تاریخ انتشار : چهارشنبه ۲۵ تیر ۱۳۹۳ زمان انتشار : ۱۵:۲۳

شهروندان:
لرستان از دردهای زیادی رنج می‎برد که مهم‎ترین آنها وجود یک جوان بیکار در هر خانواده لرستانی است. براساس گزارش مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر در کل کشور ۳.۱۰‌درصد بوده که در بین استان‌ها، لرستان با ۹.۱۸درصد بالاترین نرخ بیکاری و کردستان با۱.۱۶‌درصد در مکان دوم قرار گرفته و پایین‌ترین نرخ بیکاری با ۴درصد مربوط به استان گلستان است.

در حالی که نرخ بیکاری در برخی استان‌ها از نرخ میانگین کشوری بسیار پایین‌تر است، هستند استان‌هایی مثل لرستان که به گفته کارشناسان نرخ بیکاری در آنها بسیار بالاتر از آمار و ارقام رسمی است.

ملکشاهی، نماینده مردم لرستان در مجلس شورای اسلامی در جمع رسانه‌های گروهی استان عنوان کرده است که اگر این معضل در استان حل نشود، به‌طورحتم شاهد مرگ تدریجی نیروی جوان این استان خواهیم بود.

به گفته این نماینده مجلس، اولویت هر کاری برای ما ایجاد اشتغال است. پس لازم است در این امر دستگاه‌های متولی تلاش بیشتری داشته باشند.

حسن روحانی، رئیس‌جمهوری که خرداد ماه امسال در قالب سفر استانی به لرستان آمده بود، در رابطه با معضل بیکاری در استان عنوان کرد که این سرزمین، سرزمینی نیست که در استادیوم ورزشی آن، جمع زیادی از مردم بیکار جمع شوند، زیرا در مسیر استقبال پرشور این مردم مهربان شعارهایی که شنیده‌ام، همه از رنج و عذاب بیکاری بوده است. توسعه هرچه بیشتر و ایجاد اشتغال در لرستان از اولویت‌های دولت است؛ تا برای جوانان لرستان شغل ایجاد نشود، مشکل این مردم حل نمی‌شود. بنابراین ما باید برای رونق کسب و کار و بیکاری در این استان قدم برداریم.

روحانی تاکید کرد که مساله بیکاری در لرستان رنج‌آور است. راه اشتغال این است که زمینه‌های لازم در صنعت، کشاورزی و خدمات را ایجاد کنیم. مردم باید حاضر شده و سرمایه‌گذاری کنند. وام زودبازده راه چاره نیست چرا که تنها یک عده بیکار را تبدیل به بیکار بدهکار می‌کند.

پتروشیمی لرستان یکی از پروژه‌های دولت است که روزنه امیدی برای رونق اشتغال در استان محسوب می‌شود. اشتغال مستقیم طرح پتروشیمی محدود است و تا ۳،۲ ماه دیگر که پتروشیمی فعال می‌شود زیر ۱۰۰۰ نفر در استان مشغول به کار می‌شوند. با این وجود این طرح صنایع پایین دستی در زیرمجموعه خود دارد که می‌تواند اشتغال زیادی در استان ایجاد کند که در همین راستا ساخت شهرک صنعتی پتروشیمی در لرستان در دستور کار دولت است.

در حال حاضر ۵۰‌هزار کارمند در سطح استان لرستان مشغول به فعالیت هستند. این درحالی است که ۱۵۰‌هزار فارغ‌التحصیل دانشگاهی بیکار در لرستان وجود دارد. لرستان ازجمله استان‌هایی است که کارآفرینی و حضور سرمایه‌گذاران خصوصی در بخش صنعت و تولید کمرنگ است.

کورانی فر، معاون توسعه و منابع انسانی استانداری لرستان با اذعان به این واقعیت می‌گوید: باید نوع نگاه به کار در استان لرستان تغییر کند و فارغ‌التحصیلان بیشتر به کارآفرینی تشویق شوند و منتظر کارهای دولتی نباشند. اشتغال در لرستان یک موضوع بسیار جدی است، که از جوانب مختلف باید مورد بررسی قرار گیرد. درحالی‌که نمی‌توان کوتاهی مسئولان را در رشد بیکاری نادیده گرفت، با این وجود مردم و اراده آنها برای تغییر اوضاع کنونی و رسیدن به شرایط مطلوب کاری کم اهمیت نیست.

طهماسبی، مدرس دانشگاه و کارشناس مطالعات اجتماعی استان لرستان در مورد بیکاری و ریشه این پدیده در استان به خبرنگار ما می‌گوید: بیکاری در استان لرستان چند وجه دارد؛ اول وجه تاریخی است، لرستان دچار ماندگی مزمن تاریخی است. این عقب‌ماندگی از دوره قاجار یا بهتر بگوییم بعد از دوره صفویه شروع شد. از آن زمان ایلام و لرستان اهمیت خود را برای حکومت‌های مرکزی از دست دادند. لرستان منطقه‌ای بود که برای صفویه اهمیت داشت ولی بعد از آن مورد بی‌مهری حکومت قرار گرفت. حتی کریم خان زند هم که خود لر بود محل حکومت خود را به شیراز برد و آن‌جا را آباد کرد. همان طور که می‌دانید فقر، فقر می‌آورد و ثروت، ثروت می‌آورد، جامعه‌ای که در طول سالیان فقیر بوده و از امکانات برخوردار نبوده است، همان‌طور فقیر پیش می‌رود؛ دور باطل ادامه دارد تا دهه‌های اخیر هم ادامه پیدا می‌کند. سطح تحصیلات پایین، تخصص پایین، پس‌انداز اندک و شرایط اجتماعی فرهنگی نامناسب از گذشته شروع و در بعد زمان ادامه پیدا می‌کند. شرایط استان لرستان در طول تاریخ به‌گونه‌ای بوده است که افراد متخصص و پولدار هم از استان مهاجرت کرده‌اند، چراکه عامل فرهنگی که باید آنها را به استان پیوند دهد از هم گسیخته و این افراد در سطوح و زمینه‌های مختلف با لرستان زاویه پیدا می‌کنند. نهایتا آنچه در استان باقی می‌ماند مولد و توسعه‌گرا نیست.

از لحاظ اجتماعی و فرهنگی، پس از نیروهای متخصص، هر عاملی به‌عنوان مانع توسعه و رشد اقتصادی و اجتماعی در لرستان محسوب می‌شود و تا زمانی که شاهد رشد و توسعه اجتماعی و اقتصادی نباشیم، مشکل بیکاری حل نمی‌شود. طهماسبی اراده و خواست خود مردم استان را پارامتر مهم دیگری در مشکل اشتغال عنوان می‌کند. او معتقد است تا زمانی که مردم خواست واقعی برای تغییر نگاه به اشتغال و تغییر وضع فعلی را نداشته باشند، راه‌حلی میسر نمی‌شود. مردم باید بخواهند نه این‌که بنشینند و بگویند مشکل را حل کنید. این همت مردمی، عزم و توان بومی و منطقه‌ای می‌خواهد؛ مردم باید بخواهند و نگاهشان را به اشتغال تغییر دهند، اشتغال فقط پشت‌میز نشینی نیست؛ اشتغال کارآفرینی و استفاده از سرمایه برای ایجاد فرصت‌های شغلی است.

این کارشناس مطالعات اجتماعی فاکتور مدیریت را عامل بعدی در مشکل اشتغال استان لرستان می‌داند و می‌گوید: مدیریت بخشی است که به دولت برمی‌گردد، دولت باید با اولویت‌بندی مناسب توانایی، استعداد و ظرفیت‌های موجود در استان را شناسایی کند و برنامه خود را براساس توانمندی‌های استان اجرایی کند.

به عنوان مثال استان لرستان از ۳ مزیت اقتصادی مهم بهره‌مند است که می‌توانند به خوبی مورد استفاده قرار گیرند؛ اول گردشگری است، اگر به گردشگری به‌عنوان یک صنعت نگاه کنیم دست کم با جذب گردشگران داخلی می‌توانیم زمینه‌های متعددی برای اشتغال را فراهم کنیم.

همان‌طور که می‌دانید لرستان بیش از ۲۰ آبشار بزرگ دارد؛ هزاران غار، کوه، پل، اماکن تاریخی و ۱۰ تالاب که متاسفانه به خوبی نگهداری و مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. تمام این جاذبه‌های گردشگری می‌تواند ظرفیت اشتغال ۲۰۰‌هزار نیروی انسانی بیکار استان را فراهم کند. دومین مزیت لرستان ظرفیت پرورش آبزیان است؛ به‌طوری که زمینه تولید ۴۰۰‌هزار ماهی پرورشی را در‌ سال داریم که تنها ۴۰‌هزار تن فعال است؛ اگر برنامه‌ریزی درستی داشته باشیم لرستان ظرفیت تبدیل‌شدن به صادر‌کننده برتر ماهی‌های پرورشی در سطح منطقه را دارد. سومین مزیت صنایع سنگ و سنگ‌های معدنی لرستان است. لرستان بعد از کرمان بزرگترین ذخایر سنگ را داراست ولی از آن در استان بهره‌برداری نمی‌شود و به صورت خام از استان خارج می‌شود.

طهماسبی معتقد است مدیریت اجرایی بیشتر از تغییر وضع و احیای اشتغال به فکر گذران امور و حفظ وضع موجود است و همین می‌شود که عقب می‌مانیم چون خلاقیت در سطوح مدیریتی و کارشناسی برای حل بیکاری وجود ندارد. متاسفانه اگر خلاقیتی هم وجود داشته باشد یا با بی اعتنایی روبه‌رو می‌شود یا با بایکوت. اگر بتوانیم بین مردم، مسئولان و ظرفیت‌ها رابطه معقولی برقرار کنیم، در پروسه کوتاه‌مدت ۵ ساله می‌توان لرستان را از بیکاری نجات داد. بلوط لرستان ظرفیت بسیار غنی و قابل بهره‌برداری است که به گفته کارشناسان بیش از ۲‌هزار ماده شیمیایی و غذایی از آن استخراج می‌شود. با این حال بلوط لرستان ریزش می‌کند از بین می‌رود و کود می‌شود. امروز هم که درختان بلوط مریض شده‌اند و محیط زیست استان هم درحال نابودی است.

وی با طرح این مساله که نمی‌توانیم بگوییم چه کسی مسئول است، می‌گوید: فقط دولت و مسئولان مقصر بیکاری در لرستان نیستند؛ مردم هم حرکت نمی‌کنند، تلاش نمی‌کنند و تغییر را وظیفه دولت می‌دانند. فرهنگ اداره نشینی باید تغییر کند و مردم با تغییر نگاه نسبت به اشتغال به سوی کارآفرینی حرکت کنند. سیاست‌های اعتباری هم باید تغییر کند؛ یک کارآفرین باید بتواند برای به راه انداختن کار تولیدی وام‌های بانکی بگیرد. به گفته این مدرس دانشگاه لرستان ظرفیت و استعدادهای بالقوه موثر و مناسبی دارد که باید با برنامه‌ریزی درست دولت و بخش خصوصی از آنها استفاده کرد و مشکل بیکاری را رفع کرد.

راضیه زرگری

شهروند