دوام پوشاک ایرانی در گود رقابت خارجی
شهروندان:
وسایل منزلمان، در مبلمانمان، در امور روزمره و در خوراکی هایمان ترجیح بدهیم به مارک های داخلی، در حالی که تولید داخلی در خیلی از موارد بسیار بهتر است. من شنیدم پوشاک داخلی را که در بعضی از شهرستان ها تولید می شود می برند مارک خارجی می زنند، برمی گردانند!
اگر همین جا بفروشند ممکن است خریدار ایرانی رغبت نکند اما چون مارک فرانسوی دارد، خریدار ایرانی همان لباس را، همان کت و شلوار را، همان دوخت را انتخاب می کند، این غلط است.( سخنان رهبر معظم انقلاب در سال تولید ملی،حمایت از کار و سرمایه ایرانی) بسیاری از صاحب نظران صنعت پوشاک کشور دائما تکرار می کنند که بازار پوشاک داخلی توسط نشان های تجاری نامرغوب (چینی) مسموم گشته و حال عمومی این صنعت به وخامت کشیده شده است.
متاسفانه یکی از بارزترین چالش ها که دراین صنعت به خوبی قابل لمس است باز بودن عرصه برای ورود پوشاک خارجی وعدم سرمایه‌گذاری برای تولید داخلی ارزان قیمت است. تولیدکنندگان داخلی صاحب نشان تجاری، بیش از آن که متوجه مصرف کنندگان کم‌بضاعت باشند، متوجه اقشار با درآمد بالا هستند، می بینیم که بازار به راحتی در اختیار تولیدکنندگان چینی و محصولات بی کیفیت آن ها قرار می گیرد و سهم بازار تولیدکنندگان داخلی در بازار پوشاک ارزان به سرعت کاهش می یابد.
امروزه در فضای تولید پوشاک ایرانی، جای نشان های تجاری برای قشرهای آسیب پذیر خالی است و در صورتی که تولیدکنندگان ایرانی به سوی تولید محصولات ارزان با نشان تجاری شناخته شده بروند می توان امید داشت که از واردات چینی در بازار پوشاک کاسته شود. وارد تولیدی که می شویم،دفتر و قلممان را که می بینند،خیال می کنند مامور مالیاتیم! با چشم‌هایی کنجکاو آنچه را که روی کاغذ می نویسم،جست‌وجو می کنند که مبادا مشکلی به جمع مشکلاتشان افزوده شود!به آنها اطمینان می دهم در گزارش به نکاتی اشاره می کنیم که به نفع عرصه تولید و رونق تولیدی ها باشد.
درد دل ها آغاز می شوند.خیلی هایشان می‌گویند سال های پیش کسادی بازار فقط معطوف به برج ۹ بوده اما امسال چون قیمت مواد اولیه چند برابرشده رکود تولید از اول سال تا همین ماه های اخیر دامنه داربوده است. یک زمانی از هر مدل شلوارجین ۲تا۳ هزار تا برش می دادند.اما در حال حاضر بیش از ۵۰۰ تا ۶۰۰ تا به تولیدی ها سفارش کار نمی دهند. از آذرماه چشم امید تولیدی ها به شب عید است. این روزها پشت سر هم مدل های مختلف را برش می دهند و در طبقه ای روی هم می چینند تا شب عید با این چشم انداز که خرید مردم چند برابر می شود، فروش خوبی را برای خودشان رقم بزنند.
تفاوت قیمت مدل های داخلی و خارجی تا مرز پنجاه هزار تومان! ناگفته نماند که امسال روزنه امیدی برای تولید کنندگان داخلی گشوده شده است. از آنجا که قیمت پوشاک زمستانی خارجی افزایش بیش از ۵۰ در‌صدی داشته مشتری تولید داخل را ترجیح می‌دهد.حالا دیگرمی توان مشتری هایی را یافت که به ژورنال‌های بافت های ترک پشت کرده و از فروشنده سراغ پوشاک زمستانی تولید داخل را می گیرند! زن و شوهر جوانی که وارد مغازه بافت فروشی واقع در چهار راه کوکا کولای تهران شده اند،خواستار خرید یک بافت ریز و گرم مردانه برای زیر کت هستند. پشت ویترین بافت هایی با نقش لوزی های رنگ شاد که معمولا برای زیر کت مردانه استفاده می شوند، خوش نشسته اند.خانم رنگ بنفش را پسندیده است. از قیمت این بافت که می پرسند،سریع عقب گرد کرده و با گفتن این جمله که برمی گردیم صحنه را ترک می کنند!
پیرمرد مغازه دار از کیفیت وقیمت مدل های ترک بافت هایش چنین می گوید:«قیمت این بافت‌های زیر کتی ۹۹ هزارتومان است!کار ترکند. نه پرز می دهد و نه بعد از شست وشو وا می رود.» این فروشنده بافت های به اصطلاح ترک ، ژورنالی از سایر کارهای درون مغازه اش روبرویمان می گذارد. بافت ها بیشتر مدل هایی دارند با یقه و دکمه‌های عجیب و غریب که دست کم هر جا نمی‌توان پوشید.ضمنا خیلی ضخیم بافته شده‌‌اند. از همان مدل ژاکت‌هایی به نظر می رسند که وقتی پوشیده می‌شوند سنگینی شان روی شانه‌ها می‌افتد ونفس گیر می شوند. برای خودشان کاپشنی هستند؛نه ژاکتی که بشود همه جا پوشید. این بافت‌ها از ۱۵۰ هزارتومان به بالا قیمت خورده‌اند.تاکید مغازه‌دار بیشتر به کیفیت و خارجی بودن مدل‌هایش است!
زن و شوهر جوان دو مغازه پایین تر ژاکت هایی با قیمت های مناسبی می یابند که از لحاظ جنس و بافت تفاوت چندانی با مدل های خارجی ندارند.اتفاقا از رنگ های زیبایی هم برخوردارند. فروشنده با انصاف این مغازه می گوید:«این کارها از پارسال توی انبارمان مانده بود. کار تولید داخل است. اما دست که بزنید متوجه می شوید از لحاظ کیفیت تفاوت چندانی با مدل های خارجی ندارند.» رو به زن و شوهر جوان می گوید:«هرکدام را که ببرید می شود شصت هزار تومان.» آنها با چانه زنی قیمت را به پنجاه هزار تومان می‌رسانند و یک مدل خاکی رنگ با لوزی های نارنجی و قهوه ای که جزو رنگ های با ترام گرم قرار می‌گیرد و برای روزهای سرد زمستان بسیار مناسب است خریداری می کنند. این گونه دست کم پنجاه هزار تومان نسبت به خرید مدل های خارجی پول کمتری می پردازند و بافت با کیفیتی هم گیرآورده اند. نداشتن طرح و برند ایرانی دو چالش بزرگ صنعت پوشاک داخلی سرمدی فروشنده دیگری در این صنف برایمان از اسرارکار توزیع بافت ها پرده برمی دارد.
وی می گوید:«در تمام این راسته که چرخ بزنید متوجه می شوید که اکثر مغازه دارها یک ژورنال مشابه کارهای بافت مردانه و یک ژورنال مشابه کارهای بافت زنانه روبه رویتان قرار می دهند. همگی شان گویی از یک سری تولیدی های مشخصی تغذیه شده اند.شما خیال می کنید همه آنها طرف قرارداد با تولیدی های ترک هستند؟! من به شما می‌گویم،این گونه نیست.معمولا هر زمستان تولیدی های داخل از روی مدل های ژورنال یک یا دو زمستان قبل تر خارجی کپی برداری کرده و خودشان اقدام به بافتن می کنند. برای اینکه بازار گرمی داشته باشند وادعا کنند که بافت‌های آنها کیفیت برتری دارند یک مارک دهان پر‌کن خارجی هم روی یقه یا سر آستین‌شان می‌دوزند. بنابراین نمی توان انکار کرد که در صنف پوشاک به‌ویژه بافت های زمستانی اکثرا کار تولید داخل با مارک خارجی پیش روی مشتری قرار می گیرد.»
نداشتن طرح و برند ایرانی در بازار پوشاک داخلی دو چالش اساسی رونق این صنعت در داخل محسوب می شوند که علی رغم آگاهی دست اندرکاران اهل فن از این قبیل چالش ها هنوز اقدام موثری در جهت رفع این مشکلات به کار نبسته اند. حساب و کتاب های تولیدی ها چگونه اند؟ علی مافی یک تولیدی شلوار جین و کاپشن در هزار توی کوچه “برلن” تا ما را می بیند جا می‌خورد که ای داد بیداد مامور مالیات! کارت خبرنگاری که نشانش می دهیم آرام می گیرد و برایمان چایی می‌ریزد.پسرش در کارگاه مشغول برشکاری است.
مافی که خود چند دهه است درتولیدی کار می‌کند، می‌گوید:«مامور مالیات می آید،می گوید اگر تولیدی هستید پس چرختان کجاست؟ اصلا این فکر به ذهنشان خطور نمی کند که ما در این کارگاه کوچک که جا برای قرار دادن چرخ نداریم!ما برش می‌دهیم،کار برای دوخت و سپس شست و شو به جای دیگری فرستاده می‌شود. دوباره به این جا برمی گردد تا بسته بندی شود.مامور که می آید برایمان مالیات فروشگاه را می بندد در حالی که اکثر کارگرهای ما در مکان های دیگری در حال کار هستند و ما حقوق و مزایایشان را تامین می کنیم. تولیدی ها چه بزرگ باشند و چه خرد باید مورد حمایت همه جانبه قرار بگیرند.»
حسن گرجی، ماسکی به صورت زده و دارد پارچه های جین را که شاید ۵۰ لایه روی هم قرار گرفته اند برش می دهد. گویی بیش از آلودگی هوا و اینکه با گرد تار و پود پارچه نفسش بگیرد، امانش از چک برگشتی بریده است. خودش می گوید:«از تولیدی طبقه پایینم چند میلیون طلب دارم ،هر وقت چشم توی چشم هم می شویم می گوید:بازار کساد است، ندارم. می خوای برو شکایت کن. شکایت هم که می کنیم زیاد در مورد چک برگشتی اقدام ضرب‌الاجلی نمی شود!»
وی ادامه می دهد:«خودمان هم گاهی برای خرید ماده اولیه (پارچه) مجبور به گرفتن قرض می‌شویم. قبلا چک ۵ ماهه یا ۸ ماهه که می دادیم از لحاظ شرایط تفاوت چندانی نداشتند. اما حالا اگر هشت ماهه بدهیم برای هر متر پارچه ۳۰۰ تومان روی مبلغ می کشند. هرچقدر هم می گوییم که این کار اشکال شرعی دارد گوش نمی دهند.» این برشکار با اشاره به اینکه کارها بعد از برش برای دوخت و شست و شو به شهرستان های همدان،ملایر،قزوین،زنجان و اطراف تهران فرستاده می شوند،در مورد نحوه حساب و کتاب حق و حقوق کارگران شهرستانی خود می گوید:«هزینه هر عدد را با آنها حساب کرده وهفته ای یومیه می گیرند یا این که شش ماه به شش ماه تسویه می کنیم!یعنی چهل درصد را نقد می پردازیم و الباقی را اقساط چهار تا پنج ماهه می بندیم.»
وی گله مندانه می گوید:«پوشاک چینی بازار را فلج کرده است. مشتری شهرستانی بخش عمده نیازش را با خرید کارهای چینی به صورت نقد تامین می کند. وقتی به تولید داخل می رسد چکش را به ما می دهد!» برای کار با کیفیت تولید داخلی رو ترش نکنیم محمد ابراهیمی که ۲۰ سال است درصنف تولید کنندگان پوشاک فعالیت دارد می گوید:«کارگاه ما حدودا ۲۰ کارگردر شهرستان های ابهر،ملایر،دوتپه زنجان و… دارد.در این شهرستان ها کارها دوخته و شسته می‌شوند. وقتی به کارگاه در تهران بر می گردند بسته بندی شده و به بنکدارهای تهران می فروشیم.»
وی در مورد تفاوت های کار ایرانی با خارجی می گوید:«انصافا کار ایرانی بادوام تر از کار خارجی (چینی) است.ضمنا خیلی از کارهای ترک هم با مواد اولیه ایرانی (پارچه) ایرانی دوخته می شوند که تازه بالای ۱۰۰تا ۱۵۰ هزار تومان قیمت می خورند. اگرکار تمام ترک با مواد اولیه خودشان روانه بازار ما کنند چندین برابر این مبلغ قیمت می گذارند که بگویند کار ما برای مشتری های خاص است. در حالی که خاص بودن کار ربطی به قیمتش ندارد. مهم کیفیت کار است که من به مشتری اطمینان می دهم کار تولید داخل – به ویژه در کاری که رویش دقت شده – تفاوت چندانی از لحاظ کیفی با نمونه خارجی وجود ندارد.» ابراهیمی معتقد است یکی از گام های اولیه برای رونق بخشی به تولید داخل و جذب سرمایه در این عرصه کم کردن تعرفه های مالیاتی برای تولیدی هاست.
گالیا توانگر
کیهان
