط با حوزه سلامت هستند برگزار کنیم البته نخستین همکاری بین‌المللی در قالب طرح توسعه پایدار سلامت در روز جهانی غذا با مشارکت معنوی این طرح کلید خورد.

در راستای این طرح برای این‌که ما بتوانیم از ظرفیت گروه‌های پزشکی خارج از کشور استفاده کنیم،‌به دنبال شناسایی پزشکان ایرانی مقیم خارج از کشور هستیم. براین اساس افرادی که موجه، خوشنام و صاحب جایگاه اجتماعی مطلوب هستند، شناسایی و به عنوان نمایندگان تام الاختیار سازمان نظام پزشکی در آن کشور انتخاب و معرفی می‌شوند. این پزشکان به عنوان تثبیت‌کنندگان فرآیندهای ارتباطی سازمان نظام پزشکی کشور و سازمان‌های کشوری که درآن اقامت دارند عمل خواهند کرد.

باتوجه به این‌که یکی از برنامه‌های دولت ترویج و تعمیق دیپلماسی عمومی است، در راستای تحقق این برنامه با استفاده از ابزار دانش پزشکی و سلامت، این برنامه به‌طور جدی پیگیری خواهد شد، تا این بحث در آینده نزدیک به عنوان مدل و الگویی از دیپلماسی عمومی مطرح شود.

• در سال‌های گذشته در سازمان نظام پزشکی در بسیاری از بخش‌ها غفلت‌هایی صورت گرفته اما شاید مهمترین حوزه‌ای که در همه سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی نادیده گرفته شد بخش آموزش و پژوهش بود،‌در سازمان نظام پزشکی بخش آموزش و پژوهش در چه وضعیتی به سر می‌برد؟

درست است؛ با آسیب شناسی که صورت گرفته درسال‌های گذشته به بسیاری از بخش‌ها آنطور که باید پرداخته نشد اما می‌توان ادعا کرد بیشترین بخشی که مورد غفلت قرار گرفت، بخش آموزش و پژوهش بود. برای بهبود وضع موجود کارگروهی با مشارکت سازمان نظام پزشکی، وزارت بهداشت و شورای آموزشی با حضور نخبگان و صاحبنظران در آموزش پزشکی تشکیل شد. در راستای اهداف این کارگروه جلساتی با موضوع تحقق سند آموزشی، پژوهشی و اخلاقی سازمان نظام پزشکی برگزار شد. این برنامه باید ‌طوری عمل کند که به عنوان سند بالادستی در آینده پیوست سازمان نظام پزشکی شود و در عرصه‌های آموزشی و پژوهشی مورد استفاده قرار بگیرد.

علاوه بر آن در حوزه آموزش همگانی برنامه‌هایی به اجرا درآمده است. برای رسیدن به نتایج مطلوب در این زمینه اقدام‌های اولیه برای انعقاد تفاهمنامه‌های مشترک بین سازمان نظام پزشکی و هلال احمر و سازمان انتقال خون و سازمان تأمین اجتماعی به عمل آمده است. براین اساس امیدواریم بعد از نهایی شدن سند‌های تفاهمنامه بتوانیم با نهادهای مهم تأثیر‌گذار در عرصه سلامت به تفاهم برسیم.

• در زمینه نظارت یکی از گزینه‌هایی که بیشترین شکایات مردمی را به خود اختصاص داده است، موضوع خطای پزشکی است که درصد آن هم کم نیست، در این باره چه برنامه‌هایی در دست اجرا دارید؟

در دوران جدید انتظارات مردم در رسیدگی به خطاهای پزشکی بیش از گذشته است. برای این‌که یک نگاه علمی در این زمینه ایجاد شود، در نخستین قدم، مرکز پیشگیری از قصور پزشکی راه‌اندازی شد. هدف ما در این مرکز به حداقل رساندن زمینه بروز خطای پزشکی با یک نگاه جامع و سیستماتیک است. در این زمینه منشور اخلاقی هیأت‌های انتظامی نظام پزشکی سراسر کشور تدوین و به عنوان منشور عملکردی به سراسر کشور ابلاغ شد. همچنین برای همراهی بیشتر با وزارت بهداشت، به همه سازمان‌های پزشکی این اخطار داده شد که در همه ابعاد نظارتی با معاونان درمان دانشگاه‌ها همکاری نزدیک داشته باشند.

در این راستا، ناوگان رسیدگی به خطاهای پزشکی درکشور در دور جدید سازمان با توجه به مطالبه جدی مردم به سرعت حرکت کرد. به‌طوری که طی چند ماه گذشته، ۱۹۸ دادستان در کشور مستقر شده و حکم حدود ۲ هزارو ۴۰۰ نفر از اعضای هیأت بدوی در این مدت در سراسر کشورصادر شد که در هیأت‌های بدوی برای رسیدگی به این موضوع مستقر شدند. در برخی از استان‌ها برای ایجاد سرعت به فرآیند رسیدگی به شکایات، هیأت‌های بدوی و تجدید نظر را به دو یا سه هیأت افزایش دادیم. علاوه بر افزایش دادیاران کشور، بالغ بر ۴۵۵ نفر از پزشکان خوشنام و پیشکسوت که مورد وثوق آحاد جامعه هستند در شهرستان‌ها، در کسوت هیأت تجدید نظر مستقر شدند.

بالغ بر ۶ هزار کارشناس در سراسر کشور، در کسوت هیأت‌های انتظامی یا دادیاری به کمک سازمان نظام پزشکی می‌آیند، که معمولاً افرادی هستند که از سوابق درخشان علمی برخوردار بوده و مورد وثوق و اعتماد مردم هستند. همچنین در این راستا ازظرفیت‌های انجمن‌های علمی و تخصصی برای رسیدگی به شکایات استفاده شد.

• یکی از دغدغه‌های حوزه سلامت در دولت یازدهم بحث واقعی‌سازی تعرفه هاست، در این زمینه سازمان نظام پزشکی طرح و برنامه‌ای در نظر دارد؟

به دلیل اهمیت واقعی‌سازی تعرفه‌ها در سال ۹۳، سازمان در حوزه اقتصاد درمان از ۲ ماه گذشته کار بسیار فشرده‌ای را در قالب یک تیم کارشناسی آغاز کرده است. به دلیل وجود مفاهیم و نگاه مشترک به ابعاد اقتصادی حوزه سلامت و ابعاد نظارتی برعملکرد حرفه‌ای پزشکان در سازمان نظام پزشکی و وزارت بهداشت، فضایی شکل گرفته که سناریوی قیمت تمام شده خدمات به خصوص در بحث ویزیت و هتلینگ و جبران خدمات صاحبان حرف پزشکی برای اولین بار با استفاده از نظرات کارشناسی همه دستگاه‌های ذیربط اعم از سازمان نظام پزشکی وزارت بهداشت و رفاه و سازمان‌های بیمه گر انجام شده و آماده ارائه به شورای‌عالی بیمه است. این مشارکت در همه دستگاه‌ها برای فراهم کردن تعیین زیر ساخت‌های تعرفه سال آینده شکل گرفته است.

در این راستا اولین جلسه شورای عالی بیمه در مجموعه دولت جدید شکل گرفت. اوج وفاق و همکاری بین سازمان‌ها و وزارتخانه‌هایی که به نوعی در حوزه سلامت مردم دخیل هستند در این جلسه پدیدار بود و همه مصوبات براساس موافقت و رضایت همه اعضای شورا برای اولین بار تأیید شد. امیدواریم با این فضا در آینده نزدیک مصوبات مهمی را در حوزه سلامت از طریق شواری عالی بیمه شاهد باشیم.

در این جلسه همه مصوبات با رضایت سازمان نظام پزشکی به امضا رسید. در حالی که این اولین بار بود که در چند سال اخیر به دلیل وجود اختلاف نظرهای عمیق بین اعضای شورای عالی بیمه همه مصوبات شورا به امضا سازمان رسید و دلیل آن نگاه منطقی بود که درمصوبات طراحی شده بود.

• بهترین اتفاقی که از ابتدای شروع به کار دولت یازدهم تاکنون می‌توانید ذکر کنید چیست؟

بهترین اتفاقی که در این مدت رخ داد، انتخاب همه مدیران و مسئولان سازمان نظام پزشکی برای اولین بار از گروه پزشکی بود. از آنجایی که سازمان نظام پزشکی خانه پزشکان بود این اقدام راهبردی و زیر بنایی به عنوان یک تغییر ساختاری عظیم در این سازمان مطرح شد و به اجرا درآمد و می‌توان گفت یکی از اتفاقات مهم ۱۰۰ روزه‌ای بود که فرآیند‌های مفید و مؤثری را در پی خواهد داشت.

فاطمه احمدزاده

ایران