پایان ۸ سال بی‌مهری علیه زنان
شهروندان – آذر منصوری:
با پایان یافتن دوره مسوولیت دولت های مستقر رویه معمول آن است که رییس جمهور به ارائه گزارش روشن و مستدل منطبق بر واقعیت های آماری موجود از عملکرد خود دفاع کند.
علی القاعده انتظار محتمل از رییس دولت نهم و دهم هم این بود که با توجه به حداقل واقعیت های آماری موجود و مقایسه آن با آمار و واقعیت های دولت های پیشین به دفاع از خود بپردازد که متاسفانه کما فی السابق رفتار و گفتار هشت سال گذشته او این اتفاق نیفتاد. اما در این بین سهم و جایگاه زنان طی هشت سال گذشته از نکاتی بود که کمترین توجهی نه تنها در رفتار بلکه در گزارش های نهایی هم به آن نشد.
روی سخن این نوشتار نیز بررسی عملکرد دولت هشتم و نهم در ارتباط با این نیمی از پیکره جامعه ایران است. و پاسخ به این سوال که با نوع رویکرد و عملکرد دولت احمدی نژاد به جایگاه زنان در ایران، آیا این جایگاه به موقعیت بهتری در مقایسه با دولت های گذشته ارتقا یافته یا اینکه بالعکس این جایگاه تنزل یافته است؟ به طور قطع برای پاسخ به این پرسش باید نگاهی اجمالی به جایگاه و انتظارات زن ایرانی به ویژه پس از انقلاب اسلامی داشته باشیم.
اما با وجود این تاکیدات و با وجود درخشش این نیمی از پیکره جامعه در کسب رتبه های علمی و تخصصی، زنان ایران نه تنها از جایگاه برابر بلکه حتی تاثیرگذار در مبادی تصمیم گیری و ارکان قدرت در کشور برخوردار نبوده و نیستند. سهم زنان ایران هنوز از نهاد انتخابی قانونگذار کشور از ۵درصد فراتر نرفته، در حالی که میانگین سهم زنان دنیا از پارلمان سال هاست از مرز ۲۰ درصد فراتر رفته است. در واقع عدم حضور زنان ایران در نهادهای انتخابی و انتصابی کشور واقعیتی غیرقابل انکار است که نیاز به دلیل و اثبات ندارد و
بر اساس آمار موجود حضور زنان ایران در ارکان تصمیم گیری کشور در مقایسه با میانگین دنیا بسیار ناچیز است. در این بین دولت ها می توانند نه تنها نقشی تاثیرگذار بلکه تعیین کننده برای تغییر این وضعیت از خود به جای بگذارند. به ویژه آنکه در فصل سوم قانون اساسی و در بخش های دیگر قانون این وظیفه به درستی تبیین شده است. ظرفیتی که نه تنها دولت اصلاحات بلکه دولت سازندگی نیز از آن با وجود محدودیت های موجود برای ارتقای جایگاه زنان ایران بهره گرفتند که از آن جمله احیای ورزش بانوان، راه اندازی مرکز امور مشارکت زنان و حضور دو زن در هیات دولت درصد بالای قبول شدگان کنکور در تمام رشته های دانشگاهی بدون هیچ گونه تبعیض و… می توان نام برد که در فرصت این مقال نیست.
ضمن آنکه با اجرای قانون معطل مانده شوراهای شهر و روستا در دولت خاتمی نیز این فرصت در اختیار بسیاری از زنان ایران قرار گرفت تا در بخشی از مدیریت شهرها و روستا ها نقش ایفا کنند. اما با توجه به پایان دولت احمدی نژاد و آنچه در ارتباط با این نیمی از پیکره اجتماع اتفاق افتاده و البته مقایسه عملکرد آن با دولت های پیشین حداقل برای زنان ایران روشن می سازد که در چه نقطه یی قرار گرفته اند تا با ارزیابی شرایط و واقعیت ها انتظارات خود را از دولت تدبیر و امید نیز روشن کند.
هشت سال پیش محمود احمدی نژاد از آوردن نفت بر سر سفره های مردم و گسترانیدن سفره عدالت و مهرورزی خود برای ملت ایران سخن گفت (. تا قبل از این سخن جایگاه این ملت روشن بود اما بلافاصله بعد از روی کار آمدنش هر اقدام و سخن خود را به پای ملت ایران می نوشت) در این بین اما نخستین اقدام او به بهانه تحکیم بنیان خانواده تغییر نام و کارکرد مرکز امور مشارکت زنان به مرکز امور زنان و خانواده بود که پس از این تغییرات شاهد خمیر شدن بسیاری از کتاب هایی بودیم که به کوشش این مرکز و پژوهشگران و نویسندگان صاحبنام کشور نوشته شده بود. این فقط بخشی از ماجرا بود. در کنار این اقدام کلیه فعالیت های مرکز در بخش جامعه مدنی نیز به محاق رفت و طرفه آنکه با این تغییرات، ارائه لایحه جنجالی خانواده توسط مرکز زنان و خانواده نیز مهر تاییدی بر تغییرات بنیادین رویکردهای موجود در دولت جدید زد.
سهم زنان ایران از بازار کار و اشتغال بنابر آمارهای موجود نه تنها افزایشی به دنبال نداشت بلکه با روند نزولی مواجه شد. بر اساس آخرین آمار نرخ بیکاری امروز زنان ایران ۴۰ درصد اعلام شده است که خود گویای واقعیت های موجود از سهم زنان ایران از اشتغال است. در کنار نابسامانی در بخش اشتغال لایحه کاهش ساعت کاری زنان که با نگاهی کاملاسطحی به مساله اشتغال زنان ایران تهیه شد نیز بخشی از فرصت ها را برای بازار کار زنان ایران در آینده نیز گرفت.
اما در این بین اوج نابسامانی ها و تبعیض ها در دولت هشتم یعنی دور دوم ریاست جمهوری احمدی نژاد اتفاق افتاد. او که با معرفی دو زن برای کابینه جدید خود دست به اقدام متحورانه و متحولانه یی زده بود با این اقدام همه نگاه ها را به سمت خود جلب کرد. دیگر تابوی حضور زنان در دولت جمهوری اسلامی شکسته شد و احمدی نژاد نیز نامش به عنوان نخستین رییس دولت جمهوری اسلامی که دست به این اقدام زده است شناخته می شود. اما متاسفانه این اقدام که می توانست حداقل نمره قبولی را در کارنامه او ثبت کند با حذف ناموجه تنها وزیر کابینه اش خانم دکتر دستجردی آن هم به دلیل دفاع وی از حقوق بیماران بی پناه نشان داد که این به کار گیری ناشی از تغییر رویکرد نسبت به حضور زنان نبوده بلکه اقدامی صرفا نمایشی بوده که فقط تاریخ مصرف معینی را نیز در پی داشته است. در این اثنا اوج رویکرد حذفی دولت هشتم و نهم در آموزش عالی بروز و ظهور یافت.
