جمهوریت در نگاه امام خمینی(س)
شهروندان – محمد علی ایازی*:
حضرت امام خمینی (ره) از جمله شخصیتهای مهم در تاریخ معاصر است که علاوه بر اینکه چهرهیی شاخص در عرصه سیاست محسوب میشود دارای بعد اخلاقی و عرفانی ویژهیی هم بودند.
بعد اخلاقی شخصیت امام خمینی حتی بعد از انقلاب نیز بیش از گذشته دیده میشد. حتی آثار ایشان هم صرف نظر از مباحث فقه و اصول بیشتر بر اندیشههای اخلاقی استوار بود. از سوی دیگر در اینکه انقلاب اسلامی ایران در کل جهان اسلام و به ویژه در منطقه تاثیر بسزایی داشته است تردیدی نیست. اما انقلاب اسلامی ایران با رهبری حضرت امام گسترش و تداوم یافت و حرکت امام خمینی بسیار تاثیرگذار در اتفاقاتی بود که امروز در منطقه شاهد آن هستیم.
همچنین نقش حضرت امام در پیروزی انقلاب اسلامی ایران از دو جهت بسیار اهمیت داشت.
نکته اول اینکه حضرت امام نگاه ویژهیی به تمرکز رهبری و قدرت داشتند و تلاش میکردند تمام مردم با اتحاد در کنار یکدیگر باشند، نکته دوم اینکه شخصیت علمی امام خمینی و همچنین ساختار فکری ایشان تاثیر بسزایی بر پیروزی انقلاب داشت. قاطعیت و شجاعت امام خمینی در بحرانها باعث میشد که روند پیروزی انقلاب اسلامی به سرعت به جلو رود. از طرفی دیگر حضرت امام نگاهی تقریبا جامع و کلی به مسائل داشتند و کمتر وارد جزییات میشدند تا بتوانند تمام اقشار و جریانها گوناگون را برای هدفی که در نظر گرفتهاند متمرکز و جمعآوری کنند.
امروزه ما میبینیم که امام خمینی شخصیت بیبدیلی داشتند که چیز دیگری نتوانست جایگزین آن شود. اما میخواهم به نکتهیی اشاره کنم و آن این نکته است که جمهوریت و تکیه به آرای مردم و همچنین رضایت و مشروعیت از بهترین اندیشههای امام بود.
امام خمینی معتقد بود که اگر جمهوریت نباشد حکومت زیر سوال میرود و مهمترین بخش از اندیشه امام تکیه بر آرای مردم بود. مبارزه با استبداد بخش مهمی از اندیشه امام است که بیشتر از بخشهای دیگر برای جهان امروز ضروری است. بسیاری از کشورها اصرار دارند که اتفاقات و انقلاباتی که در جهان در حال به وقوع پیوستن است تحت تاثیر انقلاب اسلامی ایران نیست ولی معتقدم که همه کشورهای منطقه مسلمان هستند و به اصل دموکراسی تکیه میکنند و این اصل دموکراسی همان شعارمردم ایران در زمان پیروزی انقلاب است یعنی همان استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی.
*استاد حوزه و دانشگاه
اعتماد