تاریخ انتشار : چهارشنبه ۱۱ تیر ۱۳۹۳ زمان انتشار : ۱۰:۲۵

شهروندان:
رییس مرکز ملی خشکسالی از به صدا درآمدن زنگ خطر خشکسالی در 9 استان کشور خبر داد و گفت: اردبیل، تهران، خراسان شمالی و خراسان جنوبی، تهران، البرز، قزوین، قم ، کردستان و همدان، ‌دو سال متوالی درصد بالایی از خشکسالی را داشته‌اند.

شاهرخ فاتح در گفتگو با خبرنگار سایت شهروندان هشدار داد که اگر راهکارهای مناسب برای سازگاری با خشکسالی اندیشیده نشود کشور وارد مرحله سوم خشکسالی می شود.

وی افزود:‌ در صورتی که خشکسالی مدت زیادی ادامه پیدا کند و حجم جریان رودخانه ها یا سطح آبهای زیرزمینی کاهش یابد، به وقوع خشکسالی هیدرولوژیکی منجر می شود که بر اثر کمبود و یا فقدان بارش زمستانی در عرض های میانی به وجود می آید و فقر توامان آبهای سطحی و زیرزمینی کشور را شامل می‌شود.

به گفته وی خشکسالی آبهای سطحی که به کاهش میزان بارندگی که به طور مستقیم موجب کاهش رواناب و به صورت غیر مستقیم موجب کاهش تغذیه آبهای سطحی به وسیله آبهای زیرزمینی می شوند وابسته هستند ضرورتاً یک رویداد طبیعی نیست و اغلب بر اثر ترکیبی پیچیده از خشکسالی های هواشناسی و زیر ساختهای منابع آب و تصمیم گیریهای مدیریتی و اجرائی در این زمینه وابسته است.

فاتح افزود: اگر روند خشکسالی آبهای سطحی و زیرزمینی ادامه پیدا کند بر اساس مدل جهانی خشکسالی وارد مرحله چهارم خشکسالی می شویم زیرا پس از یک دوره طولانی خشکسالی وارد مرحله چهارم خشکسالی اقتصادی و اجتماعی شده که قحطی های بزرگ و گسترده ، مرگ و میر و مهاجرت های دسته جمعی و گسترده از شهرها، حاشیه نشینی و تکدی گری و بسیاری معضلات اجتماعی اقتصادی دیگر در پی خواهد داشت.

رییس مرکز ملی خشکسالی با بیان راهکارهای کشاورزی سازگار با خشکسالی با تاکید بر مدیریت بهینه آب گفت:‌ عدم مدیریت بهینه آب در بخش کشاورزی در حدی است که به جرات می توان گفت درصد بسیار بالایی از آب در بخش کشاورزی به هدر می رود.

وی بهترین تمهیدات در بخش کشاورزی را تغییر الگوی کشت با رویکرد حرکت به سوی محصولات با نیاز آبی کمتر و مقاوم به خشکی، راه اندازی نهضت نصب کنتور در تمامی مجاری خروجی آب در سطوح مختلف برای اندازه گیری آب و تحویل آب به صورت حجمی، افزایش راندمان سیستم های آبیاری و حل مشکلات سیستم های آبیاری، پایش شوری خاک و مدیریت آن در حد آستانه تحمل شوری با توجه به لزوم آبیاری دقیق و کم آبیاری، توجه به اقتصاد آب، مدیریت منابع آب مجازی و فروش آب با قیمت تمام شده، جلوگیری از تبخیر بی رویه منابع آب و استفاده از آب های نامتعارف دانست.

وی از تحویل آب با قیمت تمام شده و محدود کردن آب شهری برای آبیاری فضای سبز، همچنین طراحی ماشین های لباسشویی، ظرف شویی، دوش های حمام، شیرهای نازل و فلاش تانکها که آب کمتری مصرف می کنند، افزایش بهره وری آب در تولیدات صنعتی و استفاده چند باره از آب در واحدهای صنعتی و تولید آب شیرین از دریا با استفاده از انرژی های نو و تجدید پذیر، به عنوان برخی از راهکارهای مدیریت خشکسالی نام برد.

رییس مرکز ملی خشکسالی با تاکید بر لزوم کار فرهنگی در مدیریت خشکسالی افزود:‌ باید برنامه های مؤثر و پیوسته در صدا و سیما، روزنامه ها و در مدارس و حتی دانشگاه ها برای افزایش آگاهی جامعه اجرا شود.

این کارشناس هواشناسی، حفاظت از جنگل ها و پوشش های گیاهی به طور جدی و پیوسته، توسعه جنگل ها و پوشش های گیاهی و مرتعی به صورت ملی، کار گسترده در حوضه های آبخیز برای توسعه عملیات آبخیزداری برای کنترل سیلاب ها و کمک به تزریق رواناب ها در گستره آبخیزها و حفظ و افزایش رطوبت خاک و تغذیه سفره های زیرزمینی در سطح حوضه های آبخیز و عرصه های مرتعی با استحصال نزولات جوی را از ضروری ترین کارها در این زمینه دانست.

وی همچنین ازشیرین سازی آب دریاها با توجه به مزیت تأثیر پذیری از خشکسالی ها و با در نظر داشتن اثرات زیست محیطی و هزینه تمام شده، از طریق بهره گیری از انرژی های نو و بهره گیری از سایر آب های نامتعارف همانند پسابها، آبهای شور و لب شور، و بهره گیری از شبنم و رطوبت هوا در نواحی مساعد و ساحلی به عنوان دیگر راهکارها نام برد.

به گفته وی مقابله با خشکسالی یک کار ملی و فرا بخشی است از این جهت باید حمایت های لازم در همه بخش ها در جهت مدیریت خسکشالی به عمل آید.

فاتح افزود: سازمان هواشناسی تنها متولی پایش شرایط آب و هواشناسی کشور است و اگر بخواهیم خشکسالی را مدیریت کنیم باید از پایش شروع کنیم. کاری که سازمان هواشناسی در مدیریت خشکسالی انجام می دهد در دو مرحله پایش و پیش آگاهی است.

وی در رابطه با این‌که چقدر مرکز ملی خشکسالی مجهز به تکنولوژی و ابزارهای مورد نیاز برای پایش خشکسالی است گفت: در پایش خشکسالی ما نیازمند پارامترهایی هستیم که در حال حاضر دستگاه ها و ادوات مورد نیاز برای اندازه گیری این پارامترها را نداریم. این مرکز نیازمند سرمایه گذاری و حمایت وزارتخانه هایی چون جهاد کشاورزی است.

فاتح در بیان پیش آگاهی خشکسالی گفت:‌ در خشکسالی پیش بینی میان مدت و بلند مدت مهم و کاربردی است. به عبارتی وزارت جهاد کشاورزی می خواهد بداند در پاییز وضعیت بارش چطور است زیرا در پاییز کشت دیم شروع می شود، کشتی که متکی به بارش است. اگر سازمان هواشناسی بتواند پیش بینی بارش پاییز را از بهار بدهد،‌ وزارت کشاورزی فرصت خوبی برای برنامه ریزی پیدا می کند.