تاریخ انتشار : دوشنبه ۲ دی ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۱۰:۴۹

شهروندان:
دنگ ژیائوپنگ درست پیش از آن که به عنوان «حاکم بلامنازع» چین در سال 1978 انتخاب شود به کشور سنگاپور که به سرعت در حال رشد بود سفر کوتاهی داشت.

او بر فراز تپه ای که رو به روی پارک صنعتی جورانگ قرار داشت و زمانی به شکل یک زمین باتلاقی در نزدیکی بندرگاه شهر بود نهال درختی را کاشت. موفقیت سنگاپور به عنوان قطب تجارت دنگ را تحت تاثیر قرار داد و وی را بر آن داشت تا چشم انداز خود از اصلاحات اقتصادی را در یک جلسه تاریخی که به «نشست سوم» معروف شد بر حزب کمونیست چین اعمال کند.

سنگاپور با جمعیت ۵ میلیون نفری خود که در برابر ۳۵/۱ میلیارد نفر جمعیت چین ناچیز به نظر می رسد برای خیلی از طرفداران اصلاحات در چین منبع الهام است. در آستانه برگزاری جلسه آتی نشست سوم که در اوایل این ماه میلادی برگزار شد، مرکز توسعه و تحقیق (DRC) که یک اتاق فکر دولتی است دسته ای از اصلاحات اساسی و جاه طلبانه را پیشنهاد داد که دگرگونی کامل سازمان های دولتی چین (SOEs) که ناکارآمد هستند را خواستار شده است. این که این شرکت ها به سادگی به بخش خصوص سپرده شوند برای رهبران چین قابل قبول نیست. اما راه های جایگزینی وجود دارد که یکی از آنها مسیری است که سنگاپور در پیش گرفته است.

در برنامه مرکز تحقیق و توسعه از تماسک (Temasek)، یک شرکت هلدینگ در سنگاپور، به عنوان الگوی احتمالی نام برده شده است. این شرکت در سال ۱۹۷۴ تاسیس شد و ۳۵ شرکت از وزارت مالیه سنگاپور را به ارث برد. سبد اوراق بهادار اولیه آن نیز شرکت های متعددی که در زیبا شدن منطقه جورانگ، از جمله منطقه کشتی سازی و پارک پرندگان (تصویر زیر) سهم داشتند را در بر می گرفت. طی چهار دهه ای که از ان زمان می گذرد سبد اوراق بهادار تماسک هم چند برابر شده (اکنون ارزش آن به ۱۷۲ میلیارد دلار بالغ می شود) و بسط پیدا کرده است، به نحوی که اکنون تنها ۳۰ درصد از هلدینگ آن در خود سنگاپور قرار دارد. هلدینگ داخلی آن در چیزی که «شرکت های وابسته به دولت» (GLCs) نامیده می شوند، نظیر خط سنگاپور ایرلاین (که ۵۶ درصد مالکیت آن را در اختیار دارد) و سینگتل که یک شرکت مخابراتی است (۵۲ درصد) متمرکز شده است.

منشور تماسک آن را به افزایش ارزش هلدینگ در بلندمدت متعهد ساخته است. این در مقایسه با جاه طلبی های دولت چین خیلی ساده به نظر می رسد، زیرا این کشور خواهان آن است که هلدینگ آن ارتقا و پیشرفت فناوری را در پی داشته و در جهت نفع صنایع و امنیت ملی باشد.

الگوی تماسک همچنین به دولت اجازه می دهد بدون این که مالکیت سازمان هایش را از دست بدهد خود را از مدیریت آنها خلاص کند. تماسک از دخالت در امور روزمره سازمان های وابسته به دولت پرهیز می کند و دست آنها را برای استخدام مدیران حرفه ای بنابر نرخ بازار باز گذاشته است و حتی اعضای هیات مدیره را نیز، بجز چند مورد استثناء، به طور مستقیم منصوب نمی کند. دلیل آن هم این است که نمی خواهد از اطلاعات حساس مربوط به قیمت که می تواند توانایی اش برای معامله سهام را محدود سازد آگاهی یابد.

استفن فورشا، سخنگوی تماسک، می گوید تماسک به یک سرمایه گذار فعال تبدیل شده است که هرچند اعضای هیات مدیره را منصوب نمی کند ولی با هیات مدیره ها جلسات منظمی برگزار می کند و نظرات خود را به آنها منتقل می کند و همچنین با تعیین مشاوران مستقل نظیر باین یا مک کینزی برای آگاهی از روندها و رویه های صنعتی که باید از آن آگاهی داشت باشد باعث می شود مدیران حواس خود را جمع کنند.

آیا الگوی تماسک بر کارامدی و اثربخشی سازمان های دولتی در چین خواهد افزود؟ تنها یک (سنگاپور ایرلاین) یا دو (بانک DBS) سازمان وابسته به دولت در تماسک خود را به عنوان برندهای بین المللی مطرح ساخته اند. سینگتل در به تملک در آوردن شرکت های خارجی موفق عمل کرده است، اما سایر سازمان ها موفقیت چندانی نداشته اند و برای مثال STATS ChipPAC، در نیمه دوم سال جاری به دلیل هزینه های بستن یک کارخانه در مالزی متحمل ضرر و زیان شد. البته، هرچند این شرکت ها به اندازه غول های خصوصی در منطقه نظیر سامسونگ یا ال جی موفق عمل نمی کنند، در مقایسه عملکرد آنها به اندازه بیشتر سازمان های دولتی، از جمله در چین، ضعیف نبوده است.

مرکز ترویج حاکمیت و مسئولیت شرکتی