هراس از ویرانی تاریخ در شیراز
بخش اعظمی از هویت تاریخی، فرهنگی، مذهبی و ملی شیراز و ساکنان آن را باید و می‌توان در کوچه پس کوچه‌های بافت قدیمی این شهر جست‌وجو کرد، جایی که حس می‌کنی هر آن فرو خواهد ریخت و بخشی از تاریخ این شهر را زیر آوار خشت و خاک‌های چندصد ساله مدفون خواهد کرد.
این روزها و در ایامی که به نظر می‌رسد باور بازسازی و بهینه‌سازی بافت‌های تاریخی، نقل کلام همه است، باز هم اگر جرأت کنی و در کوچه پس کوچه‌های محله بیات، شاهزاده منصور، گودعربان، کوچه قهر و آشتی، دروازه اصفهان و سعدی و کازرون، محله سنگ‌سیاه، سیبویه، لب آب و بسیاری از محلات دیگر شیراز قدمی بزنی، ساختمان‌هایی را خواهی دید که در نگاه اول حکایت‌های تاریخی زیادی را با تو می‌گویند و در میان واگویه‌ها، هراس‌شان از ویرانی نهفته است. خانه‌ها، مدارس، مساجد، سقاخانه‌ها و حتی خانه‌باغ‌هایی که بوی آوار می‌دهد، دیوارهای بلند و قدیمی‌شان.
امروز هم با وجود همه تلاش‌ها، هنوز در بعضی محله‌های این شهر هزار راز، محله‌هایی وجود دارد که به‌جای هوای تاریخ شیراز و بوی خوب اردیبهشت شیراز، دود مخدرات و زباله‌های انباشت شده را به تو هدیه می‌کند. خانه‌هایی که زمانی مردان و زنان اسطوره‌ای را در خود پرورده، امروز مأوای اتباع بیگانه‌ای است. در میان دلشوره‌های همه آنهایی که دل در گروی ماندن بقایای تاریخ شیراز دارند، خبری که در هنگامه سفر هیات دولت به فارس رسانه‌ای شد، بارقه‌ای از امید بود.
موضوع واگذاری ۴۴ خانه تاریخی شیراز به شهرداری در سفر دکتر مسعود سلطانی‌فر، رئیس میراث فرهنگی کشور به استان فارس، مطرح و بر اساس آن مقرر شد پس از توافق سازمان متبوع با نظارت میراث فرهنگی فارس این خانه‌ها به شهرداری، واگذار و مرمت شوند.
شهردار شیراز در این خصوص گفت: در صورت توافق، تحت نظر میراث فرهنگی فارس، مرمت و تعمیر ۴۴ خانه تاریخی مشخص شده را آغاز خواهیم کرد.
در این راستا پس از صورتجلسه قرار بر ابلاغ توافقنامه از سوی رئیس سازمان میراث فرهنگی شده که تاکنون ابلاغی انجام نشده است.
وی از آمادگی شهرداری شیراز در مرمت خانه‌ها و تبدیل آنها به اماکنی چون هتل، رستوران‌های سنتی، نگارخانه، عکاسخانه و موزه خبر داد و گفت: با توجه به موقعیت خانه‌ها و معماری آنها برنامه‌های مختلفی را تعریف خواهیم کرد.
اما رئیس انجمن دوستداران میراث فرهنگی فارس نظر دیگری دارد و معتقد است تا ابلاغ توافقنامه و ارسال از سوی سازمان میراث‌فرهنگی کشور باید صبر کرد.
مسعود منیعاتی با ذکر این مطلب که حتی مشخص نشده که کدام یک از خانه‌ها در صورت موافقت در اختیار شهرداری قرار داده خواهد شد گفت: نهایی شدن این موضوع غیرممکن به نظر می‌رسد. اگر قرار باشد ۴۴ خانه تاریخی به مراکز فرهنگی تبدیل شوند مهم است که آینده آنها هم ترسیم شود. بر اساس تجربیات قبلی به نظر می‌رسد نه شهرداری و نه میراث، توانایی مدیریت خانه‌های تاریخی را نداشته باشند.
در صورت تبدیل آنها به هتل یا رستوران بدون شک بافت اصلی و معماری اولیه آنها از بین خواهد رفت. رئیس انجمن دوستداران میراث فرهنگی فارس، ایجاد اقامتگاه بوم گرد را مهم‌ترین بسته پیشنهادی این انجمن در ساماندهی خانه‌های تاریخی دانست و ضمن برشمردن ویژگی‌های اقتصادی این امر گفت: اقامتگاه بوم گرد یک زندگی تاریخی را بازسازی می‌کند و توریست‌ها می‌توانند با زندگی دوره‌ای از تاریخ مانند دوره قاجار آشنا شوند و این همان کاری است که در جای جای دنیا عملیاتی شده، درحالی که کالبد اصلی خانه‌ها هم بر جا مانده است.
منبع: قانون
