تاریخ انتشار : شنبه ۱۱ آبان ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۱۵:۰۰

شهروندان:
از میان 24میلیون جوانی که 15تا29 سال سن دارند، 40 درصدشان نگران اشتغال خود هستند. محمدتقی حسن زاده، رییس مرکز مطالعات و پژوهش‌های راهبردی وزارت ورزش و جوانان، ازدواج را اولویت اول جوانان نمی داند.

وی دلیل این صحبت خود را به ما این گونه می گوید: «نگرانی جوانان اشتغال و مسکن است و معضل دوم مسائل فرهنگی و ارزش هاست که طی چندسال اخیر مانند اصالت خانوادگی، رفتارهای سلامت روحی و روانی برای زوجین به عنوان موضوع اصلی قرار دارد، ما نمی توانیم تک بعدی نگاه کنیم بلکه تمام این شرایط در کنار هم می تواند موقعیت خوبی را برای ازدواج فراهم کند. اما مسعود امینی، مدیرکل دفتر ازدواج و تعالی خانواده وزارت ورزش و جوانان آمار دیگری را درباره نگرانی های جوانان اعلام می کند که نشان می دهد هیچ مشخصات دقیقی از جوانان حتی درباره یک موضوع در وزارت ورزش و جوانان وجود ندارد. وی ازدواج را اولین اولویت ۱۶ درصد از جوانان می داند و بعد از آن ۱۱ درصد شغل، ۱۰ درصد مسکن و ۹ درصد را نیز تفریح اعلام کرد. وضعیت سردرگم جوانان از همین آمار ها هم کاملاواضح است. عدم شفافیت اولین آسیبی است که حوزه جوانان را با مشکل مواجه کرده است.

ایران از جمله کشورهای صاحب جمعیت جوان کشور است که تعداد جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله اش براساس آخرین سرشماری انجام شده ۲۴ میلیون نفراست. در تحقیقات صورت گرفته از سوی نهادهای مختلف از جمله وزارت ورزش و جوانان این روزها مسکن، اشتغال و ازدواج مهم ترین مشکلات جوانان به حساب می آید که بسیاری از آنها از ترس این مشکلات هیچگاه به ازدواج و تشکیل خانواده فکر نمی کنند. به باور بسیاری از روانشناسان جدا از مشکلات و دغدغه های اقتصادی که این روزها گریبانگیر جوانان شده است، مشکلات اجتماعی ناشی از افزایش آمار طلاق و کاهش ازدواج، آسیب های اجتماعی را در جامعه افزایش داده است.

حسن زاده درباره این پژوهش گفت: تا امروز پژوهش هایی درباره ۱۷ موضوع مهم برای جوانان انجام شده است که در تمام این زمینه ها مسائل مورد آسیب شناسی قرار گرفته اند. پژوهش پیمایش ملی ارزش ها و نگرش های جوانان در رابطه با مسائل و مشکلات جوانان است و تمامی آمارهایی که درباره نگرانی های جوانان گفته می شود براساس این پیمایش است که هر سه سال یک بار صورت می گیرد. وی همچنین درباره مشارکت اجتماعی جوانان گفت: مشارکت جوانان و نگاه به مسائل آنها باید در یک سطح فراگیر و بدون کوچک ترین تفاوتی درباره آنها بررسی شود. اگر خود جوانان با مشارکت اجتماعی نیازهای خودشان را مطرح کنند و خودشان هم سعی در کسب موقعیت های اجتماعی داشته باشند، شرایط بهتری نسبت به امروز اتفاق می افتد.

توجه به تجربه برای انتخاب مدیران یک اصل به حساب می آید اما چنین اصلی نباید مانعی بر سر راه جوان گرایی و استفاده از استعدادهای توانمند و جوان باشد. بدون شک باید مدیریت هرکاری را به اهل آن کار سپرد که بتواند با کمترین میزان اشتباه آن کار را اجرا کند اما می توان به صورت هدفمند و با کمک جوانان آنها را وارد دستگاه ها کرد تا با استفاده از خلاقیت آنها کمک بیشتری به عرصه های مختلف کشور انجام شود.

نگرانی اول، اشتغال

در حالی که دولت نهم و دهم مدعی اشتغالزایی چند میلیونی بود و محمود احمدی نژاد نیز زمستان گذشته اعلام کرد که دولت او توانسته شش میلیون شغل ایجاد کند اما چند روز پیش علی ربیعی، وزیر کار، رفاه و تعاون اجتماعی با اشاره به نرخ بیکاری ۲/۱۲ درصدی و نرخ بیکاری ۲۶ درصدی جوانان گفت: ارقام و همچنین نرخ مشارکت اقتصادی ۳۸درصدی نشان دهنده این است که از نظر نرخ بیکاری درشرایط مطلوبی قرار نداریم. وی شناسایی فرصت های سرمایه گذاری درکل کشوررا از وظایف نظام آکادمیک کشور برشمرد و افزود: محقق ساختن اهداف توسعه ملی فقط با ارتقای کیفیت در آموزش و پژوهش دردانشگاه ها امکان پذیراست چراکه جامعه بدون داشتن نیروهای خلاق و کارآفرین رشد نکرده و ما باید این پیوند ها را درجامعه احیا کنیم. ربیعی با اشاره به اینکه ۴/۳ میلیون دانشجو داریم و این یک قدرت است، اظهار داشت: اگر این جمعیت در فرآیند خلاقیت و نوآوری قرار گیرد کشور حتما به اهداف خود خواهد رسید.

در سال های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰، میزان اشتغالزایی خالص سالانه تنها ۱۴ هزار و ۲۰۰ مورد بوده است که بسیار ناچیز و در حد صفر است. این در حالی است که بنا بر ادعای احمدی نژاد، میزان اشتغالزایی سالانه در هفت سال گذشته، به طور متوسط سالانه ۸۵۷ هزار نفر بوده است. البته همین دولت مدعی است در سال های ۸۹ و ۹۰، به میزان ۵/۲ میلیون نفر اشتغالزایی و در سال ۹۱ نیز دو میلیون شغل ایجاد کرده است. آنچه در زمینه نیاز جوانان و مطالبات آنها از رییس دولت یازدهم در جامعه وجود دارد، بیشتر موضوعاتی است که در طول سال های گذشته و به ویژه در دوران دولت های نهم و دهم به آنها بی توجهی شد و امروز، حضور جوانان در جامعه به عنوان یک عنصر بسیار مهم برای حیات کشور نیازمند توجه بیشتری است. از همین رو آنچه وظیفه دولت تدبیر و امید را سنگین تر می کند، همین وضعیت نگران کننده اشتغالزایی در دولت های نهم و دهم بوده است. مساله یی که امروز مهم ترین و اصلی ترین مطالبات نسل جوان نیز به شمار می رود.

مسکن: نگرانی دوم

در تهران هر متر خانه از نزدیک به دو میلیون تا ۲۰ میلیون تومان وجود دارد. اگر بخواهی خانه یی را اجاره کنی که باید پول های گزاف تری بپردازی. پس نگرانی از بابت مسکن برای جوانان هرروز بیشتر می شود. شاید بهتر باشد بگوییم که خریدن خانه برای یک جوان ایرانی شبیه به آرزو شده است. مسکن دومین مشکل اساسی جوانان به حساب می آید که حتی در سال های اخیر برای خیلی از سرپرست های خانوار هم معضل بزرگی بوده است.

یکی از مهم ترین و اصلی ترین شعارهای دولت گذشته در زمینه فعالیت های عمرانی در سطح کشور، اشاره متعدد رییس دولت و وزیر مسکن و شهرسازی به ساخت مسکن مهر در بسیاری از شهرها و روستاها بوده است. مسکن مهر هرچند در برخی مناطق نتایج مفیدی داشته اما در بسیاری از شهرستان ها، کمبودهای گوناگون و خلف وعده های متعدد باعث اعتراض متقاضیان و در نتیجه از بین رفتن اعتماد جوانان به وعده های مسکن مهری دولتی ها شد. این نکات از مهم ترین بحث هایی است که جوانان همواره آنها را مطرح می کنند، اگر قرار است خانه یی برای آنها ساخته شود، باید خانه یی باشد که بهترین امکانات در آن به کار رفته باشد تا جوان بتواند با خیال راحت در آن زندگی کند تا چندی پیش جانمایی نامناسب پروژه، آماده نشدن واحدها طبق وعده قبلی و عدم واگذاری انشعابات آب، فاضلاب، گاز و دور بودن از مرکز شهر از سوی متقاضیان به عنوان اصلی ترین مشکلات مسکن مهر شهرشان بیان می شد اما طی دو، سه ماه اخیر برخی متقاضیان صحبت از افزایش آورده و اقساط وامی می کنند که پس از ابلاغ آن از سوی وزارت راه و شهرسازی اعطا شده است. جالب اینجاست که تعداد قابل توجهی از این متقاضیان کسانی هستند که پیش از ابلاغ این افزایش قیمت ثبت نام کرده اند و اکنون در آستانه تحویل گرفتن واحدشان باید مبلغی اضافه تر نیز جدا از اقساط واریز کنند. در شرایطی که دولت های نهم و دهم مسکن مهر را یکی از بزرگ ترین فعالیت های خود و حرکتی ماندگار در کشور می پندارند اما ضعف ها و مشکلاتی که این پروژه برای مردم و به ویژه جوانان به وجود آورد باید جزو یکی از نکات مورد توجه دولت روحانی و وزارت ورزش و جوانان باشد.

نگرانی سوم، ازدواج

حسن زاده درباره ازدواج و مشکلات جوانان گفت: «امروز نباید آمار ازدواج را به صورت درصدی بیان کرد. بلکه باید گفت مهم ترین اتفاق بالارفتن طلاق و کاهش ازدواج است. باید سعی کنیم موانعی که سر راه جوانان برای ازدواج قرار دارد را از بین ببریم که تمامی دستگاه ها برای این کار موظف شده اند. رییس مرکز مطالعات و پژوهش های راهبردی وزارت ورزش و جوانان بر اساس آخرین پیمایش هایی که درباره نگرانی های جوانان از سوی وزارت ورزش و جوانان انجام شده است: اشتغال (۴۰درصد)، مسائل اقتصادی و مالی (۴/۲۲ درصد)، تحصیلی (۱۲درصد) خانواده (۸/۵درصد) و ازدواج را (۲/۵درصد) اعلام کرد. هم مسکن و هم اشتغال ارتباط مستقیمی با ازدواج دارند. براساس آخرین آمارها هر ساعت ۱۷طلاق انجام می شود.»

بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی بسیاری از برنامه های مرتبط با حوزه خانواده و جوانان رشد منفی ای را در بودجه سال ۹۲ تجربه کرده اند. برنامه ارتقای توانمندی های جوانان و تحکیم خانواده با ۳۶ درصد، حمایت از تشکل ها و مشارکت اجتماعی جوانان ۲۰ درصد، خدمات مشاوره یی، تربیتی و فرهنگی جوانان ۱۴ درصد و ساماندهی ازدواج جوان ۲۸ درصد کاهش اعتبار داشته است.

در این بین در شرایطی که یکی از برنامه های اصلی برنامه ساماندهی ازدواج جوانان، ایجاد مشوق هایی برای تسهیل ازدواج و یکی از آنها وام ازدواج است اما خبری از اعتبارات وام ازدواج در بودجه سال ۹۲ در حوزه، جوان و خانواده نیست. چرا اعتباراتی در این حوزه برای وام ازدواج مشخص نشده است. تمامی این برنامه های اعتباری برای جوانان در وضعیت مه آلودی قرار گرفته است. این کار وزارتخانه یی است که همچنان وزیر ندارد.

سهیل سراییان – اعتماد