مرگ در همین حوالی کمین کرده است
شهروندان – نعمت احمدی*:
مساله آلودگی هوا در کلانشهرها خصوصاً تهران به گونه‌ای با زندگی روز مره ساکنین آنها گره خورده که نیازی به داشتن تخصص نیست که راجع به آلودگی هوا اظهارنظرنمود.
وقتی نمی‌شود تنفس کرد غیرمتخصصی مانند من هم می‌تواند دنبال علت بگردد که چرا نمی‌تواند در این شهر به لحاظ آلودگی زندگی کند و مسئولین هم بجای رفع علل آلودگی نسخه غیرقابل اجرای انتقال پایتخت را به صورت آرمانی می‌پیچند.
۱- هیچ می‌دانید ۳۳درصد از صنایع کل کشور در اطراف شهر تهران مجتمع می‌باشند، در دولت اصلاحات محدودیت ایجاد کارخانه در شعاع معینی از کلانشهرها خصوصاً تهران تصویب شد که با تأسف در دولت گذشته این مهم کارشناسی شده کنار گذاشته شد، بخشی از آلودگی برمی‌گردد به تراکم کارخانجات صنعتی در استان تهران، با این مهم که سوخت اکثر کارخانجات ما هنوز سوخت ناسالم، گازوئیل و مازوت است که سالهاست در کشورهای بزرگ صنعتی کنارگذاشته شده و از سوخت سالم استفاده می‌کنند، سوخت غیر استاندارد موجب آلودگی هواست عمده کارخانجات از فیلترینگ استاندارد استفاده نمی‌کنند و درصد آلودگی هوا با نبود فیلتر روی خروجی کارخانجات موجب پخش گازهای سمی در هوا می‌شود.
۲- درتهران بیش از ۲ میلیون‌و‌هشتصدهزار اتومبیل درحرکت است که مصرف سوخت سرانه‌ای به مراتب بیشتر از حد استاندارد جهانی دارند نو بودن اتومبیل شرط نیست مهم سیستم سوخت وسائل نقلیه است که درخیابانها حرکت می‌کنند دوسه سال قبل سفری به اندونزی داشتم کشوری که روزگاری عضو کشورهای تولید کننده نفت – اوپک – بود با سهمیه‌ای نزدیک به دو میلیون بشکه در روز، امروزه دیگر اندونزی جزء کشورهای صادر کننده نفت نیست و تولید خود را به مصرف داخلی می‌رساند، رانندگی در جاکارتا مانند رانندگی در لندن است، یعنی به روش انگلیسی فرمان دست راست اتومبیل است تعجبم از نو بودن همه ماشینهای درحال حرکت بود، از راهنمایم سوال کردم می‌گفت تا دو سه سال قبل اتومبیل‌های موجود در کشورمان کهنه و فرسوده بودند هوای شهرها آلوده و مصرف سوخت بالا، اراده دولت براین قرار گرفت که سیستم حمل ونقل را نو کنند چندین کشور داوطلب تغییر سیستم حمل و نقل اندونزی شدند و این ژاپن بود که توانست صنعت خودروسازی خود را برنده حضور در جاده‌ها و خیابانهای اندونزی نماید، راهنمایم می‌گفت سوخت اتومبیل‌ها به کمتراز نصف تقلیل پیدا کرد و هوا هم سالم شد در تهران ۲ میلیون‌و‌هشتصدهزار اتومبیل در حال رفت و آمد است، اتومبیل‌هایی که مصرف سوخت آنها استاندارد نیست همین تعداد موتورسیکلت نیز در تهران تردد می‌کنند موتور سیکلت‌هایی که در تهران حرکت می‌کنند ۸ برابر ماشینهای موجود آلودگی هوا دارند، سوخت اتومبیل‌ها و موتورسیکلت‌ها سرجمع ۸۸درصد از آلودگی هوای تهران را موجب می‌شوند، سالهاست در کشورهای اروپایی گاز به‌عنوان انرژی گرما بخش از منازل کنار گذاشته شده است متأسفانه در ایران با این دیدگاه که گاز فراوان و ارزان داریم برنامه این شد که همه کشورلوله کشی گاز شود و از حرارت گاز علاوه بر پخت و پز گرما هم تولید کنیم میلیونها بخاری و آبگرمکن غیر استاندارد ساخته یا وارد کشور شد حال اگر به جای لوله کشی گاز سراسری نیروگاه گازی می‌ساختیم و مازاد گاز مورد نیاز نیروگاهها را در بازار جهانی می‌فروختیم از برق تولیدی برای گرما و پخت وپز استفاده می‌شد اینهمه آبگرمکن و بخاری غیراستاندارد که همه کشور را آلوده کرده است استفاده نمی‌شد. تولید برق باگاز مقرون به صرفه است تا لوله کشی گازدر همه کشور و استخراج و پالایش و انتقال گاز به همه خانه‌ها و سوخت مستقیم گاز یعنی سرمایه ملی و بازتولید آلودگی هوا. سالم‌‌ترین و پایدارترین سیستم حمل و نقل، استفاده از مترو می‌باشد، رفت و آمد در شهرهای بزرگ مانند نیویورک و لندن و پاریس و مسکو بیشتر با مترو صورت می‌گیرد، باید سیستم حمل و نقل عمومی را تقویت کرد و از احداث بزرگراه و تعریض خیابانها جلوگیری به عمل آورد، هم اکنون پرونده‌ای علیه آقای محمود احمدی نژاد در دادگستری مطرح است و یکی از اتهامات وی، عدم تخصیص اعتبار مترو که مصوب مجلس بود، مجلس ۲ میلیارد دلار اعتبار برای مترو تصویب نمود که یک میلیارد آن در تهران و یک میلیارد دیگر برای کلانشهرها، اگر رئیس جمهور سابق همان یک میلیارد دلار ارز را به مترو اختصاص داده بود به گفته مدیرعامل سابق مترو آقای مهندس محسن هاشمی، علاوه بر تکمیل خطوط دیگر، واگن به خطوط فعلی اضافه می‌شد و سفرهای روزانه مترو افزایش پیدا می‌کرد و بالطبع تعداد دیگری اتومبیل شخصی و اتوبوس و تاکسی کنار گذاشته می‌شدند. شهردار فعلی آقای قالیباف چند طرح عمرانی در سطح شهر تهران دارند که به اصطلاح افتخارآمیز است تونلی که بزرگراه نیایش را به شرق تهران وصل می‌کند و بزرگراه امام‌علی(ع) که شمال و جنوب تهران را به هم وصل کرد وطبقه دوم بزرگراه صدر که از نظر ساخت و ساز طرح موفقی است ۲ هزار میلیارد تومان هزینه اگر به جای احداث طبقه دوم بزرگراه صدر هزینه آن در اختیار مترو گذاشته می‌شد به گفته آقای محسن هاشمی مدیرعامل سابق مترو دو خط مترو احداث می‌شد که روزانه حداقل ۲ میلیون سفر شهری داشتیم، یعنی ۲ میلیون نفر به جای اتوبوس و تاکسی و اتومبیل شخصی از دوخطی که با پول طبقه ۲بزرگراه صدر ساخته می‌شد، از مترو استفاده می‌کردند و اگر ۵ نفر در یک ماشین جا بگیرند، روزانه ۴۰۰هزار اتومبیل کمتر در شهر حرکت می‌کرد هنوز یکماهی از افتتاح طرح بزرگراه صدر نگذشته که ساعت‌های طولانی ترافیک بزرگراه صدر برمی‌گردد به وضع قبل از احداث، بزرگراه امام‌علی(ع) هم ساعت‌هایی از شبانه روز با ترافیکی غیرقابل قبول روبه‌روست ساخت و ساز بزرگراه امام‌علی و حتی طبقه دوم صدر لازم بود اما مترو واجب است اگر هزینه طبقه دوم بزرگراه صدر را صرف مترو می‌کردیم امروز دو خط مترو که شرق و غرب و شمال و جنوب را به هم وصل می‌کرد در شهر تهران فعال بود و آلودگی هوا کم می‌شد.
۳- تهران شهر چنارهاست این را سفرنامه نویسانی که در دوره قاجاریه به تهران آمدند ازاین شهر تصویر کرده‌اند خیابان ولی عصر که در زمان رضا شاه احداث شد با درختان چناری که دوطرف خیابان کاشته شد هویت شهرتهران در آغاز قرن فعلی بود، خیابانی که درختان چنارش ثبت ملی هم شده است اما درختان این خیابان که می‌توانست و می‌تواند ریه تنفسی تهران باشد دربی برنامگی به‌دست اره برقی گرفتار آمده است باغات منطقه یک شهرداری تهران که هرروزه تغییرکاربری می‌دهد و درختان چنار خیابان ولی عصر که به طرق مختلف خشکیده و یا با طرحهای به اصطلاح عمرانی شهرداری قطع می‌شوند هم از دیگر عوامل آلودگی هوای تهران است.
آرزو می‌کنم مسئولین شهری ما توجه کنند دیگر شهرها چگونه برغول آلودگی هوا پیروز شدند اردوغان نخست وزیرفعلی ترکیه که ده سالی شهردار استانبول بود وقتی کلید شهراستانبول ر اتحویل گرفت شهری دودآلود خصوصاً در زمستانها نفس کشیدن را مشکل می‌نمود اما وقتی از ساختمان شهرداری استانبول به کاخ نخست وزیری در آنکارا نقل مکان کرد استانبول به‌عنوان شهری تمیز پذیرای میلیونها جهانگردی شد که اقتصاد استانبول را شکوفا نمودند، لندن دهه ۵۰ میلادی آلوده‌‌ترین شهر اروپا بود و رود تایمز هم مهر آلودگی را بر پیشانی داشت اما لندن ظرف مدتی کوتاه با گسترش خطوط مترو و تغییر سوخت اتوبوسهای دو طبقه تاریخی خود و تاکسی هائی که هویت لندن می‌باشند، لندن را شهر تمیزی ساخت که بیشترین جهانگرد ر ا به سوی خود جلب می‌کند می‌توان سوار چرخ و فلک معروف به – لندن آی – شد و تا دو را دور لندن را با چشم معمولی دید تهران با آلودگی هوای خود دارد روز به روز پیرتر می‌شود و با برنامه هایی که به غلط برای گسترش ماشین در این شهر پیاده می‌شود مردمش هم جوانی نکرده پیر می‌شوند تهران و دیگر شهرها را دریابید که مرگ در همین حوالی کمین کرده است.
* حقوقدان
