عدم رعایت حقوق اقلیت‌ها؛ نقض حقوق بشر
شهروندان:
معاهدات و قوانین بین‌المللی حقوق بشر در حالی از کشورها و دولت‌ها می‌خواهند به عدالت و برابری پایبند باشند که این کشورها خود در بسیاری موارد از ناقضان حقوق بشرند. یکی از قربانیان این بدرفتاری‌ها گروه‌های اقلیت در نقاط مختلف دنیا هستند که علیرغم حمایت قوانین از حقوق‌شان همواره هدف بی‌توجهی دولت‌ها قرار گرفته و کمتر توانسته‌اند از حقوق بنیادین خود بهره‌مند شوند.
به گزارش ایسنا، از ویژگی‌های حقوق بشر تنوع مباحث و تکثر مصادیق است که در جنبه‌های گوناگون ظاهر می‌شود. دولت‌ها ناگزیرند بنا بر الزامات داخلی و بین‌المللی از زاویه‌های متفاوت نسبت به رعایت حقوق تمامی شهروندان و به‌خصوص گروه‌های مختلفی که بنا به جهات خاص مستلزم توجه ویژه هستند از قبیل قومیت‌ها و اقلیت‌های مذهبی مبادرت کنند.
متاسفانه در سراسر نقاط جهان شاهد برخوردهای خشونت‌بار و خصمانه گروه‌های مختلف یا اقدامات خلاف حقوق بشر گروه اکثریت علیه اقلیت بوده‌ایم. یکی از اصول بنیادین حقوق بشر این است که هر انسانی آزاد به دنیا می‌آید و باید از حرمت و حقوق برابر برخوردار باشد و تبعیض قائل شدن بر اساس نژاد و قومیت، تخطی آشکار از این اصل است.
معاهدات و قوانین بین‌المللی از حقوق اقلیت‌ها حمایت می‌کنند و توجه به آنها را از دو جهت بررسی می‌کند؛ اول رعایت حقوق انسانی و عدم تبعیض در برخورداری از حقوق و آزادی‌های اساسی و مشروع، دوم حق برخورداری و حفظ هویت قومی، مذهبی و زبانی.
در این گزارش به چند مورد از مصادیق نقض حقوق اقلیت‌ها در نقاط مختلف دنیا می‌پردازیم.
گروه اقلیت (قبیله) روما
مهاجران بی‌شماری از کشورهای شرق اروپا از جمله رومانی سال‌هاست که در مناطق حاشیه‌نشین و حلبی‌آبادی‌های کشورهای عضو اتحادیه اروپا زندگی می‌کنند. این افراد اغلب اهل رومانی هستند اما بسیاری‌شان نیز از کشورهای دیگر می‌آیند. گفته می‌شود شمار آنها در کشور فرانسه بین ۱۷ تا ۲۰ هزار تن باشد. برخی از آنها کسانی هستند که از کشورهای خودشان به دلیل تعلق داشتن به این گروه اقلیت بیرون رانده شده‌اند. در فرانسه نیز این افراد مرتبا از جایی به جای دیگر منتقل می‌شوند بدون اینکه به نیازهایشان رسیدگی شود. دولت فرانسه در سال ۲۰۱۰ تعداد زیادی از مردم قبیله روما را به بلغارستان و رومانی مسترد کرد، کاری که خلاف قوانین اتحادیه اروپا و آزادی آنها برای نقل و انتقال است.
بر اساس گزارش مراکز اروپایی حقوق روما، بیرون راندن و انتقال‌های اجباری اقلیت روما حتی در فصل سرما نیز ادامه دارد. در ۹ ماه ابتدایی سال ۲۰۱۲ بیش از ۱۳ هزار تن در فرانسه هدف اخراج اجباری قرار گرفتند. این سیاست بر ابعاد مختلفی از زندگی این مردم تاثیر دارد. آنها مجبورند پس از انتقال به مکان جدید زندگی خود را از صفر شروع کنند، روند تحصیل کودکان دچار اخلال می‌شود و خانواده‌ها اغلب هیچ خانه جایگزینی برای نقل مکان در اختیار ندارند.
به عنوان مثال، عفو بین‌الملل در یکی از این موارد شاهد اخراج اجباری ۱۵۰ تن از ساکنان منطقه‌ای در اطراف پاریس پایتخت فرانسه در اوت ۲۰۱۳ بوده است که ۶۰ تن از آنها را کودکان تشکیل می‌دادند.
عفو بین‌الملل اعلام کرد: مردم این منطقه بیش از سه سال بود که در این نقطه زندگی می‌کردند و بدون هیچگونه اخطار قبلی در ساعت شش صبح مجبور به ترک خانه‌هایشان شدند.
متاسفانه در دیگر کشورهای اروپا همچون انگلیس، ایتالیا، اسپانیا و یونان نیز شاهد موارد متعدد و مشابه هستیم. این در حالیست که بر اساس قوانین بین‌المللی حقوق بشر بیرون راندن یک گروه از خانه یا محل سکونت‌شان زمانی امکان‌پذیر است که شرایط برای انتقال آنها مهیا و یک مکان جایگزین برای سکونت‌شان فراهم باشد و همچنین آنها برای خساراتی که به آنها وارد شده غرامت دریافت کنند.
گزارشگر ویژه سازمان ملل در خصوص مسائل اقلیت‌ها در اواخر اکتبر ۲۰۱۳ طی گزارشی با عنوان رومایی‌ها گناهکارند، مگر اینکه خلاف آن ثابت شود، فاش کرد که اروپایی‌ها اغلب بر این باورند که گروه اقلیت روما از بدو تولد مجرم به دنیا می‌آیند. حقایق حاکی از آن است که در برخی مواقع آنها مرتکب جرم می‌شوند، اما این بدان معنی نیست که جرم یک شخص ناشی از اشتباه همه گروه باشد.
وی در گزارش از این راز پرده برداشت که پلیس اخیرا کودکانی که ظاهرشان با اعضای این اقلیت‌ها تناسب ندارد را از خانواده‌هایشان جدا می‌کند چون در یک مورد کشف کرده که یک دختر بچه ربوده شده در خانواده‌ای متعلق به این گروه زندگی می‌کرده است.
خانواده‌های روما اکنون شاهد جدا شدن کودکان‌شان هستند چون آنها به دلیل برخی ویژگی‌های ساده ظاهری همچون رنگ چشم و مو با والدین‌شان متفاوتند.
متاسفانه بسیاری از کودکان روما قربانی قاچاق و اجبار به خودفروشی می‌شوند و بزرگسالان نیز در بسیاری مواقع قربانی حملات نفرت‌جویانه یا آزار و اذیت‌های جنسی می‌شوند؛ در حالیکه در موارد بسیار کمی این حوادث در رسانه‌ها منعکس می‌شود.
تخمین زده می‌شود که هم‌اکنون حدود ۱۲ میلیون رومایی در اروپا زندگی می‌کنند که در طول سالیان گذشته شاهد تبعیض و بدرفتاری بوده‌اند.
مسلمانان میانمار
استان راخین واقع در غرب میانمار کشوری که با نام برمه نیز شناخته می‌شود تقریبا خطرناک‌ترین نقطه جهان برای یک مسلمان به‌شمار می‌آید. بیشتر از یک سال قبل اختلافات جزئی و تنش میان اکثریت بودایی و اقلیت مسلمان در منطقه منجر به خشونت‌های گسترده میان این دو گروه شد.
اقلیت مسلمان روهینگا سال‌هاست که هدف تبعیض قرار گرفته‌اند، اما در طول یک سال اخیر با بالا رفتن میزان مخالفت بودائیان آنها بیش از پیش قربانی نژادپرستی اکثریت میانمار شدند. بوداییان خانه‌های آنها را به آتش کشیدند، مدارس‌شان را تخریب، مساجد را نابود کردند و شمار زیادی از مردم روهینگا را کشتند.
گفته می‌شود حدود ۸۰۰ هزار مسلمان روهینگا در میانمار زندگی می‌کنند که اغلب دارای ریشه بنگلادشی هستند و نسل‌هاست که در این کشور بسر می‌برند. در گزارش سپتامبر سازمان ملل آمده بود که ۱۸۰ هزار تن از این گروه در اردوگاه‌هایی زندگی می‌کنند که فاقد امکانات اولیه نزدگی است و آنها نیازمند فوری کمک‌های بشر دوستانه هستند و حدود ۱۰۳ هزار تن از آنها را کودکان تشکیل می‌دهند.
حملات نژادپرستانه علیه قبیله روهینگا موجب بدتر شدن وضعیت دیگر مسلمانان میانمار شده است تا جایی که حمله یک رهبر بودایی به منطقه‌ای مسلمان‌نشین در استان راخین سبب شد تا پیرزنی ۹۵ ساله در حالی که در خانه خود نشسته بود کشته شود.
به نظر می‌آید وحشتناک‌ترین واقعیت در خصوص خشونت‌های میان بودائیان و مسلمانان روهینگا و دیگر قبایل در میانمار حمایت مقامات دولتی از آن باشد. تحقیقات سازمان‌های حقوق بشر نشان می‌دهد که بسیاری از این حملات خودجوش نبوده و از سوی رهبران بودا و مقامات هدایت می‌شده است. در این میان پلیس و نیروهای امنیتی میانمار با عدم دخالت در ماجرا نقش بسزایی در ادامه خشونت‌ها علیه مسلمانان داشتند.
این در حالیست که تاکنون صدها مسلمان به دلیل این درگیری‌ها زندانی شده‌اند، اما تاکنون عده کمی از آتش افروزان بودایی مسئول دانسته و محاکمه شده‌اند و این بدان معنی است که بودائیان در صورت حمله به مسلمانان از مصونیت برخوردار خواهند بود.
دیده‌بان حقوق بشر این خشونت‌ها را پاک‌سازی نژادی می‌داند و از جامعه بین‌الملل و کشورهای هم‌پیمان میانمار همچون آمریکا و انگلیس خواسته است تا در برابر نققض حقوق بشر مسلمانان این کشور سکوت نکنند، اما شواهد نشان‌دهنده این حقیقت است که چندین اقدام دولت میانمار برای ارتقای سطح حقوق بشر همچون آزادی چند زندانی سیاسی برای آنها کافی است.
بومیان در کانادا و آمریکا
از دیگر گروه‌های اقلیت که همواره در طول سال‌های متمادی شاهد تبعیض، بدرفتاری و ظلم بوده‌اند بومیان (سرخ‌پوستان) آمریکا و کانادا هستند. این افراد نیز مانند دیگر اقلیت‌های نژادی به دلیل رنگ پوست و عقاید متفاوت‌شان همواره از سوی جامعه اکثریت با تبعیض و بدرفتاری مواجه بوده‌اند.
به عنوان مثال در کانادا زنان و دختران بومی بیش از غیربومیان مورد آزار و اذیت‌های جنسی، آدم‌ربایی و قتل قرار می‌گیرند و این در حالیست که مسئولان دولتی به ندرت به پرونده‌های شکایات آنان رسیدگی می‌کنند و اکنون تعداد زیادی بومی در کانادا وجود دارند که پس از ربوده شدن سرنوشت آنها هنوز مشخص نشده است.
دولت‌های آمریکا و کانادا معمولا حقوق این افراد را به رسمیت نمی‌شناسند و با تصرف سرزمین‌های اجدادی‌شان شانس زندگی، برخورداری از منابع طبیعی و کار را از آنها می‌گیرند.
این بومیان اغلب برای زمین‌های اجدادی‌شان ارزش ویژه‌ای قائلند و آن را مقدس می‌دانند، اما در کشوری چون آمریکا از این حق خود محروم می‌شوند. دولت آنها را از زمین‌هایشان بیرون می‌راند و این موضوع سبب می‌شود تا آنها برای تامین نیازهای معیشتی دچار مشکل شوند و معمولا از سوی جامعه نیز پذیرفته نیستند و شانس کمی برای دستیابی به امکانات آموزشی، خدمات اجتماعی و حتی درمانی دارند.
مقامات این کشورها علیرغم انتقادات مکرر مدافعان حقوق بشر در مورد بی‌عدالتی‌های موجود علیه بومیان تلاش بسیار کمی برای مذاکره و توافق با رهبران بومی می‌کنند و این نشان می‌دهد که آنها برای بهبود وضعیت این گروه اقلیت تمایل بسیاری کمی دارند.
مسلمانان در اروپا (اسلام‌هراسی)
اسلام‌هراسی یک واژه کلیدی است که برای تشریح نفرت و مخالفت علیه اسلام و ایدئولوژی آن به کار می‌رود. اخیرا با افزایش این پدیده در اروپا و همچنین کانادا این باور به وجود آمده است که این مساله ناشی از حملات ترورسیتی در اروپاست که به مسلمانان نسبت داده می‌شود، اما حقیقت این است که ریشه این پدیده همان نژادپرستی است که در اکثریت رسوخ کرده است و آنها نمی‌توانند فارغ از این احساسات نژادپرستانه با یک گروه برخورد کنند.
مطالعات در ۲۶ کشور اروپایی نشان می‌دهد که مسلمانان همچنان در زمینه‌های مختلفی همچون اشتغال، تحصیل و دسترسی به امکانات عمومی و خدمات اجتماعی قربانی تبعیض می‌شوند.
متاسفانه زنان و دختران مسلمان به دلیل عقیده مذهبی و جنسیتی‌شان دو برابر قربانی این تبعیض‌ها می‌شوند. به عنوان مثال در فرانسه ۸۵ درصد از اهداف حملات ناشی از اسلام‌هراسی را زنان تشکیل می‌دهند. انگلیس، فرانسه، آلمان، نرژو، لهستان، سوئیس و کانادا از جمله کشورهایی هستند که بیشترین میزان اسلام‌هراسی را به خود اختصاص داده‌اند.
بر اساس آمارها هم‌اکنون در انگلیس و فرانسه بیشترین جمعیت مسلمانان اروپا زندگی می‌کنند. از این رو این اقلیت در کشورهای مذکور بیش از دیگر نقاط در اماکن عمومی ظاهر می‌شوند و هم از سوی جامعه و هم مسئولان دولتی هدف تبعیض و بی‌احترامی قرار می‌گیرند.
در این میان فرانسه به ویژه به دلیل حاکمیت سکولار و دین‌ستیزی موجود در جامعه وضعیت بدتری دارد تا جایی که زنان مسلمان نمی‌توانند با داشتن حجاب در دانشگاه‌ها و محیط‌های کاری ظاهر شوند.
به تازگی از حضور یک زن مسلمان با نقاب در یکی از دادگاه‌های فرانسه ممانعت به عمل آمده است و یک جوان نیز به دلیل افزایش اسلام‌هراسی قربانی آتش خشم چند فرانسوی شد.
مطالعات در سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۷ نشان می‌دهد که مردم اروپا نفرت‌شان را از پناهندگان و مهاجران که آنها نیز یکی از گروه‌های اقلیت محسوب می‌شوند کاهش داده‌اندف اما در مقابل به اسلام‌هراسی دامن زده و بیش از گذشته با مسلمانان و موازین اسلام مبارزه می‌کنند.
