آشتی در «بادنگان»
شهروندان:
چهارم اردیبهشت که کوهسار دنا به مخمل علفزارهای سردسیری سبز می‌شد، درنگی بود تا رخت سیاه از تن دو طایفه در بویراحمد به در‌آید و بعد از چهارسال کدورت و جدایی، دو ایل گرد یک اجاق جمع شوند و به رسم کهن الگوهای عشایر، سرود صلح بخوانند. چهارم اردیبهشت امسال چراغ امید در دل خانواده غلامحسین خالدی و جامعه نگران سرنوشت محیط‌بان‌های دنا، روشن شد چراکه خانواده بزرگ مرحوم «محمد پایه‌گذاران» – شکارچی‌ای که در دنا کشته شد- اجازه دادند خانواده خالدی برای عرض تسلیت با آنها دیدار کنند.
این اتفاق یعنی آغاز بخشش و تکریم فرهنگی که نمی‌خواهد خون را با خون بشوید! غلام محمد برادر غلامحسین خالدی درباره دیدار روز پنجشنبه دو خانواده می‌گوید: «دیداری یک‌ساعته در روستای «بادنگان» با ریش‌سفیدی بزرگان صورت گرفت و ما برای عرض تسلیت خدمت خانواده محترم پایه‌گذاران رسیدیم.»
او می‌گوید: «مادرم دست پدر آقای پایه‌گذاران را بوسید. حتی همسر آقای خالدی هم در مراسم حضور داشت. همه‌چیز در نهایت حرمت بود آنطور که عرف ایل طلب می‌کرد. بزرگان نیز پا پیش گذاشتند. حجت‌الاسلام موسی اعظم امام‌جمعه موقت شهر یاسوج، مراتب تسلیتی را به نمایندگی از خانواده خالدی و همه آنها که نگران وضعیت محیط‌زیست بودند به خانواده پایه‌گذاران ابلاغ کرد. از سوی خانواده پایه‌گذاران نیز روحانی معظمی تسلیت را پذیرفتند و از حضور مردم تشکر کرد.»
غلام‌محمد می‌گوید: «ما باید دست پر می‌رفتیم چراکه در پاسخ به این بزرگواری باید نهایت تلاشمان را می‌کردیم. ۵۰۰ نفر از بزرگان و ریش‌سفیدان و معتمدان محلی در سراسر بویراحمد، خدمت خانواده مرحوم پایه‌گذاران رسیدیم. آنها بی‌اندازه به ما احترام گذاشتند. واقعا شرمنده این همه احترام شدیم.»
به گفته برادر محیط‌بان محکوم به اعدام دنا، صحبتی به‌صورت رسمی برای بخشش صورت نگرفت اما در عرف فرهنگ ایلیاتی وقتی چنین اجازه‌ای داده شده یعنی زمینه برای آشتی فراهم شده است.
او می‌گوید در روزهای آینده گروهی برای مذاکره نهایی اعزام می شوند.عطر بهار همه جا پیچیده و موسم صلح و سازش سر رسیده است اما حیات وحش منطقه حفاظت‌شده دنا در بیم تکرار حوادث این سال‌ها بر خود می‌لرزد. چراکه گزارش‌های محلی از دنا نشان می‌دهد روند کاهش جمعیت حیات‌وحش با احکام صادرشده برای محیط‌بان‌ها رابطه‌ای مستقیم دارد و هر روز، زور شکارچی‌ها بر بیم محیط‌بان‌ها می‌چربد و در پاره‌ای مواقع محیط‌بان‌ها خود اقدام به شکار کرده و متاسفانه با شکارچیان همکاری می‌کنند.
۲۴ تیر سال ۸۹ تنگه «شملیه‌دان» میمند، «ارتفاعات خاکی» و «منطقه میشک شور بزرگ» دنا، شاهد حادثه‌ای بود که غلامحسین خالدی محیط‌بان دنا را تا امروز به زندان انداخته و حکم اعدامش را نیز تایید کرده است. بیش از چهارسال حبس برای خالدی و البته تلاش‌های نافرجام سازمان محیط‌زیست و فعالان حوزه‌های اجتماعی برای نجات او از چوبه‌دار گذشت! روز حادثه بی‌شک در یاد افکار عمومی و مهم‌تر از همه در ذهن غلامحسین خالدی و مدیران سازمان محیط زیست و همین‌طور متولیان تنظیم قوانین حمل اسلحه، برای همیشه خواهد ماند. روزی که، ۵۰۰متر مانده به قله قدویس در چهارهزارو۴۰۰متری دنا، چهار شکارچی با لاشه یک «کل» با ماموران محیط‌بانی دنا مواجه می‌شوند و در سراشیبی یک تپه، شکارچی‌ها بعد از ایست ماموران به سمت آنها شلیک می‌کنند.
«درگیری با تیر هوایی آغاز می‌شود. غلامحسین خالدی با دو شکارچی که به روی او چاقو کشیده بودند درگیر می‌شود. دو شکارچی دیگر با تفنگ برنو این حادثه را نظاره می‌کنند. او به همراه همکارانش با شکارچیان گلاویز شده و در‌گیرو‌دار این جدال، ۱۲ گلوله از پنج اسلحه کلاشنیکف شلیک می‌شود و ناگهان «محمد پایه‌گذار» نقش بر زمین می‌شود.»
این حادثه بیش از هزارو۳۰۰ روز است که غلامحسین خالدی را به سرنوشت اسعد تقی‌زاده دچار کرده است. محیط‌بان دیگر دنا که باز هم در پارک ملی دنا و به جرم جدالی مسلحانه به قتل مرحوم «اسماعیل رضایی» به اعدام محکوم شد و بیش از پنج‌سال است پشت میله‌های زندان در انتظار بخشش مانده است.
سازمان حفاظت محیط‌زیست اگرچه آن روزهای آغازین شکل‌گیری پرونده محیط‌بان‌ها، معصومه ابتکار را در راس مدیریتش نداشت اما مدیران این سازمان در کهگیلویه‌وبویراحمد با امروز هیچ فرقی نکرده‌اند و از زمان مدیریت آقای محمدی‌زاده همچنان در مسند مدیریت هستند. مدیرانی که به گواهی خانواده‌های مقتول و قاتل، خود از علل کش‌آمدن ماجرای نافرجام بخشش بین خانواده‌ها محسوب می‌شوند. روند افزایش شکار در مناطق حفاظت‌شده کهگیلویه‌وبویراحمد نشان می‌دهد در این مدت سازمان محیط‌زیست هیچ تدبیری برای کنترل وضعیت وخیم این مناطق نکرده است.
باید گفت تمام محیط‌بان‌های ایران در مناطق حفاظت‌شده با مشکلات شدیدی مواجه‌اند و قوانین ناقص و حمایت ناقص قضایی توانسته انگیزه بسیاری از آنها را از بین ببرد. با این حال مرور وضعیت پرونده این محیط‌بان طبق اسنادی که «سیدرمضان روانگرد» و «فیض‌الله افشار» وکیل‌های محیط‌بان خالدی در اختیار خبرنگار ما قرار داده‌اند، نشان می‌دهد؛ خالدی به همراه چهار همراه دیگرش مجوز حمل سلاح به‌عنوان ضابط قضایی و حکم ماموریت از سازمان محیط‌زیست را در جیب داشتند.
آنها برای برخورد با شکارچیان مسلح به ارتفاعات دنا رفتند تا طبق گزارشی که منابع محلی در اختیار آنها گذاشته بودند، از کشتار بیشتر حیات وحش جلوگیری کنند، که حادثه خلق شد. بعد از باز‌سازی صحنه جرم، آنطور که وکلای پرونده محیط‌بان دنا می‌گویند، سه قاضی دادگاه کیفری باوجود واردبودن ۱۵ ایراد اساسی به پرونده، حکم به قاتل‌بودن خالدی داده‌اند.
حکمی که با کشف اشکالات بیشتر با اعتراض وکلا به دادگاه تجدیدنظر رفت اما بعد به صورت نهایی رای به اعدام خالدی داد. با این حال مرور وضعیت پرونده این محیط‌بان طبق اسنادی که «سیدرمضان روانگرد» و «فیض‌الله افشار» وکیل‌های محیط‌بان خالدی در اختیار «شرق» قرار داده‌اند نشان می‌دهد خالدی به‌همراه چهار همراه دیگرش مجوز حمل سلاح به‌عنوان ضابط قضایی و حکم ماموریت از سازمان محیط‌زیست را در جیب داشتند.
آنها برای برخورد با شکارچیان مسلح به ارتفاعات دنا رفتند تا طبق گزارشی که منابع محلی در اختیار آنها گذاشته بودند، از کشتار بیشتر حیات‌وحش جلوگیری کنند، که حادثه خلق شد. بعد از باز‌سازی صحنه جرم، آنطور که وکلای پرونده محیط‌بان دنا می‌گویند، سه قاضی دادگاه کیفری با وجود واردبودن ۱۵ ایراد اساسی به پرونده، حکم به قاتل‌بودن خالدی داده‌اند؛ حکمی که با کشف اشکالات بیشتر با اعتراض وکلا به دادگاه تجدیدنظر رفت اما بعد به‌صورت نهایی رای به اعدام خالدی داد.
جواد حیدریان
شرق
