تاریخ انتشار : سه شنبه ۶ اسفند ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۱۰:۰۵

شهروندان:
در منطقه عشایری “دریلای” شهرستان گچساران، لوله های انتقال و دود و شعله چاههای نفت بیش از هر چیز خودنمایی می کند اما در کنار آن کم آبی بر زندگی عشایر ساکن در این منطقه سایه انداخته است.

گچساران را اگر چه با نفت و گازش می شناسند و بام نفتی ایران لقب گرفته اما یکی از زیستگاههای مهم عشایری در فصول سرد سال است.

این شهرستان که در نیمه گرمسیری استان کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد علاوه بر آنکه یک چهارم نفت و گاز کشور را تولید می کند، دارای مراتع سرسبزی است که در پاییز و زمستان بیش از ۱۱هزار جمعیت عشایر بویراحمد و قشقایی از استانهای کهگیلویه و بویراحمد، فارس و اصفهان را در قشلاقهای خود جای می دهد.

۱۵۳۰خانوار عشایری در قشلاقهای گچساران سکونت دارند

به گفته رئیس امور عشایر گچساران که خود عشایر زاده و از ایل بزرگ قشقایی است، این عشایر کوچرو در قالب یک هزارو ۵۳۰ خانوار دارای ۶۵۰ هزار راس دام سبک و سنگین هستند.

بهمن آزادی به خبرنگار مهر می گوید: بخش عمده ای از عشایر کوچروی این شهرستان در منطقه دریلا، کوه دین، دشت گز، باباکلان و لیشتر ساکن هستند.

وی می افزاید: عشایر ساکن در این شهرستان از عشایر کهگیلویه و بویراحمد و قشقایی هستند که قشلاقهایشان از گذشته تاکنون در این شهرستان بوده است.

در این میان منطقه “دریلا” در جنوب غربی گچساران در حدفاصل رودخانه زهره، کوه دین و کوه دژسلیمان قرار دارد و از غرب به استان خوزستان متصل می شود.

به سمت جنوب، جاده آسفالته پر پیچ و خم “گچساران” به “گناوه” را که می پیمایی، پس از کوه “دژ سلیمان” که در کنار روستایی به همین نام قرار دارد و محققین تاریخی آن را یکی از دژهای اسماعیلیان می دانند، “دریلا” با انبوه تپه ها رخ می نماید.

“دریلا” منطقه ای وسیع با تپه و ماهورهای بلند و کوچک است که پشت در پشت هم ایستاده اند. در این منطقه دشتی دیده نمی شود و هرچه هست تپه است.

روزها در آسمان این منطقه لکه های دود دیده می شود و شب ها نقطه های روشنی که از وجود چندین چاه نفت در این منطقه حکایت می کند.

همنشینی عشایر با چاهها و لوله های نفت

در کنار جاده آسفالته گچساران به گناوه لوله های نفت خودنمایی می کنند و گاهی در حاشیه راه نیز گله های عشایری دیده می شوند که در مراتع کنار این لوله می چرند.

در میانه راه جاده های فرعی مختلفی دیده می شود. جاده های آسفالته، جاده چاههای نفت هستند و جاده های خاکی به سمت قشلاق ایلات و عشایر کهگیلویه و بویراحمد می روند.

در این میان جاده منطقه عشایری “دریلا” راه باریکی و پر پیچ و خمی است که از میان تپه و ماهورها بالا و پایین می رود و شاخه شاخه می شود و هرشاخه ای به “وردی”(سکونتگاه) عشایری می رسد. در هر”ورد” چند خانه عشایری که عمدتا از یک طایفه و قوم خویش هستند، زندگی می کنند.

“قره گل” یکی از وردهای عشایری در دل دریلاست که چندین خانوار عشایری در آنجا زندگی می کنند. عشایر “قره گل” هم چون دیگر عشایر دریلا میهمان نوازند و برای میهمان هر چه دارند در طبق اخلاص می گذارند.

مرد و زن خانه سحرگاه از خواب بلند می شوند و کار روزانه خود را آغاز می کنند. مرد، گوسفندان را به چرا می برد و زن مشغول فعالیتهای درون خانه می شود.

ایلیاتی ها کم توقع اند و زحمت کش، زندگی با طبیعت آنها را همچون طبیعت کرده، زلال چون چشمه ساران، روان چون رودها، آرام چون نسیم و سخت و محکم چون کوهستان زاگرس جنوبی.

سایه کم آبی بر زندگی عشایر دریلا

زندگی عشایر سخت است اما خودشان این زندگی ساده و زیبا را با همه سختی هایش دوست دارند اگرچه گاهی مشکلات و کمبودها بر این زندگی ساده و زیبا سایه می اندازد.

سال گذشته آنها در سرمای سخت زمستان با مشکل کمبود سوخت آن هم در کنار چاههای نفت مواجه بودند تا مجبور شوند نفت مورد نیاز خود را از شهرستان بویراحمد در ۲۰۰کیلومتری دریلا تامین کنند.

اما با انعکاس این مشکل توسط “خبرگزاری مهر”، ینگار امسال دیگر با کمبود سوخت مواجه نیستند و نفت خود را از توزیع کنندگان در شهرستان گچساران دریافت می کنند.

با این حال مشکل کمبود آب شرب در مناطق عشایری همچنان پابرجاست و این روزها و با گرمتر شدن هوا این مشکل بیشتر رخ نشان می دهد تا خاطر این مردمان سختکوش را رنجیده کند.

یکی از عشایر منطقه دریلا در این خصوص به خبرنگار مهر می گوید: از زمانی که وارد مناطق قشلاقی شده ایم با مشکل کمبود آب مواجه بوده ایم.

مشهدی ابوالحسن اسلام نیا می افزاید: کمبود آب کام عشایر را تلخ کرده و مشکلات زندگی در قشلاق را افزایش داده است.

وی در پاسخ به این سوال که مگر آب رسانی به عشایر یکی از وظایف امور عشایر نیست می گوید: برای آبرسانی باید به امور عشایر اطلاع دهیم و چندین بار تماس بگیریم تا تانکر آب بیاید.

وی ادامه می دهد: ما که از صبح تا شب با گله در چراگاهها هستیم و نمی توانیم هر روز با آنها تماس بگیریم و طلب آب کنیم.

این روزها باز هم منبع آب عشایر این منطقه خالی شده است. “ملا حجت حسنی” از دیگر عشایر این وُرد بیش از همه نگران تمام شدن آب منبع است.

برادران “ملاحجت” این روزها از سرحد آمده اند و میهمان او شده اند. او نگران است که کمبود آب این روزهای خوش دید و بازدید را ناخوش نکند و در میهمان نوازی اش خللی ایجاد ننماید تا برادران با خاطره ای تلخ از دریلا نروند.

او بر بلندای تپه ای می رود تا موبایلش به اندازه یک خط آنتن دهد و بتواند با امور عشایر گچساران تماس بگیرد و طلب آب کند.

کمبود امکانات خودرویی برای آبرسانی به عشایر

زندگی بدون آب برای عشایر سخت است. آنطور که مسئولان امور عشایر کشور می گویند، همه مناطق عشایری کشور از هشت سال گذشته تاکنون با کمبود آب و علوفه مواجه بوده اند.

با این حال این مشکل در مناطق گرمسیری گچساران و در کنار چاههای نفت نمود بیشتری داشته است.

رئیس امور عشایر گچساران در این خصوص به خبرنگار مهر می گوید: برخی از مناطق عشایری این شهرستان با مشکل جدی آب آشامیدنی مواجه هستند که برای آبرسانی نیاز به امکانات و تجهیزات خودرویی است.

آزادی می افزاید: کوتاهی در تامین آب مصرفی عشایر موجب تهدید سلامت فردی و اجتماعی این قشر آسیب پذیر جامعه خواهد شد.

این مسئول بیان می کند: بیش از ۵۰۰ منبع ذخیره آب در مناطق عشایری این شهرستان وجود دارد اما با توجه به جمعیت بالای عشایر این تعداد منبع ذخیره آب جوابگو نیست.

وی ادامه می دهد: روزانه ۲۱۰متر مکعب آب توسط هفت تانکر سیار بین عشایر کوچروی این شهرستان توزیع می شود.

آزادی از اختصاص ۱۵۰میلیون تومان اعتبار برای آبرسانی سیار به عشایر این شهرستان خبر می دهد و می افزاید: این میزان اعتبار از محل اعتبارات عمرانی استان کهگیلویه و بویراحمد و دو درصد نفت و گاز برای آبرسانی سیار به عشایر این شهرستان در نظر گرفته شده است.

اما کمبود آب شرب این روزها مشکل مشترک همه مناطق عشایری استان است و به رغم تلاشهای مسئولین امورعشایر این مشکل پابرجاست.

پنج پروژه آبرسانی به عشایر نیمه تمام مانده است

مجیدعلی پور مدیرکل امور عشایر کهگیلویه وبویراحمد که او نیز از فرزندان عشایر است، از وجود پنج پرو‍ژه نیمه تمام آبرسانی در مناطق عشایری این استان خبر می دهد.

وی به خبرنگار مهر می گوید: این پروژه ها شامل تامین آب پمپاژ طسوج، مور زرد زیلایی، پشت کوه باشت، حبیب آباد شیبانی و دره جوجق زیلایی است که به خاطر کمبود اعتبار مانده اند.

علی پور تصریح می کند: برای اتمام این پروژه ها به ۴۵ میلیارد و۵۰۰ میلیون ریال اعتبار نیاز است.

وی بیان می کند: در فصول گرم سال کمبود آب مهمترین مشکل عشایر این استان است.

آبرسانی به سه هزار خانوار عشایری

مدیرکل امور عشایری استان از آبرسانی به سه هزار خانوار عشایری استان خبر می دهد و می گوید: امسال بیش از ۱۱۰ هزار متر مکعب آب آشامیدنی سالم با ۱۱ تانکر بین هزار و ۳۰۰ منبع ذخیره آب آشامیدنی عشایر توزیع شد.

وی ادامه می دهد: عشایر کوچرو ظرف مدت ۲۰ تا ۲۵ روز از آب ذخیره شده در منابع خود استفاده می کنند.

علی پور جمعیت عشایری استان را ۱۱هزار و ۲۰۰خانوار عشایری عنوان می کند و می افزاید: این تعداد در قالب ۱۶ طایفه و شش ایل بومی و دو طایفه کشکولی و دره شوری از ایل قشقایی در این استان زندگی می کنند.

به گزارش خبرنگار مهر، ملا حجت به سختی چندین بار با امور عشایر تماس می گیرد و درخواست آب می کند. از بد شانسی او تانکر آب در جاده ناهموار دریلا گیر می کند و برای یک روز دیگر عشایر “قره گل” را منتظر آب می گذارد.

اگرچه با پیگیری های مسئولین امور عشایر، در نهایت آب به عشایر “قره گل” می رسد اما به نظر می رسد رفع کامل مشکل کمبود آب شرب مناطق عشایری استان تنها از دست این نهاد ساخته نیست و نیازمند همکاری همه دستگاههای خدمت رسان است.

ارتقای شاخص های زندگی این جامعه بی توقع تولید کننده که ۵۴ درصد گوشت قرمز و بیش از ۵۰ درصد از شیر مورد نیاز استان را تامین می کنند، به رشد تولید آن هم در شرایط نابسامان اقتصادی کشور کمک می کند.

با این حال کاهش جمعیت عشایری به رغم افزایش جمعیت از ۲۲هزار خانوار در سال ۱۳۴۶به ۱۱هزار خانوار زنگ خطری است برای مسئولین که اجازه زوال تدریجی این جامعه تولیدکننده را ندهند.

شریف اسلامی – مهر