تاریخ انتشار : دوشنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۳ زمان انتشار : ۲۳:۰۷

شهروندان – علی فراستی *:
خشکسالی و بحران کمبود آب در ایران از مرز هشدار گذشته و اینک زمان عمل فرارسیده است. سال‌هاست مقامات دولتی، کارشناسان و شهروندان مسئول در مورد ابعاد رو به گسترش کمبود آب در ایران هشدار می‌دهند. آخرین خبر در مورد جیره‌بندی آب در ۱۲ کلانشهر کشور بود.

خشک شدن ۵ دریاچه؛ پایین رفتن بستر آب‌های زیرزمینی در اقصی نقاط کشور؛ خشک شدن آب زاینده‌رود و چند رودخانه دیگر؛ کاهش سطح ذخیره آب پشت اغلب سدهای کشور؛ تخلیه ۶۵‌درصد از روستاهای یزد در ۲۵‌سال گذشته؛ خالی شدن ۳۰۰ روستا در حاشیه دریاچه‌ هامون؛ تأمین آب ۵۳۰۰ روستا به وسیله تانکر و گسترش کویر تنها تکرار تراژدی تلخی است که هر روز بیشتر سرزمین ما و ساکنان آن را به لبه یک فاجعه ملی و زیست‌محیطی نزدیک‌تر می‌کند.

در کنار تمامی هشدار‌ها و اعلام خطرها کمتر سخنی از پیدا کردن راه‌حل برای این بحران در میان است. گویی همه منتظر معجزه‌ای نشسته‌اند یا در بهترین حالت؛ چشم به آسمان دوخته و امیدوارند در زمستان آینده ابرها به رحم آمده و باران فراوانی نصیب زمین تشنه ایران زمین بکند. در چنین شرایطی سازمان‌های غیرانتفاعی که علاقه‌مند به پیگیری این فاجعه باشند یا وجود خارجی ندارند یا از نفس افتاده‌اند؛ وزارتخانه‌های مسئول تأمین آب آشامیدنی و آب کشاورزی تنها به اعلام هشدار اکتفا می‌کنند؛ و مجلس شورای اسلامی آن‌قدر مشغول درگیری‌های جناحی است که وقت رسیدگی به این قبیل امور «پیش پا افتاده» را ندارد. هم‌اکنون که مسأله بحران آب از مرحله هشدار گذشته و درحال تبدیل شدن به یک بحران اجتماعی است؛ ضرورت توجه جدی به این موضوع در دستور کار ایران دوستان، دلسوزان و شهروندان ایرانی داخل و خارج کشور قرار گرفته است.

اگر دولت و مجلس شورای اسلامی طرحی جدی برای مقابله با بحران آب نداشته یا اگر داشته هنوز اعلام نکرده‌اند؛ جامعه مدنی و شهروندان ایران وظیفه خود می‌دانند که موضوع تأمین آب ایران را به‌عنوان یک امر حیاتی و یک خواست اقتصادی و اجتماعی به مناظره عمومی گذاشته و از طریق رسانه‌های مستقل؛ کارشناسان و مسئولان امور را به ارایه طرح و نقد و سپس بررسی علمی نظرات و پیشنهادات مطرح شده دعوت کنند.

تأمین آب ایران در وراء دیدگاه‌های سیاسی؛ تعلقات قومی و مذهبی؛ گرایشات جناحی و فلسفی یک ضرورت ملی است و در جهت تحقق آن به یک اجماع ملی نیاز است. اگر در قرن بیستم؛ ملی کردن بزرگترین منبع زیرزمینی ایران (نفت) با اجماع ملی محقق شد؛ در قرن بیست‌ویکم مسأله تأمین آب ایران نیازمند اجماع ملی و مشارکت فعال شهروندان است تا تحقق یابد. اهمیت تأمین پایدار آب بیش از ملی کردن نفت است.

فقط به یاد داشته باشیم که وقت تنگ و خشکسالی روبه گسترش است.

 *عضو هیأت‌علمی دانشگاه ایالتی کالیفرنیا

شهروند