روزنامه اعتماد نوشت؛ مالیات در نشر در سال‌های گذشته یکی از معضلات عمده ناشران و کتابفروشان بوده است. کشتی بسیاری از ناشران- کتابفروشان به خاطر چرخه کند صنعت نشر به گل نشسته بود و نمی‌توانستند از پس هزینه‌های نشر کتاب بربیایند. در این میان مالیات نیز مشکلی بر مشکلات عدیده آنها افزوده بود، به همین خاطر در سال‌های گذشته، برخی کتابفروشان و ناشران به خاطر فشار مالی مجبور شدند عطای کار فرهنگی را به لقایش ببخشند.

سال گذشته قبل از برداشتن سنگ‌ مالیات از جلوی پای ناشران، تعدادی از آنها دست به دامان رییس‌جمهور شدند و در نامه‌شان به ماده واحده‌ای که در سال ٨٠ به تصویب مجلس رسیده بود اشاره کردند که در آن ذکر شده بود کلیه فعالیت‌های فرهنگی، هنری، مطبوعاتی و انتشاراتی، در صورت دارا بودن مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از پرداخت مالیات معاف هستند و تاکید کردند برخلاف نظر برخی مسوولان بلندپایه دولت، این موضوع یک امتیاز به ناشران و کتابفروشان نبوده بلکه پاسخی درخور به تلاش توام با ایثار این صنوف فرهنگی بوده است.

آنها در این نامه از رییس‌جمهور خواسته بودند که به وزارت امور اقتصاد و دارایی در اجرای بدون تفسیر و حاشیه این ماده واحده دستور عاجل دهد. با وجود ابلاغ بحث معافیت قانونی این صنف و طی دستور رییس‌جمهور و وزیر ارشاد، کلیه اختیارات مربوط به امور مالیاتی به اتحادیه ناشران واگذار شد اما با وجود تشکیل کارگروهی برای پیگیری معافیت ناشران از مالیات، ماجرا بسیار دیر عملیاتی شد.

با چند سال تاخیر بعد از تصویب قانون سال ٨٠ در نهایت کتابفروشان به رسته فعالیت‌های فرهنگی انتقال یافتند و این عده از معافیت مالی معاف اعلام شدند. بر اساس این قانون بخش فروش کتاب یک کتابفروشی از پرداخت مالیات معاف است و فروش سایر اقلام اعم از نوشت‌افزار و لوازم‌التحریر مانند سابق مشمول مالیات خواهد بود. بعد از اجرایی شدن قانون اواخر سال ٩٣ فهرست کتابفروشان تهران برای برخورداری از معافیت مالیاتی به سازمان امور مالیاتی ارسال شد.

سید عباس صالحی، معاون فرهنگی ارشاد در نامه خود به علی عسگری رییس سازمان مالیاتی کشور خواستار همکاری و انجام اقدامات لازم این سازمان برای برخورداری کتابفروشان مذکور از معافیت مالیاتی شد.

در این لیست ۶٠٠ کتابفروش و ناشر برای معافیت مالیاتی اسامی‌شان ذکر شده بود و بر اساس توافقی که پیش‌تر صورت گرفته بود کتابفروشان از ابتدای سال ٩٣ می‌بایست مشمول معافیت مالیاتی باشند. در تازه‌ترین خبری که منتشر شده، اسامی ۵١١ کتابفروش و ١٧۶ ناشر – کتابفروش عضو اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران اعلام شده‌‌ که از پرداخت مالیات معاف هستند.

بر اساس دستورالعمل یادشده، زمان اجرای این معافیت از ابتدای سال ۹۳ است اما به گفته رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، با وجود اینکه مطابق دستورالعمل یادشده، کتابفروشان برای برخورداری از معافیت مالیاتی نیازی به داشتن دفتر ندارند و اساسا تکلیفی بر آنها در این خصوص تحمیل نشده است، گزارش‌هایی از سوی برخی اعضای کتابفروش این اتحادیه مبنی بر مطالبه مالیات خوداظهاری ۴۰ درصدی از سوی ممیزان مالیاتی از آنها، واصل شده است. با اینکه چند ماه از امضای دستورالعمل معافیت مالیاتی کتابفروشان می‌گذرد، این دستورالعمل هنوز از سوی سازمان امور مالیاتی به حوزه‌های مالیاتی تابعه آن ابلاغ نشده است.

رییس اتحادیه ناشران از سازمان امور مالیاتی خواسته است تا این دستورالعمل را به حوزه‌های مالیاتی ابلاغ کند و اظهار امیدواری کرده است که اجرای این دستورالعمل با مشکل و مانع رو به رو نشود و این گونه نباشد که کتابفروشان روی کاغذ معاف باشند اما از آنها مالیات اخذ شود.

محمدعلی جعفریه، مدیر نشر ثالث درباره این موضوع می‌گوید که معافیت مالی کتابفروشان می‌تواند برای آنها انگیزه ایجاد کند. این ناشر همچنین به این موضوع اشاره دارد که چندین سال است کتابفروشان درگیر این ماجرا بودند چرا که آنها به خاطر قانون از مالیات معاف بودند اما ممیزان مالیاتی به این قانون توجهی نداشتند.

به گفته او بر اساس قانون جدید سازمان مالیاتی که از سال ٩٣ اجرایی شده، وزارت ارشاد اختیارش را به اتحادیه تفویض کرده است؛ نکته‌ای که کتابفروشان پیش از این روی آن مشکل داشتند.

او امیدوار است که ممیزان مالیاتی به پروانه کسب که کتابفروشان از اتحادیه دارند بسنده کرده و دیگر ان‌قلت نیاورند. یعنی هر کتابفروشی که از اتحادیه پروانه کسب داشته باشد از مالیات معاف باشد. با وجود اعلام معافیت مالی کتابفروشان اما در این میان همچنان عده‌ای فکر می‌کنند که اتفاق خاصی نخواهد افتاد و به اوضاع نشر و کتاب در کشور خیلی خوشبین نیستند.

محمد یراقچی، مدیر نشر و کتابفروشی پنجره می‌گوید: «کلا وضع کتاب و نشر خیلی خراب است. در مورد معافیت مالی هم سال‌هاست که بحثش مطرح است؛ در هفت یا هشت سال اخیر مدام گفته شده که ناشران و کتابفروشان از مالیات معاف هستند ولی در عمل ما مالیات داده‌ایم.»

او تاکید دارد که ناشران و کتابفروشان همچنان در مورد مالیات سردرگم‌اند و با هزار اما و اگر در بحث مالیاتی روبه‌رو هستند.

این ناشر تاکید می‌کند: «وضع نشر خیلی اوضاع خوبی ندارد. اگر معافیت مالی داشته باشیم مشکلاتی داریم و فکر نکنید که اگر مالیات ندهیم مشکلات ما حل خواهد شد. صنعت کتاب رو به تعطیلی است.»

به هر حال باز شدن گره کور معافیت مالی کتابفروشان و ناشران اتفاق خوبی است و شاید با این معافیت شاهد ظهور کتابفروشی‌های بیشتری در شهر باشیم و دیگر این خبر را نخوانیم که فلان کتابفروشی به دلیل مشکلات مالی به بانک واگذار یا تبدیل به رستوران شد.