برنامه‌ای برای ارتقای منزلت و بهبود معیشت معلمان
شهروندان:
هفته آینده 12 میلیون و 300 هزار دانش آموز در بیش از 105 هزار مدرسه کشور، سال تحصیلی جدید را با نواخته شدن زنگ یکی از مدارس توسط رئیس جمهور آغاز خواهند کرد. در این راستا با دکتر علی اصغر فانی، سرپرست وزارت آموزش و پرورش پیرامون ساختار نظام آموزشی، بهبود معیشت فرهنگیان، ایمن سازی و هوشمندسازی مدارس به گفت وگو نشستیم.
آقای دکتر! بحث کار آمدی در آموزش و پرورش از اهمیت ویژه برخوردار است برنامه های جنابعالی برای افزایش کارآمدی این وزارتخانه چیست؟بنده معتقدم که وزارت آموزش و پرورش به طور کلی بر ۶ رکن استوار است؛ نخست معلم، رکن بعدی مدیریت، رکن سوم محتوا و برنامه های آموزشی (کتب درسی)، رکن بعدی فضا و تجهیزات، رکن پنجم بودجه و در آخر مقررات آموزشی. در این میان نقش معلم بسیار حائز اهمیت و ضروری است. یعنی اگر معلم نباشد، آموزش و پرورش تعطیل می شود اما اگر سایر ارکان آموزش و پرورش نباشد، تنها در فعالیت آموزش و پرورش اختلال به وجود می آید.
از این رو مهم ترین اولویت بنده در وزارت آموزش و پرورش، توجه به معلمان است؛ معلمانی که امروزه انگیزه لازم را ندارند و مهارت حرفه ای که باید پاسخگوی نیاز امروز دانش آموز باشد، در اختیارشان نیست. لذا مهم ترین اولویت من در آموزش و پرورش، توجه به انگیزه معلم خواهد بود. یعنی مهارت حرفه ای و توجه به افزایش توانمندی های معلمان کشور.
- یکی از نخستین برنامه های اعلام شده جنابعالی در وزارت آموزش و پرورش، تخصیص بودجه سرانه دانش آموزان بوده؛ اهداف این طرح چیست.
در همان روزهای نخست حضورم در دولت، علی رغم مشکلاتی که دولت دارد، از رئیس جمهوری خواهش کردم که مبلغی قابل توجه به مدارس کشور ارسال شود.
بیش از یک سال و نیم گذشته پولی تحت عنوان سرانه دانش آموزی به مدارس تزریق نشده بود، از این رو به شدت نیازمند منابع مالی بودیم تا این که ۵۰۰ میلیارد تومان به این امر اختصاص داده شد و این مبلغ بین مدارس سراسر کشور توزیع شد.
- آقای دکتر! آیا تعادلی میان تعلیم و تربیت در نظام آموزشی ما هست؟ و چرا گفته می شود توسعه آموزش و پرورش تک بعدی بوده است؟
یکی از کارکردهای اصلی آموزش و پرورش در دنیا، انتقال فرهنگ است، فرهنگی که از نسل گذشته به نسل حاضر رسیده است.
امروز دانش آموزی که در کلاس حضور دارد باید فرهنگ ایرانی – اسلامی را احیا کند و با این فرهنگ پا به عرصه جامعه بگذارد. یکی از کارکردها و وظایف آموزش و پرورش نیز همانا آماده کردن دانش آموزان برای ورود به زندگی اجتماعی است. در تقسیم بندی های یونسکو آمده که آموزش در همه دنیا چهار هدف را دنبال می کند، آموختن برای دانش آموز، آموزش برای به کار بستن، آموختن برای زیستن و آموختن برای با دیگران زیستن است.
آموزش و پرورش های دنیا در همین راستا خودشان را آماده می کنند تا پاسخگوی نیازها باشند. ما در آموزش و پرورش نیز با توجه به آموزه های دینی و تکالیفی که جامعه به ما محول کرده قدم برمی داریم و این که چقدر می توانیم در این امر موفق باشیم بحثی است که برمی گردد به ارزیابی و فعالیت وزارت آموزش و پرورش. از این رو در روزهای نخست فعالیتم به عنوان سرپرست وزارت آموزش و پرورش در جلسه ای با معاونان پرورشی استان ها تاکید کردم که با روش های غیرمستقیم ارزش های نظام و کشور را به نسل آینده منتقل کنیم.
- آموزش و پرورش ما با توجه به رشد علم و تکنولوژی تا چه اندازه پاسخگوی نیاز نسل نو و قادر به توانمندسازی آن ها است؟ در این مسیر چه تفکر ساختاری و چه بستر و امکانات فیزیکی وجود دارد؟ آیا دبیران و معلمان ما توانمندی لازم در این مسیر را دارند؟ و اگر «نه» چه تدابیری اندیشیده شده است؟
برای آماده کردن دانش آموزان و یادگیری آن ها به فناوری نوین، روش های مختلفی را در دست اقدام داریم. یک روش توسعه پژوهش سراهای دانش آموزی است که از سال ۸۲ آغاز شده و با توجه به رشد پژوهش سراها شاهدیم که به ویژه دانش آموزان دوره متوسطه از شرایط و وضعیت نسبتاً بهتری نسبت به گذشته برخوردار شده اند و با توجه به آمار دانش آموزانی که در جشنواره خوارزمی امسال شرکت کرده اند نسبت به گذشته نشان می دهد که در این زمینه موفق عمل کرده ایم.
بحث هوشمندسازی مدارس نیز گام دیگری است برای مجهز کردن دانش آموزان به فناوری های نوین. اما باید توجه کنیم که صرف نصب سخت افزار در مدارس مشکل هوشمندسازی مدارس را حل نمی کند بلکه آموزش افزایش مهارت معلمان، از امکانات مهم تر است.
از این رو افزایش مهارت حرفه ای معلمان جزو اولویت های آموزش و پرورش خواهد بود و ما امیدواریم که این مهارت های حرفه ای را در معلمان تقویت کنیم و به موازات افزایش مهارت حرفه ای معلمان به تجهیز کلاس و سخت افزارهایی که معلمان بتوانند از وقت خودشان بهره برداری بیشتری کنند، برای آموزش و پرورش و استفاده از فناوری جدید استفاده کنیم.
- آقای دکتر! درخصوص هسته گزینش معلمان چه اندیشه ای دارید، آیا تغییراتی در روند جذب و گزینش معلمان خواهید داد؟
ما اگر می خواهیم تحولی در نظام آموزش و پرورش به وجود آوریم، باید در روش های قبلی بازنگری و ارزیابی کنیم و هرجا که لازم است اصلاحاتی را در سبک ها به کار ببریم. بحث تربیت و آموزش معلمان قبل از خدمت و گزینش آن ها همگی در راستای ارتقای کیفی آموزش و پرورش است و در صورتی که نیاز به اصلاح باشد، مورد بازنگری قرار خواهد گرفت.
- خانواده ها هنوز از حوادثی مانند آتش سوزی کلاس درس، تصادف اتوبوس، قطع انگشتان دست دانش آموزان میان کابل و غیره نگران هستند. آیا می توانیم امیدوار باشیم در آموزش و پرورشی که شما سکاندارش خواهید بود، اتفاقاتی از این دست نیفتد؟
از روز نخست فعالیتم کمیته ای را تحت عنوان ایمن سازی مدارس فعال کردم و دستورالعمل آن را نیز آماده کردیم و دو هفته پیش نیز این دستورالعمل به آموزش و پرورش استان ها ابلاغ شد، بویژه در بحث ایمن سازی مدارس در مقابل آتش سوزی، از این جهت امسال سازمان تجهیز و نوسازی مدارس کشور مبادرت به خرید بخاری برقی کرده و تاکنون نیز توانسته ۱۵ هزار نوع از این بخاری ها را توزیع کنیم و ۳۰ هزار بخاری دیگر نیز بزودی توزیع می شود و امیدواریم با توزیع این بخاری ها دیگر شاهد حوادث تلخ آتش سوزی در مدارس نباشیم.
- یکی از اتفاقات و تحولات نظام آموزشی در سال گذشته اجرای نظام ۳-۳-۶ بود. آیا این روند ادامه خواهد یافت؟ یا تغییری در اجرای آن رخ می دهد؟
۳-۳-۶ که از سال گذشته آغاز شده و سال گذشته ۶ ابتدایی را شاهد بودیم و امسال نیز نخستین دوره اول متوسطه را خواهیم داشت، به روال خود ادامه می دهد و ما به هیچ وجه نه می توانیم و نه می خواهیم که روال کنونی نظام ۳-۳-۶ را عوض کنیم، اما اجرای عجولانه این نظام جدید نواقصی را داشته که باید مورد بازنگری قرار گیرد.
- آقای دکتر! برای ارتقای شغلی و بحث معیشتی فرهنگیان چه اقداماتی را در دست اجرا دارید؟
از همان روز نخست فعالیتم به عنوان سرپرست وزارت آموزش و پرورش به یک جمع بندی قطعی رسیدم که آموزش و پرورش به همان سبک که تا به حال اداره می شده، نمی تواند ادامه داشته باشد و باید روش های جدیدی در این وزارتخانه اتخاذ کنیم.
از این رو برای تحقق این امر مشاورت را در بحث اقتصاد و رفاه فرهنگیان آموزش و پرورش منصوب کردم و پیشنهادهایی نیز ارائه داده شده تا با حمایت های دولت و استفاده از امکانات فراوان وزارت آموزش و پرورش بتوانیم گام های موثری در امور رفاهی فرهنگیان برداریم.
- درزمینه کتب درسی و برطرف کردن آشفتگی هایی که در این سال ها درگیرش بوده ایم چه سیاستی را پیش خواهید گرفت؟ آیا شما هم موافق حذف تاریخ باستان هستید؟
در رویکرد جدید برنامه درسی تاریخ، جغرافیا و علوم اجتماعی مجموعه ای تحت عنوان مطالعات اجتماعی است. در حال حاضر در اول متوسطه و سال ششم ابتدایی این درس تدریس می شود و این روند ادامه خواهد یافت. تاریخ پادشاهان حذف نشده، بلکه کم شده است.
بعد از این که مطرح شد تاریخ ما نباید تنها تاریخ پادشاهان باشد، از این رو مجموعه ای از تاریخ معاصر ایران و ایران باستان تحت عنوان مطالعات اجتماعی گنجانده شده است.
محسن غلامی – ایران
